Η Χρυσώ

Φορούσε μόνο και πάντα πράσινα. Πράσινο το μοναδικό της φόρεμα, που σαν ήρθαν στολισμένοι οι παπάδες να μας την πάρουν από το σπίτι σε μια κάσα δρύινη γεμάτη ασφοδέλους και ανεμώνες, τ΄ άφησε κρεμασμένο σ΄ ένα καρφί του τοίχου, άψυχο σαν δέντρο που μαράθηκε άξαφνα. Πράσινη και η μακριά ως το χώμα πελερίνα, που φορούσε κάθε χειμώνα δίχως να τη χαλάσει ποτέ κι έδινε μια επίσημη, καθώς βασιλική, αυστηρότητα στην ψιλόλιγνη κορμοστασιά της. Πράσινο και το σάλι της το μούσκλο, με τα πιο πράσινα πούλια τριγύρω στη γιρλάντα του. Έτσι, σαν άρχισα μικρό παιδί να ξεχωρίζω τα χρώματα και προτού γνωρίσω τα δέντρα και τη χλόη, είχαν τα μάτια μου πλημμυρίσει απ΄ το γόνιμο, ειρηνικό και αιώνιο χρώμα της δημιουργίας. Σαν θαλερή πολύκλωνη ελπίδα πηγαινοερχόταν το ανάστημά της μέσα στο φτωχό και περήφανο σπίτι μας. Κι αν δεν την έλεγε Χρυσώ ο κόσμος όλος, γιατί έτσι την είχανε βαφτίσει, θα ΄πρεπε να τη λέγανε άνοιξη, γλάστρα, κήπο ή κάτι τέτοιο. . . (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Ρίτα Μπούμη – Παπά (Συγγραφέας)

Η Ρίτα Μπούμη-Παπά (1906-1984) γεννήθηκε στη Σύρο. Το 1920 εγκαταστάθηκε στις Συρακούσες της Σικελίας, όπου σπούδασε παιδαγωγική και ειδικεύτηκε στη μέθοδο Montessori. Μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα εργάστηκε ως δημοσιογράφος και μεταφράστρια σε περιοδικά όπως η “Νέα Εστία”, το “Νέον Κράτος”, οι “Νέοι Ρυθμοί” και εφημερίδες όπως η “Αλλαγή”, η “Μάχη”, η “Αυγή” (την περίοδο 1957-1960). Υπήρξε αρχισυντάκτις του περιοδικού “Ιόνιος Ανθολογία” (από το 1929), εκδότρια των περιοδικών “Εφημερίδα των ποιητών” (1956-1958) και “Κυκλάδες” (1930-1932) και διευθύντρια του Ιδρύματος Περιθάλψεως Παιδιού (1930-1933). Το 1936 παντρεύτηκε τον ποιητή Νίκο Παππά, με τον οποίο έζησε στα Τρίκαλα ως το 1940, οπότε εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου έζησαν την υπόλοιπη ζωή τους. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1929 με τη δημοσίευση του ποιήματός της “Μικρέ μου αλήτη” στη “Νέα Εστία”, ενώ σε παιδική ηλικία είχε δημοσιεύσει ποιήματα στη “Διάπλαση των Παίδων” (1919). Ασχολήθηκε κυρίως με την ποίηση αλλά και με την πεζογραφία, την ταξιδιωτική λογοτεχνία, τη μετάφραση (έργα των Λ.Λέβτσεφ, Σολόχωφ, Μπέκετ, Μπέττι, Ουγκώ και άλλων). Τιμήθηκε με τον Α΄ Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών (1935), το Α’ Βραβείο Εθνικής Αντίστασης (1945), το Διεθνές Βραβείο Συρακουσών (1949), το Βραβείο της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς (1965) καθώς και από το Ρουμανικό κράτος και την Ακαδημία του Βουκουρεστίου. Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιήματά της μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ρωσικά, ισπανικά, ουγγρικά, σερβικά, πολωνικά, αλβανικά, πορτογαλικά και άλλες γλώσσες. Η Ρίτα Μπούμη-Παπά τοποθετείται χρονικά στους έλληνες λογοτέχνες της γενιάς του μεσοπολέμου. Η γραφή της χαρακτηρίζεται θεμελιωδώς από τη φυσιολατρεία της, και παρουσιάζει έντονα τα στοιχεία του αισθησιασμού, του λυρισμού αλλά και του πολιτικού και κοινωνικού προβληματισμού, ιδιαίτερα στα μεταπολεμικά έργα της. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Ρίτας Μπούμη-Παπά βλ. Δημήτρης Γιάκος, “Μπούμη-Παπά, Ρίτα”, στη “Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας”, τ. 10, Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. [1968], Αλέξανδρος Αργυρίου, “Ρίτα Μπούμη-Παπά”, στο “Η ελληνική ποίηση· νεωτερικοί ποιητές του μεσοπολέμου”, Αθήνα, Σοκόλης, 1979, Αλέξης Ζήρας, “Μπούμη-Παπά Ρίτα”, στο “Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό”, τ. 7, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987, και Αλέξης Ζήρας, “Μπούμη-Παπά, Ρίτα”, στο “Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας”, Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2007.

(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).