Kατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αγγλία τη δεκαετία του 1870, ο έφηβος Καβάφης γοητεύθηκε από το κίνημα του αισθητισμού στο κοσμοπολίτικο Λονδίνο. Τα χρόνια εκείνα πρωτοήλθε σε επαφή με τους προραφαηλίτες ζωγράφους και το έργο τους, μεταξύ των οποίων ο Burne-Jones και ο Whistler, καθώς και με το έργο των αισθητιστών που έφεραν επανάσταση στη βρετανική λογοτεχνική σκηνή εισάγοντας γαλλικές επιρροές και συνεισφέροντας με τη σειρά τους στην ανάπτυξη του διεθνούς κινήματος της παρακμής. Στο Κάδρο της παρακμής ο Peter Jeffreys μάς μεταφέρει σε αυτή την καθοριστική περίοδο της ζωής του Καβάφη αναδεικνύοντας τις λογοτεχνικές οφειλές του στους γάλλους και στους βρετανούς πρωτοπόρους αισθητιστές, των οποίων η απήχηση στην ποίησή του αποδεικνύεται βαθιά. Στη συνέχεια, προχωρεί στην κριτική επανεκτίμηση του Καβάφη, σε σχέση πάντοτε με τον βικτωριανό αισθητισμό και το γαλλικό παρακμιακό κίνημα.
Από τις θεματικές της παρακμής το ενδιαφέρον του Καβάφη έλκουν κυρίως η παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η άνοδος του χριστιανισμού και το μακρύ λυκόφως του Βυζαντίου. H επίδραση του Walter Pater στη διαμόρφωση της οπτικής με την οποία ο Καβάφης αντικρίζει την κλασική και την ύστερη αρχαιότητα ήταν τεράστια· χρωματισμένα με μια απενοχοποιημένα ομοερωτική ευαισθησία, την οποία υιοθέτησε και ο Καβάφης, τα φανταστικά πορτρέτα του Pater καταλήγουν βασική πηγή έμπνευσης της ιστορικοποιητικής ποίησης του Αλεξανδρινού. O Καβάφης προχώρησε παραπέρα από τον Pater διερευνώντας έναν πιο ανοιχτά ομοερωτικό αισθησιασμό, αλλά ποτέ δεν απομακρύνθηκε εντελώς από αυτήν την πλούσια βικτωριανή κληρονομιά, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο και στην ανάδειξή του σε ποιητή των παγκόσμιων γραμμάτων. Η μελέτη ολοκληρώνεται με την ψηλάφηση της τρέχουσας δημοφιλίας του Καβάφη ως γκέι ποιητή και της ιδιαίτερης σχέσης του με το κιτς όπως προκύπτει από μεταφράσεις της ποίησής του και μεταφορές της σε οπτικά μέσα.
Peter Jeffreys (Συγγραφέας)
O Peter Jeffreys (Παναγιώτης Τσαφαράς) είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αγγλικής Λογοτεχνίας στο Suffolk University (ΗΠΑ). Το πεδίο των επιστημονικών ενδιαφερόντων του περιλαμβάνει τον βρετανικό μοντερνισμό, τη γοτθική λογοτεχνία, τη μετα-αποικιακή θεωρία, τη λογοτεχνία της παρακμής, τους συγγραφείς του Κύκλου του Μπλούμσμπερυ, την οπτική αφήγηση και ζητήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Για το έργο του Κ. Π. Καβάφη έχει εκδώσει επίσης τα βιβλία: Eastern Questions: Hellenism and Orientalism in the Writings of E. M. Forster and C. P. Cavafy (ELT Press, 2005)· The Forster– Cavafy Letters: Friends at a Slight Angle (The American University in Cairo Press, 2009· ελλ. έκδ. E. M. Forster– Κ. Π. Καβάφης, Φίλοι σε ελαφρήν απόκλιση, Ίκαρος, 2013)· C. P. Cavafy: Selected Prose Works (University of Michigan Press, 2010). Έχει γράψει (σε συνεργασία με τον Gregory Jusdanis) τη βιογραφική μελέτη Alexandrian Sphinx: The Life of C. P. Cavafy, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Farrar, Straus and Giroux, και έχει συνεπιμεληθεί τον τόμο Approaches to Teaching the Work of C. P. Cavafy (Modern Language Association, 2024).
(Πηγή: “Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης”, 2024)
Λαμπρινή Κουζέλη (Μεταφραστής)
Ειρήνη Λυδάκη (Επιμέλεια)
