Η μεγάλη φενάκη

Υπάρ­χει μια πα­γι­ω­μέ­νη σχέ­ση με­τα­ξύ του κλά­δου των εται­ρει­ών συμ­βού­λων και του τρό­που δι­α­χεί­ρι­σης των επι­χει­ρή­σε­ων και των κρα­τών σή­με­ρα, η οποία πρέ­πει να αλ­λά­ξει. Η Mariana Mazzucato και η Rosie Collington δεί­χνουν ότι η εξάρ­τη­ση των οικο­νο­μι­ών μας από εται­ρεί­ες όπως η McKinsey, η Boston Consulting Group, η Bain Company, η PwC, η Deloitte, η KPMG και η EY εμπο­δί­ζει την και­νο­το­μία, πε­ρι­πλέ­κει την εται­ρι­κή και πο­λι­τι­κή λο­γο­δο­σία και εμπο­δί­ζει τη συλ­λο­γι­κή μας απο­στο­λή να στα­μα­τή­σου­με την κλι­μα­τι­κή κα­τα­στρο­φή. Το Η Με­γά­λη Φε­νά­κη πε­ρι­γρά­φει την εξα­πά­τη­ση του κλά­δου των εται­ρει­ών συμ­βού­λων στις συμ­βά­σεις που συ­νά­πτουν με τις απο­δυ­να­μω­μέ­νες και απο­στρε­φό­με­νες τον κίν­δυ­νο κυ­βερ­νή­σεις και επι­χει­ρή­σεις που με­γι­στο­ποι­ούν την αξία των με­τό­χων. Ανα­πτύ­χθη­κε από τις δε­κα­ε­τί­ες του 1980 και του 1990 στον από­η­χο των με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων τό­σο της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης δε­ξι­άς όσο και των προ­ο­δευ­τι­κών πο­λι­τι­κών του Τρί­του Δρό­μου και ευδο­κι­μεί από τα δει­νά του σύγ­χρο­νου κα­πι­τα­λι­σμού, από τη χρη­μα­τι­στι­κο­ποί­η­ση και την ιδι­ω­τι­κο­ποί­η­ση μέ­χρι την κλι­μα­τι­κή κρί­ση. Είναι δυ­να­τή λό­γω της μο­να­δι­κής δύ­να­μης που ασκούν οι με­γά­λες εται­ρεί­ες συμ­βού­λων μέ­σω εκτε­τα­μέ­νων συμ­βά­σε­ων και δι­κτύ­ων –ως σύμ­βου­λοι, νο­μι­μο­ποι­η­τές και εξω­τε­ρι­κοί συ­νερ­γά­τες– και της ψευ­δαί­σθη­σης ότι απο­τε­λούν αντι­κει­με­νι­κές πη­γές εμπει­ρο­γνω­μο­σύ­νης και ικα­νό­τη­τας. Ακό­μα χει­ρό­τε­ρα, οι κα­λύ­τε­ροι και ευφυ­έ­στε­ροι πτυ­χι­ού­χοι μας συ­χνά απο­μα­κρύ­νο­νται από τις δη­μό­σι­ες υπη­ρε­σί­ες προς τις συμ­βου­λευ­τι­κές υπη­ρε­σί­ες. Με όλους αυτούς τους τρό­πους, η Με­γά­λη Φε­νά­κη απο­δυ­να­μώ­νει τις επι­χει­ρή­σεις μας, αδρα­νο­ποιεί τις κυ­βερ­νή­σεις μας και στρε­βλώ­νει τις οικο­νο­μί­ες μας. Οι Mazzucato και Collington κα­ταρ­ρί­πτουν με δε­ξι­ο­τε­χνία τον μύ­θο ότι οι εται­ρεί­ες συμ­βού­λων προ­σθέ­τουν πά­ντα αξία στην οικο­νο­μία. Με μια πλη­θώ­ρα πρω­τό­τυ­πων ερευ­νών, επι­χει­ρη­μα­το­λο­γούν έξο­χα υπέρ της επέν­δυ­σης και της συλ­λο­γι­κής νο­η­μο­σύ­νης στο εσω­τε­ρι­κό όλων των ορ­γα­νι­σμών και των κοι­νο­τή­των και υπέρ ενός νέου συ­στή­μα­τος στο οποίο ο δη­μό­σι­ος και ο ιδι­ω­τι­κός το­μέ­ας ερ­γά­ζο­νται και­νο­τό­μα για το κοι­νό κα­λό. Πρέ­πει να επα­να­προσ­δι­ο­ρί­σου­με τον ρό­λο των συμ­βού­λων και να ξα­να­χτί­σου­με οικο­νο­μί­ες και κρά­τη που εκ­πλη­ρώ­νουν τον σκο­πό τους.

