Η μνήμη είναι μια κοινωνική δραστηριότητα που συν-οικοδομείται στη σχέση μας με τους άλλους. Οι μνήμες -ατομικές, συλλογικές, ιστορικές- αφορούν τις αναπαραστάσεις του παρελθόντος. Είναι κοινωνιοψυχολογικά, επικοινωνιακά οικοδομήματα που καθορίζουν και καθορίζονται από την ταυτότητα των δρώντων υποκειμένων και επηρεάζονται από τα χωρο-χρονικά πλαίσια μέσα στα οποία εγγράφονται.
Η ανθρώπινη μνήμη επιλέγει να θυμάται και αποφασίζει να λησμονά. Η μνήμη είναι επιλεκτική και χρησιμοποιεί στρατηγικές για τη σύσταση του περιεχομένου της, ξεχνάει και θυμάται ό,τι θέλει, ό,τι της διασφαλίζει την ακεραιότητα στο παρόν. Η μνημοσύνη και η λησμοσύνη, δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, συγκροτούν τη μνήμη. Λογοκρισία, υπερβολή, έκπτωση, αλλαγή νοήματος, απώθηση, ωραιοποίηση δυσάρεστων ενθυμήσεων απαλλαγμένων από το άγχος, είναι μερικοί από τους μηχανισμούς που παρεμβαίνουν στη μνημονική διαδικασία.
Τα συν-μνημονευμένα εθνικά ή οικογενειακά γεγονότα δηλώνουν την υπαγωγή των ατόμων στην εθνική ή οικογενειακή ομάδα. Οι μνήμες των Ελλήνων επικεντρώνονται στην αρχαιότητα και στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Αυτή η μνήμη καταγωγής καθορίζει το σήμερα και το είναι των Ελλήνων και συνοδεύεται από συναισθήματα περηφάνιας, δέους, σεβασμού, συγκίνησης και ασφάλειας. Αυτή η απαρχή από τους αρχαίους Έλληνες προσδιορίζει την εθνική ομάδα, τη διαφοροποιεί από τις άλλες ομάδες και διασφαλίζει τη διατήρηση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας.
Άννα Μαντόγλου (Συγγραφέας)
Η Άννα Μαντόγλου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Paris VIII με κατεύθυνση στην Κοινωνική Ψυχολογία. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές (D.E.A.) στη Συγκριτική Ψυχολογία των Γνωστικών Δραστηριοτήτων και Κοινωνικών Αλληλεπιδράσεων στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι. Είναι Διδάκτωρ Κοινωνικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, όπου και εργάζεται από το 1993 μέχρι σήμερα. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στις διαδικασίες κοινωνικής επιρροής, στη δράση των μειονοτήτων, στις κοινωνικές αναπαραστάσεις και στη συλλογική μνήμη.
Στάμος Παπαστάμου (Υπεύθυνος Σειράς)
Ο Στάμος Παπαστάμου είναι καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
