Ορεινός χώρος και δάση

Η εικόνα των βουνών που μας δίνουν οι αεροφωτογραφίες του 1945 και ορισμένες προπολεμικές μελέτες της δασικής υπηρεσίας δεν έχει μεγάλη σχέση με τη σημερινή. Τότε, τα βουνά ήταν συχνά ένας μαδημένος τόπος από τη βοσκή, την ξύλευση και τις διαβρώσεις. Σήμερα, είναι ένας κατάφυτος τουριστικός προορισμός. Αυτός ο ορεινός δασικός χώρος, το 60% της χέρσου, είναι η απόμακρη, απόκρημνη, δυσπρόσιτη φύση, με μοναδικά οικοσυστήματα και μεγαλειώδη τοπία: Ένα τεράστιο φυσικό κεφάλαιο που δεν αναλώθηκε και που είναι ως επί το πλείστον δημόσια κτήση, σε αντίθεση με τις μεγάλες πεδιάδες που τείνουν να γίνουν ένα βρώμικο δάπεδο εργοστασίου, με τις άναρχες αστικές περιοχές ή ακόμη με την παράκτια ζώνη, που απέκτησε ένα τσιμεντένιο τείχος, και τις νησιωτικές περιοχές που βουλιάζουν από τη δόμηση. Το ερώτημα πώς θα πρέπει να διαχειριστούμε τον ορεινό χώρο είναι πλέον καθυστερημένο, θα έπρεπε να είχε τεθεί τουλάχιστον 20 ή 30 χρόνια πριν. Πριν δηλαδή η άναρχη ανάπτυξη και ο τουρισμός της αδρεναλίνης αλώσουν και το τελευταίο αυτό καταφύγιο των μύθων και της άγριας ζωής. Περιέχονται τα κείμενα: – Δημοσθένης Μουντράκης: “Γεωτεκτονική και ορογένεση” – Πηνελόπη Ματσούκα, Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος: “Τα ελληνικά βουνά: Περιβάλλον – κατοίκηση – ορεινός τουρισμός” – Γιώργος Φωτιάδης: “Οικολογία και βλάστηση δασών των ορεινών και ημιορεινών περιοχών” – Απόστολος Τριχάς: “Η “νησιωτική” βιογεωγραφία των ελληνικών βουνών” – Μαργαρίτα Αριανούτσου-Φαραγγιτάκη: “Μεσογειακά οικοσυστήματα: Βιοποικιλότητα, προσαρμογές και κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα” – Λεωνίδας Λουλούδης: “Από το “τραγικό” στο “μαγικό” βουνό: Υπερτοπικές συνέργειες επιβίωσης της ορεινής κοινωνίας” – Γιώργος Ντούρος: “Η προστασία των δασικών εκτάσεων: Συγκρούσεις, αντιφάσεις και αντινομίες” – Αργυρώ Λουκάκη: “Το ορεινό τοπίο ως υπέρβαση και κορύφωση: Η περίπτωση της Ίδης” – Ελευθέριος Αλεξάκης: “Κτηνοτρόφοι και κτηνοτροφία στον ορεινό χώρο” – Αχιλλέας Γερασιμίδης: “Αναπαράσταση της ιστορικής εξέλιξης της βλάστησης. Η ιστορία των δασών του βορειοελλαδικού χώρου” – Νίκος Κουτσιας: “Ζώνες επικινδυνότητας δασικών πυρκαγιών” – Κώστας Καλαμποκίδης: “Φωτιά, άνθρωπος και περιβάλλον – Γεωγραφική ανάλυση” – Αριστοτέλης Παπαγεωργίου: “Αποκατάσταση δασικών οικοσυστημάτων στο μεσογειακό περιβάλλον”

Πηνελόπη Ματσούκα (Συγγραφέας)

 

Τριαντάφυλλος Αδαμακόπουλος (Συγγραφέας)

 

Γιώργος Φωτιάδης (Συγγραφέας)

 

Λεωνίδας Λουλούδης (Συγγραφέας)

Δημοσθένης Μ. Μουντράκης (Συγγραφέας)

Ο Δημοσθένης Μουντράκης είναι καθηγητής τεκτονικής γεωλογίας στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ.

 

Ελευθέριος Π. Αλεξάκης (Συγγραφέας)

Ο Λευτέρης Αλεξάκης κατάγεται από τη Λακωνία. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία με υποτροφία του ΙΚΥ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1962-1967) και Εθνολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Universite Libre de Bruxelles (1968-1970). Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα με άριστα από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων το 1980. Από το 1974 είναι μόνιμος ερευνητής και από τον Ιούνιο του 1996 διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ασχολείται κυρίως με το ελληνικό σύστημα συγγένειας και την Εθνολογία και Εθνοϊστορία των Βαλκανικών λαών. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες και έχει γράψει τα σενάρια δύο εθνογραφικών ντοκυμαντέρ, που προβλήθηκαν από την ΕΡΤ. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών και διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας από το 1992 έως το 1996 και από το 1998 έως το 2000. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (1996-1997). Επίσης έχει διδάξει με ανάθεση από τον τομέα “Εισαγωγή στην Κοινωνική Ανθρωπολογία” στους μεταπτυχιακούς φοιτητές της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1999-2000).

