Η άσκηση διαλογισμού όπως τη δίδαξε ο Βούδας

Η λέξη «βούδας» δεν αφορά μόνο ένα και συγκεκριμένο πρόσωπο. «Βούδας» σημαίνει αφυπνισμένος και ως χαρακτηρισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα στάδιο πνευματικής επίτευξης, εφικτό για όλους μας. Ήταν ο Σιντάρτα Γκαουτάμα στην Ινδία του 5ου αιώνα π.Χ. που μετά από μακροχρόνια άσκηση κήρυξε την ατραπό που εξηγεί τα αίτια για τις οδύνες της ζωής όπως και τον τρόπο απελευθέρωσης από αυτές. Στο πρόσωπο του Σιντάρτα, λοιπόν, αναγνωρίζουμε ένα ιστορικό και αφυπνισμένο δάσκαλο. Eνώ στο φιλοσοφικό μονοπάτι το οποίο αυτός δίδαξε, θεμελιώδη ρόλο κατέχει ο διαλογισμός. Tι ακριβώς, όμως, είναι ο διαλογισμός; Πρόκειται για ένας είδος χαλάρωσης -όπως τον αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι- ή μήπως μια πρακτική ανασυγκρότησης της εσωτερικής συνοχής που επιφέρει αυξημένη εγρήγορση και αυτεπίγνωση; Σήμερα υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μορφές άσκησης διαλογισμού. Ποια είναι, όμως, εκείνη η πρακτική που δίδαξε ο ίδιος ο Βούδας αιώνες πριν; Η απάντηση βρίσκεται στη Satipaṭṭhāna Sutta, ένα από τα αρχαιότερα κείμενα του βουδισμού Τεραβάντα, όπου βήμα προς βήμα αναλύεται η μέθοδος, όπως και τα αποτελέσματα που επιφέρει… Το παραδοσιακό αυτό κείμενο -μεταφράζει και σχολιάζει στη νέα του μελέτη ο ψυχολόγος και συγγραφέας Ιωάννης Αμπατζίδης- μας εισάγει στην έννοια του mindfulness ή αλλιώς ενσυνειδητότητας, μας εξηγεί την τέχνη της αυτοπαρατήρησης, μας αναλύει τα στοιχεία της φώτισης στην ανατολική σκέψη, όπως και τα ψυχικά οφέλη που επιφέρει ο διαλογισμός, όπως κατέδειξε ο Βούδας. Η παραδοσιακή άσκηση διαλογισμού, μέσα από τα πρωτότυπα κείμενα του βουδισμού.

Ιωάννης Αμπατζίδης (Συγγραφέας)

Ο Ιωάννης Αμπατζίδης γεννήθηκε στις Σέρρες το 1981. Είναι ψυχολόγος με μεταπτυχιακή εκπαίδευση στον τομέα της Φιλοσοφικής Ανθρωπολογίας και Συμβουλευτικής. Σήμερα συνεχίζει στον τομέα της Γνωστικής Νευροψυχολογίας και των Νευροεπιστημών. Από τις εκδόσεις Δαιδάλεος κυκλοφορεί, επίσης, το βιβλίο του «Το Τραγούδι του Θεού» (2015), το οποίο και αποτελεί το κλασικό ιερό κείμενο του Ινδουισμού Μπάγκαβαντ Γκίτα, σε νέα μετάφραση και σχόλια.

(Πηγή: “Εκδόσεις Δαιδάλεος”, 2022)

 

Κώστας Μπασδάνης (Επιμέλεια)