Δημήτριος Χαλκοκονδύλης

Τα βιβλία που θα κυκλοφορήσουν στη σειρά με τον τίτλο “Αναγεννησιακή βιβλιοθήκη” επελέγησαν με το σκεπτικό ότι θα συμπληρώσουν ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, καθώς για τις μεγάλες φυσιογνωμίες της ελληνικής λογιοσύνης, που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, στην Ιταλία αρχικά και στον Βορρά, αργότερα, δεν διαθέτουμε παρά ελάχιστες ξενόγλωσσες μονογραφίες, άρθρα σε ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά και ευκαιριακές επιμέρους μελέτες. Με το εκδοτικό αυτό εγχείρημα ελπίζουμε ότι τα έργα και οι ημέρες επιφανών ανδρών των γραμμάτων, όπως ο Μανουήλ Χρυσολωράς, ο Γεώργιος Τραπεζούντιος, ο Θεόδωρος Γαζής, ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης, κ.ά., καθώς και η ποικιλότροπη συμβολή τους στην ιταλική Αναγέννηση θα γίνουν ευρύτερα γνωστά. Επίσης, θα παρουσιαστεί σε αυτοτελείς εκδόσεις η πολυσήμαντη δραστηριότητα του Ιανού Λάσκαρη, του Αρσένιου Αποστόλη, του Μάρκου Μουσούρου, του καρδινάλιου Βησσαρίωνα και του φιλέλληνα Άλδου Μανούτιου. […] Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης Κωνσταντίνος Σπ. Στάικος (από το σημείωμα προς τους αναγνώστες) Για τον Αθηναίο δάσκαλο της Αναγέννησης, τον Δημήτριο Χαλκοκονδύλη, προτού ο G. Cammelli κυκλοφορήσει τον τόμο του με τον βίο και το έργο του Χαλκοκονδύλη, το 1954, ο Δημήτριος Καμπούρογλου αναφέρθηκε εκτενώς στο διδακτικό κυρίως έργο του, στη μονογραφία για την ομώνυμη οικογένεια: “Οι Χαλκοκονδύλαι”, Αθήνα 1926, 171-211. Έκτοτε, από την έκδοση δηλαδή του Cammelli, διαθέτουμε εξειδικευμένες εργασίες του Κ. Ι. Γιαννακόπουλου που πραγματεύονται τη διδασκαλία του στην Πάδοβα, στη Φλωρεντία και στο Μιλάνο. Τόσο το διδακτικό όσο και το εκδοτικό έργο του Χαλκοκονδύλη, στη Φλωρεντία και στο Μιλάνο, καταγράφεται και στη “Χάρτα της ελληνικής τυπογραφίας” (επιμ. Κωνταντίνος Σπ. Στάικος).

Giuseppe Cammelli (Συγγραφέας)

Ο Φλωρεντινός λόγιος Giuseppe Cammelli (1890-1977) συνέβαλε στην καλλιέργεια των βυζαντινών σπουδών και στη μελέτη της ελληνικής και λατινικής γλώσσας στην Ιταλία, κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Δίδαξε σε σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης στη Φλωρεντία και κατόπιν υπηρέτησε ως καθηγητής της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματικής στο Πανεπιστήμιο της Πίζας (1937-1934). Στο πλαίσιο της διδακτικής του δραστηριότητας, συνέταξε λεξικά, γραμματικές και θεματογραφίες, κυρίως για σχολική χρήση, ενώ εξέδωσε σχολιασμένες μεταφράσεις αρχαίων ελληνικών κειμένων: “Antologia lirica greca: Poeti elegiaci, giambici, melici, con odi scelte di Bacchilide et di Pindaro”, Φλωρεντία 1929· “I Persiani. Introduzione, apparato critico e commento di G. Cammelli”, Φλωρεντία 1934· “Antologia lirica greca. Testo e commento di G. Cammelli”, Φλωρεντία 1936· “Lyricorum Graecorum fragmenta ex Graeco in Latinum sermonen conversa”, Φλωρεντία 1936· “Alcesti, Euripide. Introduzione e commento di G. Cammelli”, Φλωρεντία 1942· “Le favole dei Esopo in versi”, Φλωρεντία 1948. Σημαντικότερη, όμως, προσφορά του θεωρείται η συμβολή του στην προώθηση της έρευνας της βυζαντινής προσωπογραφίας. Στον κύκλο των ενδιαφερόντων του περιέλαβε το έργο του Ρωμανού του Μελωδού (Romano il Melode. Inni, Φλωρεντία 1930), του Δημητρίου Κυδώνη (Demetrius Cydones. Correspondance. Texte inedit, etabli et traduit par G. Cammelli, Παρίσι 1930), του Δημητρίου Χαλκοκονδύλη, του Ιωάννη Αργυρόπουλου και του Μανουήλ Χρυσολωρά. Οι έρευνές του για τους τρεις τελευταίους λογίους περιελήφθησαν στο τρίτομο έργο του: “I dotti bizantini e le origini dell΄ umanesimo”, τ. 1 (Manuele Crisolora), Φλωρεντία 1941· τ. 2 (Giovanni Argiropulo), Φλωρεντία 1946· τ. 3 (Demetrio Calcondila), Φλωρεντία 1954.

 

Δημήτρης Αρβανιτάκης (Μεταφραστής)