Mariana Mazzucato (Συγγραφέας)

Η Mariana Mazzucato είναι Κα­θη­γή­τρια στα Οικο­νο­μι­κά της Και­νο­το­μί­ας και τη Δη­μό­σια Αξία στο Πα­νε­πι­στη­μι­α­κό Κο­λέ­γιο του Λον­δί­νου (UCL), όπου είναι Ιδρύ­τρια/Δι­ευ­θύ­ντρια του Institute for Innovation and Public Purpose. Η ευρέ­ως δη­μο­σι­ευ­μέ­νη έρευ­νά της εστι­ά­ζει στη σχέ­ση ανά­με­σα στη δη­μό­σια πο­λι­τι­κή, την και­νο­το­μία και την οικο­νο­μι­κή ανά­πτυ­ξη και συμ­βου­λεύει τους υπεύ­θυ­νους χά­ρα­ξης δη­μό­σι­ας πο­λι­τι­κής σε όλον τον κό­σμο για το πώς να κα­τευ­θύ­νουν την και­νο­το­μία ώστε να πα­ρά­γει ανά­πτυ­ξη που είναι πιο συ­μπε­ρι­λη­πτι­κή και βι­ώ­σι­μη. Είναι συγ­γρα­φέ­ας του κα­τα­ξι­ω­μέ­νου The Entrepreneurial State: Debunking Private vs. Public Sector Myths και του Rethinking Capitalism: Economics and Policy for Sustainable and Inclusive Growth (με τον M. Jacobs).
Κέρ­δι­σε το βρα­βείο New Statesman SPERI στην Πο­λι­τι­κή Οικο­νο­μία το 2014, το Hans-Matthöfer-Preis το 2015 και το Leontief Prize for Advancing the Frontiers of Economic Thought το 2018. Το New Republic την χα­ρα­κτή­ρι­σε «μια από τους τρεις ση­μα­ντι­κό­τε­ρους με­λε­τη­τές της και­νο­το­μί­ας».

(Πηγή: “Εκδόσεις Επίκεντρο”, 2022)

 

Rosie Collington (Συγγραφέας)

Η Rosie Collington είναι υπο­ψή­φια δι­δά­κτωρ στο UCL Institute for Innovation and Public Purpose, όπου ερευ­νά την πο­λι­τι­κή οικο­νο­μία της εξω­τε­ρι­κής ανά­θε­σης. Έχει γρά­ψει για τις συμ­βου­λευ­τι­κές υπη­ρε­σί­ες και άλ­λα θέ­μα­τα σε μέ­σα όπως η Guardian, το OpenDemocracy και η Independent. Η επι­στη­μο­νι­κή της έρευ­να έχει δη­μο­σι­ευ­τεί από το New Political Economy και το Institute for New Economic Thinking, ενώ έχει δι­ε­ξά­γει πο­λι­τι­κή έρευ­να για δι­ά­φο­ρους ορ­γα­νι­σμούς, όπως το British Heart Foundation και το Common Wealth.

(Πηγή: “Εκδόσεις Επίκεντρο”, 2024)

 

Κώστας Π. Αναγνωστόπουλος (Επιμέλεια)

Ο Κώστας Π. Αναγνωστόπουλος είναι πολιτικός μηχανικός και οικονομολόγος, με μεταπτυχιακές σπουδές στην επιχειρησιακή έρευνα και τα πληροφοριακά συστήματα διοίκησης. Είναι καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του Δ.Π.Θ. Διετέλεσε Πρόεδρος-Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού. Υπήρξε μέλος της συντονιστικής επιτροπής κατάληψης του Πολυτεχνείου Θεσσαλονίκης το 1973 και φυλακίστηκε από τη δικτατορία. Το επιστημονικό έργο του περιλαμβάνει περί τις διακόσιες εργασίες δημοσιευμένες σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Έχει δημοσιεύσει επίσης έξι διδακτικά εγχειρίδια, περισσότερα από διακόσια άρθρα στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, έχει επιμεληθεί μεταξύ άλλων τις ελληνικές εκδόσεις βιβλίων των J. March και H. A. Simon, A. O. Hirschman, G. A. Akerlof και R. J. Shiller, και έχει μεταφράσει το βιβλίο H. A. Simon, The Sciences of the Artificial, MIT Press, 1996 (“Οι επιστήμες του τεχνητού”, Εκδόσεις Επίκεντρο, 2006). Δημοσίευσε επίσης “Το αόρατο και το ορατό χέρι” (Επίκεντρο, 2011),