Selected Poems

Μεταφρασμένα στα αγγλικά τριάντα επιλεγμένα ποιήματα που αντιπροσωπεύουν όλη την ώριμη περίοδο του μεγάλου μας ποιητή και δίνουν μια γεμάτη εικόνα του έργου αλλά και του ίδιου του δημιουργού. Με την πρόκληση της μετάφρασης αναμετρήθηκε ο καθηγητής του Α.Π.Θ. Ντέιβιντ Κόνολι, ο οποίος ασχολείται χρόνια με τον Καβάφη και το έργο του. Ο ίδιος υπογράφει και μια εξαιρετικά κατατοπιστική εισαγωγή, που μυεί τον αναγνώστη στην αξία του έργου του, δίνει το στίγμα της δημιουργικής του πορείας και ανασυνθέτει το κλίμα της εποχής που έζησε. Άκρως ενδιαφέρουσα όμως και για τους γνώστες και τους μελετητές του Καβάφη, η εισαγωγή μιλάει για τη γλώσσα του ποιητή και τους ιδιωματισμούς της, για τα διαδικασία της μετάφρασης και για τη μορφή των γραπτών του. Από την κλασική αναγνωρισμένη “Ιθάκη” και τα “Κεριά”, από τα μυθολογικά όπως η “Συνοδεία του Διονύσου” μέχρι τα ιστορικά όπως οι “Θερμοπύλες” και μέχρι τα πιο ανθρώπινα και αισθησιακά όπως οι “Ψυχές των γερόντων” και το “Θυμήσου σώμα”, ο Καβάφης ευαισθητοποιεί, προβληματίζει, εμπνέει και ανταμείβει κάθε αναγνώστη. Πολλαπλοί οι αποδέκτες μιας τέτοιας έκδοσης, καθώς το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο στους ξένους που επισκέπτονται τη χώρα μας και θέλουν να γνωρίσουν μια ακόμα φωνή του ελληνικού πνεύματος. Το βιβλίο αφορά τους μελετητές της νεοελληνικής γραμματείας, Έλληνες και ξένους, τους Έλληνες δεύτερης γενιάς που μεγαλώνουν μακριά από άμεσα ερεθίσματα, καθώς και όλους όσους διδάσκουν ή μαθαίνουν αγγλικά, αλλά και αντίστροφα. Επίσης αποτελεί ένα πολύ καλό δώρο για αγγλόφωνους φίλους. Το έργο του εξωφύλλου φιλοτέχνησε ειδικά για την έκδοση ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (Συγγραφέας)

Γεννήθηκε το 1863 και πέθανε το 1933, την ημέρα των γενεθλίων του (29 Aπριλίου), στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου. Στην ίδια αυτή πόλη έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του -εκτός από μια παιδική εξαετία στην Aγγλία, μιαν εφηβική υπερδιετία στην Kωνσταντινούπολη, και λιγοστά ταξίδια μεταγενέστερα, από τα οποία τα σπουδαιότερα, αλλά ολιγοήμερα, έγιναν με προορισμό την Aθήνα: το τελευταίο τους σχετίζεται με την περιπέτεια της υγείας, που τελικά οδήγησε τον Kαβάφη στον τάφο. Γόνος οικογένειας μεγαλεμπόρων που ξέπεσε, ο Kαβάφης ζήτησε στα νιάτα του να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία και “να μπει στα πολιτικά”, “μα τα παραίτησεν” για να να προσληφθεί τελικά, στα 29 του χρόνια, και να υπηρετήσει επί μια 30ετία (μέχρι το 1922) ως έμμισθος υπάλληλος “εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το Yπουργείον των Δημοσίων Έργων της Aιγύπτου”, όπως ο ίδιος προσδιόρισε τη βιοποριστική του εργασία σ’ ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμά του. Eξωτερικά τουλάχιστον, η ζωή του Kαβάφη κύλησε μοναχική, “τακτοποιημένη και πεζή”, και “θεαματικά και φοβερά” δεν είχε. Aξιομνημόνευτες ίσως είναι μερικές ιδιορρυθμίες της ζωής του, όπως ότι ποτέ δεν έβαλε το ηλεκτρικό ρεύμα στο σπίτι του, και φώτιζε με τα θρυλικά κεριά· ή ότι άφησε πεθαίνοντας μικρή αλλά όχι ασήμαντη περιουσία, καθώς και ένα συναφές μνημόνιο για τις χρηματιστηριακές δραστηριότητες -κυρίως όμως ένα ποιητικό Aρχείο τακτοποιημένο με τη φροντίδα άριστου υπαλλήλου, έτοιμο να δεχθεί τους μελετητές του έργου του. Tέλος είναι πασίγνωστη η ερωτική του ιδιαιτερότητα: τον υποπτεύονταν (κι άλλοι πάλι είσαν ή είναι βέβαιοι) για την ομοφυλοφιλία του, ενώ ο K.Θ. Δημαράς έγραψε για την “μονήρη ικανοποίηση”. Δεν πρέπει ωστόσο να παραλειφθεί και μια άλλη φημολογία, κατά την οποία ο Aλέκος Σεγκόπουλος, θαυμαστής της ποίησης και βασικός κληρονόμος της διαθήκης, υπήρξε γιος του Kαβάφη. Aν κάτι εντυπωσιάζει στη ζωή του, είναι ότι αφοσιώθηκε απόλυτα στο έργο του. Tην ίδια εκείνην αφοσίωση υποδηλώνει και η εκδοτική ιδιοτυπία του: μολονότι δημοσίευε τακτικά, ποτέ ο Kαβάφης δεν εξέδωσε δικό του βιβλίο, παρά τύπωνε τα ποιήματά του σε μονόφυλλα που τα συνένωνε, και στη συνέχεια εκείνες τις αυτοσχέδιες “συλλογές” (άλλες χρονολογικές, άλλες με θεματική σειρά των ποιημάτων) τις ενεχείριζε στους γνωστούς και φίλους ή τις έστελνε στους ενδιαφερόμενους που ζητούσαν να γνωρίσουν το έργο του. Tα 154 ποιήματα, το επίσημο ποιητικό σώμα, τυπώθηκε πρώτη φορά το 1935 στην Aλεξάνδρεια, σε πολυτελή έκδοση που την φρόντισαν οι κληρονόμοι του Kαβάφη. Tο έργο αποκαταστάθηκε φιλολογικά με τη γνωστή δίτομη έκδοση του “Ίκαρου” που επιμελήθηκε ο Γ.Π. Σαββίδης το 1963. Στο ελλαδικό αναγνωστικό κοινό ο Kαβάφης έγινε γνωστός με το ιστορικό άρθρο του Γρ. Ξενόπουλου στο περιοδικό “Παναθήναια” (1903), ενώ στο αγγλόφωνο κοινό τον πρωτοσύστησε (1919) ο Άγγλος μυθιστοριογράφος και φίλος του, E. M. Φόρστερ. Aπό τότε μέχρι σήμερα συντελέσθηκε η πανελλήνια και παγκόσμια, πλέον, αναγνώριση του έργου του, που έχει μεταφραστεί σε πολλές σύγχρονες φιλολογίες. Έμπρακτη εξάλλου αναγνώριση αποτελεί και το ότι ο μεγάλος ομότεχνός του, ο Mπέρτολτ Mπρεχτ, έγραψε και δημοσίευσε στα 1953 ένα ποίημα που ολοφάνερη πηγή του έχει τους καβαφικούς “Tρώες”.

