Καταστροφές – Μαθήματα ιστορίας για τη Δύση

Ένα μάθημα ιστορίας που η Δύση στο σύνολό της θα πρέπει επειγόντως να μάθει αν θέλουμε να χειριστούμε καλύτερα την επόμενη κρίση και να αποφύγουμε την τελειωτική καταστροφή: αυτήν της μη αναστρέψιμης παρακμής. Οι καταστροφές είναι, από τη φύση τους, δύσκολο να προβλεφθούν. Οι πανδημίες, όπως άλλωστε οι σεισμοί, οι πυρκαγιές, οι οικονομικές κρίσεις και οι πόλεμοι, δεν κατανέμονται με κανονικότητα – δεν υπάρχει κάποια κυκλικότητα στην ιστορία που να μας βοηθά να προβλέψουμε την επόμενη καταστροφή. Αλλά όταν χτυπάει θα έπρεπε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι απ’ ό,τι οι Ρωμαίοι όταν εξερράγη ο Βεζούβιος ή οι Ιταλοί του Μεσαίωνα όταν τους χτύπησε ο Μαύρος Θάνατος. Στο κάτω κάτω, σήμερα έχουμε την επιστήμη με το μέρος μας. Ωστόσο, το 2020 οι αντιδράσεις πολλών αναπτυγμένων χωρών, ανάμεσά τους και οι Ηνωμένες Πολιτείες, σ’ έναν νέο ιό από την Κίνα δεν έδειξαν σωστή προετοιμασία. Γιατί; Γιατί είδαμε ότι λίγες μόνο ασιατικές χώρες είχαν πάρει τα σωστά μαθήματα από τα σύνδρομα SARS και MERS; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι λαϊκιστές ηγέτες τα πήγαν πολύ άσχημα, όμως ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι εμπλέκονται και πιο βαθιές παθολογίες ή δυσλειτουργίες, ήδη εμφανείς από τις αντιδράσεις μας σε προηγούμενες καταστροφές. Σε προηγούμενα έργα του ο Νάιαλ Φέργκιουσον έχει μελετήσει τις αδυναμίες του δυτικού κόσμου, από την «αυτοκρατορική ύβρη» μέχρι τη γραφειοκρατική αρτηριοσκλήρυνση και τον διαδικτυακό κατακερματισμό. Αντλώντας στοιχεία από πολλούς επιστημονικούς κλάδους, όπως τα οικονομικά, η κλειωδυναμική και η επιστήμη των δικτύων, προσφέρει εδώ όχι απλώς μια ιστορία αλλά μια γενική θεωρία των καταστροφών, δείχνοντας γιατί τα όλο και πιο γραφειοκρατικά και πολύπλοκα συστήματά μας γίνονται όλο και πιο δύσκολα στον χειρισμό τους.

Niall Ferguson (Συγγραφέας)

Ο βρετανός ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον (πλήρες όνομα: Niall Campbell Douglas Ferguson) γεννήθηκε το 1964 στη Γλασκώβη. Είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Xάρβαρντ και στο London School of Economics (LSE), μέλος του Κολεγίου Jesus του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μέλος του Ινστιτούτου Hoover του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Θεωρείται από τους πιο ανανεωτικούς ιστορικούς της εποχής μας, με ειδίκευση στη διεθνή ιστορία και στην οικονομική ιστορία. Είναι συγγραφέας των βιβλίων: “Paper and Iron: Hamburg Business and German Politics in the Era of Inflation, 1897-1927”, 1995, “The Pity of War”, 1998, “The House of Rothschild: The World’s Banker, 1849-1999”, 1999, “The Cash Nexus: Money and Power in the Modern World, 1700-2000”, 2001, “Empire: How Britain Made the Modern World”, 2003, “Colossus: The Rise and Fall of the American Empire”, 2004, “The Ascent of Money: A Financial History of the World”, 2008, “Civilization: The West and the Rest”, 2011, “Great Degeneration”, 2012. Αρθρογραφεί στα σημαντικότερα περιοδικά και εφημερίδες του διεθνούς Τύπου (“Time Magazine”, “Sunday Telegraph”, κ.ά.). Από το 2003 έχει επιμεληθεί και παρουσιάσει πέντε επιτυχημένες σειρές ντοκιμαντέρ για το “Channel Four”. Μοιράζεται το χρόνο του μεταξύ Οξφόρδης και Χάρβαρντ μαζί με τη γυναίκα του και τα τρία παιδιά τους.

 

Ελένη Αστερίου (Μεταφραστής)

 

Βασιλική Νικολαΐδου (Επιμέλεια)

 

Νίκος Λίγγρης (Επιμέλεια)