Οι βατσιμάνηδες της Μασσαλίας

Βατσιμάνηδες ονομάζονται οι ναυτικοί που παραμένουν ως φύλακες στα καράβια που βρίσκονται παροπλισμένα είτε στα ανοιχτά των λιμανιών είτε δεμένα στους κάβους. Το Αλντεμπαράν, φορτηγό πλοίο χωρίς πλοιοκτήτη, έχει ρίξει άγκυρα στα ανοιχτά της Μασσαλίας. Ο λιβανέζος καπετάνιος Αμπντούλ Αζίζ, ο έλληνας μηχανικός Διαμαντής και ο τούρκος ασυρματιστής Νεντίμ έχουν ξεμείνει στο πλοίο περιμένοντας τον νέο πλοιοκτήτη. Μέρα με τη μέρα γνωρίζονται μεταξύ τους με τρόπο που δεν το είχαν κάνει ποτέ, τόσα χρόνια πριν που ταξίδευαν μαζί στις ανοιχτές θάλασσες. Αναμνήσεις, αμφιβολίες, φόβοι και αγωνίες αναδύονται και πλέκονται σαν δίχτυ γύρω τους μαζί με απέλπιδες έρωτες και περίεργες αναμνήσεις. Και οι τρεις άντρες “βουτάνε στα βαθιά” σε ένα ταξίδι γνωριμίας με τον εαυτό τους και τους άλλους. Η Μασσαλία στέκει ολόγυρά τους γοητευτική και απόκοσμη: πόλη γεμάτη μνήμες, πόλη εξορίας, δίχως μέλλον κι ωστόσο με τη ζωή να κυλάει καυτή στις φλέβες της. “Οι βατσιμάνηδες της Μασσαλίας” είναι ένα μυθιστόρημα μαύρο και τρυφερό συνάμα, βίαιο όσο και το φως της Μεσογείου, και με λόγο καίριο και ρεαλιστικό, που σοκάρει όσο και η πραγματικότητα. Οι ήρωες -ναύτες, μετανάστες, πόρνες, μαφιόζοι και μοιραίες γυναίκες- καταγράφονται με ντοκιμαντερίστικη ματιά να διηγούνται, να αναπολούν, να μελαγχολούν και να φιλοσοφούν. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2003 από τη σκηνοθέτρια Κλερ Ντεβέρ με πρωταγωνιστές τους Μπερνάρ Ζιροντό και Οντρέ Τοτού.

Jean – Claude Izzo (Συγγραφέας)

Ο Ζαν-Κλωντ Ιζό (1945-2000) γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στη Μασσαλία. Ήταν γιος ιταλού μπάρμαν και ισπανίδας κομμώτριας. Ο ίδιος συνήθιζε να λέει για τον εαυτό του: “Είμαι μισός Ιταλός, μισός Ισπανός με μια ιδέα αραβικού αίματος, ένας γνήσιος Μασσαλιώτης”. Υπηρέτησε εθελοντικά στο Τζιμπουτί και εκπαιδεύτηκε ως εργάτης μεταλλείων. Υπήρξε μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας, άσκησε για χρόνια τη δημοσιογραφία στην εφημερίδα της τοπικής οργάνωσης (“La Marseillaise”) και έγραψε κινηματογραφικά και τηλεοπτικά σενάρια. Τα κείμενά του απηχούσαν έναν σοσιαλιστικό ρεαλισμό. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ο Ιζό έπαψε να ασχολείται ενεργά με την πολιτική, παραιτήθηκε από την εφημερίδα και άρχισε να ζει στα χαρακώματα της λογοτεχνίας ως βιβλιοπώλης, βιβλιοθηκάριος και διοργανωτής λογοτεχνικών εκδηλώσεων. Πολυταξιδεμένος, από την Αιθιοπία και την Ταγγέρη στην Κωνσταντινούπολη, από τη Νάπολη στη Βαρκελώνη και από τη Μασσαλία στην Αλεξάνδρεια, πίστευε πως όλοι είμαστε χαμένοι ναυτικοί. Στην ηλικία των 50 ετών δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο “Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας”. Ακολούθησαν τα βιβλία “Τσούρμο” (1996) και “Solea” (1998) που μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Πέθανε τον Ιανουάριο του 2000 στη Μασσαλία.

 

Μαριλένα Κοραντζάνη (Μεταφραστής)