Ο χώρος των λέξεων – Από τον Mallarmé στον Broodthaers

Τον Δεκέμβριο του 1969 ο Βέλγος καλλιτέχνης Μαρσέλ Μπρουνταέρς παρουσιάζει στη Wide White Space Gallery μια λογοτεχνική έκθεση όπου προτείνει τη δική του ανάγνωση του ποιήματος «Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο» του Στεφάν Μαλλαρμέ. Ο Μπρουνταέρς παρουσιάζει δώδεκα πλάκες, όσες και οι διπλές σελίδες του ποιήματος του Μαλλαρμέ. Σε αυτές τις πλάκες το κείμενο αντικαθίσταται από μαύρες μπάρες, που συνεχίζουν ωστόσο να δηλώνουν την αρχική διάταξη του κειμένου στον χώρο. Ο Μπρουνταέρς αποτίει φόρο τιμής στον Μαλλαρμέ, μέσω της έκθεσης που του αφιερώνει, καθιστώντας μη αναγνώσιμο το ποίημά του. Αυτό ακριβώς το παράδοξο βρίσκεται στο κέντρο της διάλεξης που έδωσε ο Ζακ Ρανσιέρ στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Ναντ στις 9 Ιανουαρίου του 2004 στο πλαίσιο της έκθεσης Marcel Broodthaers, Un jardin d’hiver… Η συνάντηση του Μπρουνταέρς με τον Μαλλαρμέ συνιστά ένα παράδοξο, το οποίο επιτείνεται από τη δήλωση του Μπρουνταέρς ότι ο Μαλλαρμέ είναι «ο θεμελιωτής της σύγχρονης τέχνης». Στη διάλεξή του ο Ρανσιέρ θα επιχειρήσει να αναλύσει αυτό το παράδοξο μέσα από την οπτική της σύγχρονης ιστορίας της τέχνης και κυρίως μέσω ενός στοχασμού για τη σχέση ανάμεσα στις λέξεις και στον χώρο με κριτικές προεκτάσεις στην έννοια του μοντερνισμού και στις σχέσεις ανάμεσα σε αισθητική και πολιτική.

Jacques Ranciere (Συγγραφέας)

O Γάλλος φιλόσοφος Jacques Ranciere γεννήθηκε στην Αλγερία το 1940, σπούδασε στην Ecole Normale Superieure και είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris VIII. Το 1965 συνεργάστηκε με το δάσκαλό του Louis Althusser στην έκδοση του “Lire le Capital”, μετά όμως τα γεγονότα του Μάη του 1968 αποστασιοποιείται από τον κύκλο των αλτουσεριανών. Έκτοτε, και προσπαθώντας να αναιρέσει τα όρια ανάμεσα στη φιλοσοφία, την πολιτική, την λογοτεχνική κριτική, την αισθητική, την ιστορία και παιδαγωγική, ασχολείται με τα μείζονα θέματα της πολιτικής χειραφέτησης, της δημοκρατίας και της ισότητας. Στα ελληνικά έχουν εκδοθεί επίσης τα βιβλία του “Ο αδαής δάσκαλος” (Νήσος, 2008), “Το μίσος για τη δημοκρατία” (Πεδίο, 2010). Άλλα βιβλία του: “Aux bords du politique”, “La Nuit des prolitaires”, “La Mesentente”, “Les Noms de l’histoire”, “Le Spectateur emancip?”, “L’Inconscient esthetique”, “L’Espace des mots”, “Politique de la litterature”, “Les Scenes du Peuple”, “La Parole muette, Aisthesis: Scenes du regime esthetique de l’art”.

 

 

 

 

Θωμάς Συμεωνίδης (Μεταφραστής)

Ο Θωμάς Συμεωνίδης διδάσκει Φιλοσοφία και Αισθητική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.
Έχει μεταφράσει μεταξύ άλλων τη Δυσφορία στην Αισθητική και το Πεπρωμένο των εικόνων του Jacques Rancière και έργα του Samuel Beckett.
Οι «Στοχασμοί για την κοινότητα» (Εστία, 2022) είναι το τελευταίο του μυθιστόρημα.