Ποιήματα

Όταν ο Ντέρεκ Oυόλκοτ πήρε το Bραβείο Νόμπελ το 1992, η Σουηδική Ακαδημία χαρακτήρισε το έργο του “ποιητικό, πολύ φωτεινό, που βασίζεται σ’ ένα ιστορικό όραμα, αποτέλεσμα ενός πολύ-πολιτισμικού κατορθώματος”. Η γλώσσα του είναι τοπική, αλλά η οπτική του είναι παγκόσμια κι αυτό το ποιητικό εύρος του επιτρέπει να συνδυάζει και συγχρόνως να συμπτύσσει την αγάπη του για την Καραϊβική με φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους γεγονότα, όπως η φρίκη του Ολοκαυτώματος ή η γοητεία που ασκούσε επάνω του ο “ασημένιος αιώνας” της ρωσικής ποίησης ή η Ελλάδα του Ομήρου. Ο Oυόλκοτ δεν το φοβήθηκε ποτέ αυτό το ύψος. Δεν δείλιασε ποτέ μπροστά στις ξεκάθαρες έννοιες και τόλμησε ν’ αγγίξει μεγάλα θέματα στην ποίησή του. [Δείγμα γραφής:] ΟΝΟΜΑΤΑ Η φυλή μου άρχισε όπως άρχισ’ η θάλασσα, χωρίς ονόματα και χωρίς ορίζοντα, με χαλίκια κάτω απ’ τη γλώσσα μου, καρφώνοντας αλλιώς με τα μάτια τ’ αστέρια. Αλλά τώρα η φυλή μου είν’ εδώ, στο λυπημένο λάδι των λεβάντινων ματιών, στις σημαίες των ινδιάνικων αγρών. Άρχισα χωρίς μνήμη, άρχισα χωρίς μέλλον, αλλ’ αναζητούσα τη στιγμή όταν ο νους διχάστηκε απ’ έναν ορίζοντα. Δεν βρήκα ποτέ κείνη τη στιγμή όταν ο νους διχάστηκε απ’ έναν ορίζοντα· για τον χρυσόχοο απ’ το Μπενάρες, τον λιθοτόμο απ’ την Καντόνα, όπως η πετονιά βουλιάζει, ο ορίζοντας βουλιάζει μες στη μνήμη. Μήπως λειώσαμε μες στον καθρέφτη αφήνοντας πίσω τις ψυχές μας; Τον χρυσοχόο απ’ το Μπενάρες, τον λιθοτόμο απ’ την Καντόνα, τον χαλκεργάτη απ’ το Μπενίν. Ένας θαλασσαετός στριγγλίζει από το βράχο κι η φυλή μου άρχισε σαν τον ψαραετό μ’ εκείνη την κραυγή, εκείνο το τρομερό δισύλλαβο, εκείνο το Εγώ! Πίσω μας ο ουρανός όλος διπλώθηκε στα δυο, όπως η ιστορία διπλώνεται πάνω απ’ την πετονιά, και ο αφρός όλα μάς τ’ άρπαξε με τίποτα στα χέρια μείναμε, μόνο μ’ αυτό το κομμάτι ξύλο για να χαράξουμε τα ονόματά μας πάνω στην άμμο, που η θάλασσα έσβησε ξανά, πάνω στην αδιαφορία μας.