Ας υποθέσουμε ότι εικονογραφώ με λέξεις τη βρετανική διοίκηση της Κύπρου την περίοδο της άφιξης των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής: Θα είναι μια γυναίκα, άσχημη ή όμορφή δεν έχει καμιά σημασία, μπροστά από έναν τοίχο και μια σειρά από επισκέπτες έτοιμους να επιδοθούν σε λιθοβολισμό ή ραβδισμό ή φτύσιμο (αναλόγως της διάθεσης που τρέφει ο καθένας). Με κάποιες εξαιρέσεις, η υπάρχουσα ιστοριογραφία εκεί καταλήγει.
Και, πάλι, ας υποθέσουμε ότι, για κάποιο άνευ σημασίας λόγο, το αλαλάζον πλήθος θα δεχόταν να μου χαρίσει κάποια λεπτά προκειμένου να τους αποτρέψω από την αποτρόπαια πράξη. Θα άρχιζα επεξηγώντας τους τρόπους με τους οποίους η βρετανική διοίκηση προστάτευσε τη δημόσια υγεία από τους μολυσματικούς πρόσφυγες την περίοδο 1920-1925, για να τους μαλακώσω κάπως. Ακολούθως, θα τους επεξηγούσα τα κίνητρα πίσω από την πολιτική παρεμπόδισης των αφίξεων των Μικρασιατών προσφύγων, λέγοντάς τους ότι κατά βάση ήταν ζήτημα εξόδων∙ και οι Μικρασιάτες ήταν έξοδο για τη διοίκηση και επιπρόσθετο βάρος στον προϋπολογισμό. Προκειμένου να τεκμηριώσω το επιχείρημά μου, θα τους επισήμανα ότι ανάλογες πολιτικές εφάρμοσαν και στο παρελθόν∙ φέρνοντας το παράδειγμα των Ρώσων προσφύγων (1920-1922). Ο σκοπός του ιστορικού δεν είναι να υπερασπίσει, στην προκειμένη περίπτωση τη διοίκηση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν του αρέσουν οι post mortem τιμωρίες «ενόχων».
Το παρόν βιβλίο ως τέτοιο θα πρέπει να διαβαστεί: ως προσπάθεια κατανόησης της στάσης της βρετανικής διοίκησης απέναντι σε πρόσφυγες δύο χαμένων αυτοκρατοριών (Ρώσων και Μικρασιατών).
Κυριάκος Ιακωβίδης (Συγγραφέας)
Ο Κυριάκος Ιακωβίδης γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1984. Είναι Λέκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις (Πάφος) – εκεί εργάζεται τα τελευταία πέντε χρόνια. Πτυχίο δημοσιογραφίας (Queen Margaret University, Edinburgh). Μεταπτυχιακό στην Ιστορία (Royal Holloway). Κάτοχος διδακτορικού τίτλου από το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Κάτοχος διπλώματος αθλητικογραφίας. Εργάστηκε στο ερευνητικό πρόγραμμα «Ευρωδακτύλιος», το οποίο επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ασχολείται με το ενωτικό ζήτημα και με την τοπική ιστορία της Κύπρου, είναι συνεπιμελητής τριών βιβλίων τα οποία αφορούν χωριά της Κύπρου (Σαλαμιού, Όμοδος και Αγ. Θεόδωρος Πιτσιλιάς). Συγγραφέας του βιβλίου Η Ευρώπη του Συνεδρίου της Βιέννης και η Ελληνική Επανάσταση (1821-1827), Λευκωσία (εκδόσεις Διόραμα) 2023.
