ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το παρόν σύγγραμμα επικεντρώνεται στη δηµιουργική διδασκαλία της µουσικής.
Παρουσιάζει το θεωρητικό πλαίσιο και περιγράφει αναλυτικά διαθεµατικές προτάσεις και δραστηριότητες όπου η µουσική δύναται να συνδεθεί µε άλλα γνωστικά αντικείµενα του νηπιαγωγείου και του δηµοτικού σχολείου, όπως µε τη γλώσσα, τα µαθηµατικά, τη φυσική, την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την κινητική αγωγή, τα εικαστικά, τη θεατρική αγωγή. Η σύνδεση αυτή επιτυγχάνεται µέσω της αξιοποίησης δηµιουργικών µουσικών δραστηριοτήτων, όπως ο µουσικός αυτοσχεδιασµός και η σύνθεση µουσικής, τα τραγούδια και οι ενόργανες συνοδείες τους, oι ενεργητικές µουσικές ακροάσεις, καθώς και άλλων όπως οι ηχοϊστορίες, οι δραµατοποιήσεις µουσικών έργων, η ανταπόκριση στη µουσική µε κίνηση, η γραφική σηµειογραφία, κ.λπ.
Στόχος των διαθεµατικών προτάσεων και δραστηριοτήτων είναι η ανάπτυξη των µαθησιακών στόχων που κάθε φορά τίθενται, αλλά και η καλλιέργεια γνωστικών, αισθητικών και κοινωνικο-συναισθηµατικών δεξιοτήτων.
Οι δραστηριότητες είναι σχεδιασµένες ώστε να προωθείται η ουσιαστική συνεργασία και αυτενέργεια των µαθητών και µαθητριών, η ανάπτυξη της αποκλίνουσας και κριτικής τους σκέψης, η ικανότητα επίλυσης προβληµάτων και λήψης αποφάσεων και η καλλιέργεια της δηµιουργικότητάς τους. Για κάθε προτεινόµενη δραστηριότητα εκτός από τη γενικότερη θεµατική στην οποία ανήκει, σηµειώνεται η διαθεµατική σύνδεση, οι µαθησιακοί στόχοι, οι τάξεις εφαρµογής της, τα υλικοτεχνικά µέσα που απαιτούνται, η αναλυτική περιγραφή της και η αξιολόγησή της.
Το σύγγραµµα περιλαµβάνει και παράρτηµα µε τρία µέρη.
Στο Παράρτηµα Ι παρουσιάζονται βασικά στοιχεία της Θεωρίας της Μουσικής, που είναι απαραίτητα για την κατανόηση των κεφαλαίων και των προτεινόµενων δραστηριοτήτων.
Στο Παράρτηµα ΙΙ παρέχονται φύλλα εργασίας για το κάθε κεφάλαιο µαζί µε ενδεικτικές τους απαντήσεις, τα οποία δύνανται να χρησιµοποιήσουν οι µαθητές και οι µαθήτριες κατά την εφαρµογή των δραστηριοτήτων, αλλά και να τα αξιοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί για την προετοιµασία τους.
Το Παράρτηµα ΙΙΙ περιέχει µια συλλογή µε παρτιτούρες από ασκήσεις, δηµοφιλείς, παραδοσιακές, κλασικές µελωδίες και πρωτότυπα τραγούδια για εκτέλεση στο µεταλλόφωνο, καθώς και συνοδείες τους µε ρυθµικά κρουστά, ηχηρές κινήσεις από το σώµα και µεταλλόφωνα. Οι ασκήσεις αυτές δύνανται να εκτελεστούν και µε τη µέθοδο του παράλληλου παιξίµατος (play along) µέσα από την ακρόαση των συνοδειών (backing tracks) που έχουν δηµιουργηθεί για κάθε µία από τις ασκήσεις, µελωδίες και τραγούδια και παρατίθενται σε συνδέσµους (links) στον ηλεκτρονικό φάκελο.
Το σύγγραµµα αποτελεί ένα διδακτικό εργαλείο και έναν χρήσιµο οδηγό για µουσικοπαιδαγωγούς, φοιτητές/-τριες και εκπαιδευτικούς Προσχολικής και Πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης.
ΠΡΟΣΩΠΑ
Ειρήνη Νικολάου (Συγγραφέας)
Η Ειρήνη Νικολάου σπούδασε στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Τμήμα ΦΠΨ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ανακηρύχθηκε διδάκτωρ στο ίδιο Τμήμα. Είναι διπλωματούχος σολίστ πιάνου και κάτοχος διπλώματος σύνθεσης, όπου βραβεύτηκε αντιστοίχως με το Α΄ και Β΄ βραβείο. Διδάσκει από το 2002 ως μέλος Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ) για τη διδασκαλία της Μουσικής Αγωγής, στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και διευθύνει τη Χορωδία του Τμήματος από την ίδρυσή της.
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη μουσική εκπαίδευση στην προσχολική και σχολική ηλικία, στην εκπαίδευση μέσω των τεχνών, στη μουσική παιδεία στην αρχαιότητα, στη μουσική τεχνολογία, στη φιλοσοφία της μουσικής εκπαίδευσης και στη σύνθεση. Έχει πλούσιο συγγραφικό και επιμορφωτικό έργο. Επιστημονικά της άρθρα περιλαμβάνονται σε έγκριτα ελληνικά και ξένα περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους και σε πρακτικά συνεδρίων.
Είναι συγγραφέας ενός ακόμη βιβλίου με τίτλο «Με αφορμή ένα τραγούδι. Δημιουργικές Μουσικές Δραστηριότητες. Εισαγωγή στη Μουσική Παιδαγωγική», από τις Εκδόσεις Γρηγόρη.
(Πηγή: “Εκδόσεις Γρηγόρη”, 2024)