 

Αργυρώ B. Λουκάκη (Συγγραφέας)

Η Αργυρώ Λουκάκη είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (Σχολή Γεωγραφίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας και το Ashmolean Museum). Είναι επίσης κάτοχος διπλωμάτων Αρχιτεκτονικής (ΕΜΠ), Χωροταξίας και Πολεοδομίας (Μ.Α., Πανεπιστήμιο Sussex), και Περιφερειακής Ανάπτυξης (Master, Πάντειο Πανεπιστήμιο). Έχει σπουδάσει με πολλές υποτροφίες, βραβεία και διακρίσεις (Princeton University, Οξφόρδη, ΙΚΥ, κλπ.). Στην ερευνητική, διδακτική και σχεδιαστική της εμπειρία στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Υπουργείο Πολιτισμού, περιλαμβάνονται η αντίληψη, οι αναπαραστάσεις και η αισθητική του χώρου, η Ελληνική πολιτιστική κληρονομιά και το τοπίο, η κοινωνική ανάλυση, η τουριστική πολιτική. Το ερευνητικό έργο της έχει πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με πολλά ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας (Ακαδημία Αθηνών, ΕΜΠ, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ΑΠΘ) και του εξωτερικού (Program in Hellenic Studies, Princeton University). Επιστημονικά άρθρα της έχουν δημοσιευθεί στα Αγγλικά και τα Ελληνικά και αποτελούν διδακτέα ύλη σε πολλά ξένα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

 

Νίκος Κούτσιας (Συγγραφέας)

 

Κώστας Καλαμποκίδης (Συγγραφέας)

 

Απόστολος Τριχάς (Συγγραφέας)

 

Μαργαρίτα Αριανούτσου – Φαραγγιτάκη (Συγγραφέας)

 

Γιώργος Ντούρος (Συγγραφέας)

 

Αχιλλέας Γερασιμίδης (Συγγραφέας)

 

Αριστοτέλης Παπαγεωργίου (Συγγραφέας)

 

Μιχάλης Μοδινός (Επιμέλεια)

Περιβαλλοντολόγος, γεωγράφος και μηχανικός ο Μιχάλης Μοδινός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950. Θεωρητικός και ακτιβιστής του οικολογικού κινήματος, συνεργάστηκε με διεθνείς οργανισμούς, δίδαξε σε ακαδημαϊκά ιδρύματα ανά τον κόσμο, ενώ υπήρξε ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού “Νέα Οικολογία”, πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και διευθυντής του Διεπιστημονικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών. Στο δοκιμιακό – ερευνητικό του έργο περιλαμβάνονται τα βιβλία “Μύθοι της ανάπτυξης στους τροπικούς” (Στοχαστής), “Από την Εδέμ στο καθαρτήριο” (Εξάντας), “Τοπογραφίες” (Στοχαστής), “Το παιγνίδι της ανάπτυξης” (Τροχαλία) και “Η αρχαιολογία της ανάπτυξης” (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Από το 2005 στράφηκε συστηματικά στη λογοτεχνία και την κριτική της, εκδίδοντας τα μυθιστορήματα: “Χρυσή ακτή”, 2005, “Ο μεγάλος Αμπάι”, 2007, “Επιστροφή”, 2009 (βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη Ακαδημίας Αθηνών), “Η σχεδία”, 2011 (διάκριση της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων και υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό Λογοτεχνικό Βραβείο), “Άγρια Δύση”, 2013, “Τελευταία έξοδος: Στυμφαλία”, 2014, “Εκουατόρια”, 2016 (Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, 2017), “Το πλέγμα”, 2018. Ως κριτικός λογοτεχνίας συνεργάζεται με το ένθετο “Βιβλιοδρόμιο” της εφημερίδας “Τα Νέα”. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

 

Ηλίας Ευθυμιόπουλος (Επιμέλεια)

O Ηλίας Ευθυμιοπούλος γεννήθηκε το 1946 στην Αθήνα, σπούδασε φυσικές επιστήμες στην Ελλάδα και την Γαλλία και είναι κάτοχος διδακτορικού. Το 1981 γίνεται διευθυντής στη “Nέα Οικολογία”. Το 1990 ιδρύει την Ελληνική Greenpeace την οποία διευθύνει μέχρι το 1999. Το 2000 συμμετέχει ως υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Σημίτη. Στη συνέχεια και μέχρι το 2014, προΐσταται του Διεπιστημονικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Ερευνών. Σήμερα είναι διευθυντής στο Ενεργειακό και Περιβαλλοντικό Γραφείο Αιγαίου. Στη δεκαετία του ’80 συνεργάστηκε με την ΕΡΤ ως παραγωγός τηλεοπτικών εκπομπών και ως σεναριογράφος τηλεοπτικών ντοκυμαντέρ. Από το 1998 ώς το 2010 ήταν πρόεδρος του Θερινού Οικολογικού Πανεπιστημίου. Από το 2002 ώς το 2008 ήταν διευθυντής του διεθνούς κινηματογραφικού φεστιβάλ ECOCINEMA. Έχει αρθρογραφήσει στο “Αντί”, το “Βήμα”, τον “Οικονομικό Ταχυδρόμο” και τα “Νέα”. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζουν τα βιβλία “Παράθυρο στην κρίση” (Μεταίχμιο, 2015) και “Το δίλημμα της πεταλούδας” (Ακαδημία Αθηνών, 2017).