Ηλέκτρα

Στο τέλος του έργου του Σοφοκλή η Ηλέκτρα βρίσκεται μόνη στη σκηνή. Πώς στέκεται η «εύπατρις, ευκλεής, σοφή, αρίστη, και ευσεβής» Ηλέκτρα του Σοφοκλή στο κλείσιμο του έργου, τώρα που η εκδίκηση έγινε πράξη; Είναι χαρούμενη; θλιμμένη; γαλήνια; τρομαγμένη; ανακουφισμένη; ή μήπως τίποτα απ’ όλα αυτά; είναι πρόθυμο θύμα ή όργανο των αφανών Ερινύων; ή όλα αυτά ταυτόχρονα; ή μήπως είναι μια άδεια ψυχή, μια μάσκα κενή σαν νεκρή; Τα ερωτήματα δεν επιδέχονται μία και μόνη απάντηση. Αν κάποιος προσπαθήσει να απαντήσει, μοιάζει σαν να υιοθετεί μια μονοδιάστατη εκδοχή του σοφόκλειου πάθους της σκοτεινής ψυχής. Είναι δυνατό να διαβαστεί η ιστορία της Ηλέκτρας ως εσωτερική τραγωδία ενός προσώπου που έχει υποστεί τα αποτελέσματα μιας δυσλειτουργικής οικογένειας; ή είναι δυνατόν να διαβαστεί ως πολιτική τραγωδία και ως θρίαμβος ενάντια στο σφετερισμό της εξουσίας και την ανομία των κυρίαρχων, μια κίνηση από την τυραννία προς τη δικαιοσύνη και την ελευθερία; Η αντεκδίκηση, η ανταπόδοση του κακού με το κακό καθώς και του καλού με το καλό, είναι αποδεκτή και παρέχει στους συνεργούς και τους εκτελεστές της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου την ηθική υπεροχή; Πρόκειται άραγε για ένα έργο ιδεών; Και αν είναι έργο ιδεών, γίνεται να θεωρηθεί η εκδίκηση πράξη απαράμιλλης αξίας και να συγχωρεθεί μια πράξη τόσο φρικτή όσο η μητροκτονία; ή μήπως η εκδίκηση και η μητροκτονία θεωρούνται πράξεις δικαιοσύνης μόνο όταν έχουν την πλήρη υποστήριξη και έγκριση των θεών;

Σοφοκλής (Συγγραφέας)

 

Κώστας Λάνταβος (Μεταφραστής)

Ο Κώστας Λάνταβος γεννήθηκε το 1949 στη Λάρισα, όπου ζει μόνιμα και εργάστηκε ως γιατρός-παθολόγος. Έχει εκδώσει δεκαπέντε (15) ποιητικές συλλογές, δύο νουβέλες και έχει μεταφράσει: Μπλέηκ, Πάουντ, Πεσσόα, Βαλερύ, Ντίκινσον, Ζεράρ ντε Νερβάλ, Ντ. Χ. Λώρενς, Σαίξπηρ, Αισχύλο, Σοφοκλή και Ευριπίδη.
Υπήρξε ιδρυτής και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Γραφή, από το 1989 μέχρι το 2004.

(Πηγή: “Εκδόσεις Αρμός”, 2023)