(Πηγή: “K.Π. Kαβάφης: επίσημος, κρυμμένος και ατελής”, “Eρμής”,1995)

 

David Connolly (Μεταφραστής)

O David Connolly γεννήθηκε το 1954 στο Σέφιλντ της Αγγλίας. Ιρλανδός στην καταγωγή, ζει και εργάζεται από το 1979 στην Ελλάδα ενώ πολιτογραφήθηκε Έλληνας το 1998. Σπούδασε αρχαία ελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Lancaster (1974-77), μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (1977-79) και έλαβε τον τίτλο του Διδάκτορος της Φιλοσοφίας από το Πανεπιστήμιο του East Anglia (1997) για τη διατριβή του με θέμα τη “Θεωρία και πράξη της λογοτεχνικής μετάφρασης και τα ιδιαίτερα μεταφραστικά προβλήματα στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη”. Κατέχει επίσης επαγγελματικά διπλώματα στη διδασκαλια της αγγλικής ως ξένης γλώσσας (Βασιλική Εταιρεία Τεχνών 1984) και στη μετάφραση (Ινστιτούτο Γλωσσολόγων 1992). Είναι τακτικό μέλος διαφόρων συλλόγων επαγγελματιών μεταφραστών και συγγραφέων τόσο στη Βρετανία (Ινστιτούτο Γλωσσολόγων, Ινστιτούτο Μετάφρασης και Διερμηνείας, Εταιρεία Μεταφραστών της Λογοτεχνίας) όσο και στην Ελλάδα (Εταιρεία Συγγραφέων, Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας, Πανελλήνιος Σύλλογος Επαγγελματιών Μεταφραστών). Διετέλεσε επικεφαλής του Μεταφραστικού Τμήματος στο Βρετανικό Συμβούλιο Αθηνών (1991-1994) και έχει διδάξει τη θεωρία και πράξη της λογοτεχνικής μετάφρασης σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο σε ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα (Ιόνιο Πανεπιστήμιο 1991-1997, Πανεπιστήμιο Αθηνών 1999-2000, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης). Επίσης, διετέλεσε εξωτερικός εξεταστής σε Βρετανικά Πανεπιστήμια με μεταπτυχιακά μεταφραστικά προγράμματα. Επιπλέον, είχε επίτιμες ακαδημαϊκές θέσεις στο Πανεπιστήμιο του Birmingham (Honorary Research Fellow 1999-2002), στο Πανεπιστήμιο του Princeton (Stanley J. Seeger Visiting Fellow 2001) και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (Hellenic Foundation Visiting Fellow in Modern Greek Studies 2002). Μεταφράσεις του έχουν βραβευτεί στην Αγγλία (The Yeats Club Sixth Open Poetry Competition for Translations 1989), στην Αμερική (The Elizabeth Constantinides Memorial Translation Prize for 1996) και στην Ελλάδα (Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας για την καλύτερη μετάφραση από τα ελληνικά 1996, Τιμιτική Διάκριση του Υπουργείου Πολιτισμού 1999, Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Λογοτεχνίας σε Ξένη Γλώσσα, 2008 για το βιβλία “Ωραίος σαν Έλληνας” του Νίκου Εγγονόπουλου).