Απομνημονεύματα και η τέχνη του Καραγκιόζη

Επανοκυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Άγρα τα Απομνημονεύματα του μεγάλου καραγκιοζοπαίχτη Σωτήρη Σπαθάρη, πατέρα του Ευγένιου Σπαθάρη. Tο 1950 περίπου ο Καραγκιοζοπαίχτης Σωτήρης Σπαθάρης (1892-1973) άρχισε, με την προτροπή φίλων του, να γράφει τ’ Απομνημονεύματά του, πού εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1960. Ό “Άγγελος Σικελιανός θεωρεί το κείμενο αυτό μνημείο λόγου, στη σειρά των Απομνημονευμάτων του Μακρυγιάννη. Η παρούσα νέα έκδοση συμπληρώνεται με ένα κείμενο του Γιάννη Τσαρούχη για τούς Σπαθάρηδες και πολλές ανέκδοτες έγχρωμες και μαυρόασπρες φωτογραφίες πού παραχώρησε ειδικά ο γιος του Σωτήρη Σπαθάρη, ο Καραγκιοζοπαίχτης Ευγένιος Σπαθάρης, και το Μουσείο Τσαρούχη. “Το θέατρο του Καραγκιόζη είναι ένα θέατρο στατικό όπου ή δράση βγαίνει απ’ το αίσθημα και όχι από τη νευρική κίνηση. Οι φωνές του Καραγκιόζη. .. δυνατές, αγνές, μεσογειακές… όλη η νοστιμάδα της ελληνικής φυλής εκφρασμένη με ήχους. “Ο Καραγκιόζης… μια καινούργια απρόοπτη έκφραση του προαιώνιου ελληνικού πόνου πού γεννά η αδικία. Ο παραπονιάρης πού καταφέρνει να εκφράσει και να γελοιοποιήσει μαζί τον ανθρώπινο πόνο… Δίπλα σ’ αυτόν… ο Χατζηαβάτης, η μικρόψυχη ορθοφροσύνη, το μηδέν άγαν των μικρών.” Από όλον τον τύπο του Καραγκιόζη βγαίνει μια αναρχική ελευθερία, μεθυστική για τα μικρά παιδιά μα και για τούς μεγάλους, που δε λογαριάζει τίποτα και πού εν τούτοις μέσα στη γενική ειρωνεία του για τα πάντα μπορεί με ασύλληπτες διαβαθμίσεις ύφους να δείχνει το σεβασμό του… Γιάννης Τσαρούχης (Επιθεώρηση Τέχνης, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1959)