Αποικιοκρατία – Ιστορία, μορφές, συνέπειες

Η αποικιακή κυριαρχία των Ευρωπαίων —όπως επίσης, στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, των Βορειοαμερικανών και των Ιαπώνων— σε μεγάλα τμήματα της υφηλίου σφράγισε την παγκόσμια ιστορία περίπου από το 1500 έως το 1975. Με δεδομένη την άκρως διαφορετική εξέλιξη των περιοχών που υπήρξαν άλλοτε αποικίες στην Αμερική, την Ασία, την Ωκεανία και την Αφρική, αναδεικνύε­ται πλέον το αίτημα για μια νέα αξιολόγηση των επιπτώσεων της αποικιοκρατίας. Υπό το πρίσμα νεότερων αντιπαραθέσεων σχετικά με την κληρονομιά της αποικιακής κυριαρχίας, το βιβλίο δεν αρκείται στην περιοδολόγηση και την αποτύπωση του ιστορικού πλαισίου της αποικιοκρατίας, αλλά εμβαθύνει στο εννοιακό της περιεχόμενο προσεγγίζοντάς την ως δομικό στοιχείο του νεότερου και του σύγχρονου κόσμου, αλλά και ως φαινόμενο κολοσσιαίας απροσδιοριστίας. Με βάση παραδείγματα από όλες τις αποικιακές αυτοκρατορίες των νεότερων χρόνων, περιγράφει τις μεθόδους κατάκτησης, διασφάλισης της κυριαρχίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης, τις μορφές αντίστασης, τη δημιουργία ιδιαίτερων αποικιακών κοινωνιών, τις στρατηγικές πολιτισμικού αποικισμού, καθώς επίσης την αποικιοκρατική σκέψη και τον αποικιακό πολιτισμό τόσο στις αποικίες όσο και στις ίδιες τις μητροπόλεις.

Jürgen Osterhammel (Συγγραφέας)

Ο Jürgen Osterhammel είναι Γερμανός ιστορικός, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Από τους διεθνώς σημαντικότερους ειδήμονες στην παγκόσμια ιστορία, έχει τιμηθεί με πλήθος διακρίσεων. Το βιβλίο του Die Verwandlung der Welt. Eine Geschichte des 19. Jahrhunderts (2009, Η μεταμόρφωση του κόσμου. Μια ιστορία του 19ου αιώνα) έχει επηρεάσει καθοριστικά τις ιστορικές σπουδές των τελευταίων ετών. Άλλα σημαντικά βιβλία του: Die Entzauberung Asiens. Europa und die asiatischen Reiche in 18. Jahrhundert (1998/2012, Η απομάγευση της Ασίας. Η Ευρώπη και τα ασιατικά κράτη τον 18ο αιώνα), Geschichte der Globalisierung. Dimensionen – Prozesse – Epochen (2003, σε συνεργασία με τον Niels P. Petersson· ελλ. έκδ. Ιστορία της παγκοσμιοποίησης, εκδόσεις Αιώρα 2013), Dekolonisation. Das Ende der Imperien (2013, σε συνεργασία με τον Jan C. Jansen· Αποαποικιοποίηση. Το τέλος των αυτοκρατοριών).

(Πηγή: “Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης”, 2025)

 

 

Γιάννης Κοιλής (Μεταφραστής)

 

 

Jan C. Jansen (Συγγραφέας)

Ο Jan C. Jansen είναι Γερμανός ιστορικός, τακτικός καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας (19ος–20ός αιώνας) στο Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Εκτός από το Dekolonisation. Das Ende der Imperien (σε συνεργασία με τον Jürgen Osterhammel), έχει επίσης γράψει το βιβλίο Erobern und Erinnern: Symbolpolitik, öffentlicher Raum und französischer Kolonialismus in Algerien 1830–1950 (2013, Κατάκτηση και ενθύμηση: πολιτική των συμβόλων, δημόσιος χώρος και γαλλική αποικιοκρατία στην Αλγερία 1830–1950).

(Πηγή: “Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης”, 2025)