Το τάνγκο

«Για να εξετάσουµε την ιστορία του τάνγκο, θα αρχίσουµε από το σκηνικό, από την ατµόσφαιρα, ύστερα θα περάσουµε στα πρόσωπα του τάνγκο, κατόπιν στην εξέλιξή του, που µετράει πλέον πολύ περισσότερο από µισό αιώνα, κι ύστερα ίσως να διακινδυνεύσω και κάποια δειλή παρατήρηση για το παρόν και το µέλλον του τάνγκο. Και ενδεχοµένως να µπορούσαµε να θυµηθούµε και την ανάλογη εξέλιξη της τζαζ, της hot jazz, των ποταµόπλοιων του Μισσισσιππή, ακόµα και την cool jazz κάποιων διανοούµενων µουσικών του Σικάγο και της Καλιφόρνια, µακριά από τον τόπο και το περιβάλλον της προέλευσής της». Χάρη στα τρεις χιλιάδες πέσος, που συνοδεύουν το Δεύτερο Βραβείο Λογοτεχνίας του δήµου του Μπουένος Άιρες, ο Μπόρχες αφοσιώνεται ολόκληρο το έτος 1929 σε µια έρευνα για τον ποιητή Εβαρίστο Καρριέγο, έρευνα που µετατρέπεται σε µια βαθιά και αποκαλυπτική µελέτη για τον κόσµο του τάνγκο. Πάνω από τριάντα χρόνια µετά, αυτός ο κόσµος, µέσα από τον οποίο είχε γνωρίσει τον υπόκοσµο της πόλης του Μπουένος Άιρες, αναβιώνει σε τέσσερις διαλέξεις που δίνει τις Δευτέρες του Οκτωβρίου του 1965, στις επτά το απόγευµα, σε ένα διαµέρισµα της συνοικίας Κονστιτουσιόν. Διαυγής και πνευµατώδης, ο Μπόρχες «συνοµιλεί» µε τους κοµπαδρίτο, τους µάγκες, τους ευκατάστατους µόρτηδες και «επισκέπτεται» τα κακόφηµα σπίτια και τις µιλόνγκες, αναζητώντας την προέλευση, τα σύµβολα, τους µύθους και τη στιχουργική της εµβληµατικής µουσικής του Ρίο ντε λα Πλάτα.

Jorge Luis Borges (Συγγραφέας)

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες γεννήθηκε το 1899 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Ήταν απόγονος αγωνιστών για τη χειραφέτηση της Αργεντινής, ενώ ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και καθηγητής ψυχολογίας σε ξενόγλωσση παιδαγωγική σχολή. Από παιδί ακόμα ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες ήταν δίγλωσσος, αφού παράλληλα με τα ισπανικά, η αγγλόφωνη γιαγιά του του μάθαινε να μιλά και να γράφει την αγγλική γλώσσα. Ο μικρός δήλωσε στον πατέρα του ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας και σε ηλικά επτά χρόνων σύνταξε στα ελληνικά μια σύνοψη της ελληνικής μυθολογίας. Οκτώ χρονών γράφει το πρώτο διήγημά του, ενώ ένα χρόνο αργότερα μεταφράζει και δημοσιεύει τον “Ευτυχισμένο πρίγκιπα” του Όσκαρ Ουάιλντ. Εξαιτίας μιας πάθησης στα μάτια του, που θα τον οδηγήσει προοδευτικά σε πλήρη τύφλωση, η οικογένεια Μπόρχες εγκαθίσταται στη Γενεύη, όπου ο Χόρχε Λουίς εγκαινιάζει της λυκειακές σπουδές του και αποκτά μια υψηλού επιπέδου μόρφωση, καθώς τελειοποιεί τις γνώσεις στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα. Ανακαλύπτει την εξπρεσσιονιστική ποίηση, τη γερμανική φιλοσοφία, τελειοποιεί τα λατινικά του και το 1919 εγκατεστημένος στη Μαγιόρκα της Ισπανίας ολοκληρώνει την πρώτη ποιητική συλλογή του “Οι κόκκινοι ρυθμοί” όπου είναι φανερός ο θαυμασμός για την επανάσταση των μπολσεβίκων στη Ρωσία. Η οικογένεια των Μπόρχες, έπειτα από πολλές προσωρινές διαμονές και πολλά ταξίδια στην Ευρώπη, επιστρέφουν το 1921 στο Μπουένος Άιρες, όπου και θα παραμείνει. Τώρα ο Μπόρχες ανακαλύπτει τις φτωχογειτονιές της γενέτειράς του με τους compafritos (“μόρτες”) γράφει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια και “φαντασίες”, ιδρύει διάφορα περιοδικά, παίρνει μέρος σε λογοτεχνικούς ομίλους και από το 1925, που θα δημοσιεύσει την ποιητική συλλογή “Η απέναντι Σελήνη” και τα δοκίμια “Έρευνες”, θα δίνει το λογοτεχνικό παρόν με ένα έως δύο έργα το χρόνο, μέχρι το 1985 που θα δημοσιευθεί και η τελευταία ποιητική συλλογή του, “Οι συνωμότες”. Ο Μπόρχες πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 στη Γενεύη και τάφηκε σύμφωνα με την επιθυμία του, στην πόλη των εφηβικών του χρόνων, στο Μπουένος Άιρες. (Φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)

 

Μαρία Παλαιολόγου (Μεταφραστής)