Έρευνα για τη φύση και τις αιτίες του πλούτου των εθνών

“Η λέξη αξία έχει δύο διαφορετικές σημασίες και μερικές φορές εκφράζει τη χρησιμότητα κάποιου συγκεκριμένου αντικειμένου και κάποιες άλλες τη δυνατότητα αγοράς άλλων αγαθών την οποία επιτρέπει η κατοχή αυτού του αντικειμένου. Η πρώτη θα μπορούσε να ονομαστεί “αξία χρήσης” και η δεύτερη “αξία ανταλλαγής”. Πράγματα που έχουν τη μεγαλύτερη αξία χρήσης έχουν συχνά μικρή ή καμία αξία ανταλλαγής. Τίποτα δεν είναι πιο χρήσιμο από το νερό: αλλά με αυτό ελάχιστα πράγματα μπορούμε να αγοράσουμε, με ελάχιστα πράγματα μπορούμε να το ανταλλάξουμε. Από την άλλη, ένα διαμάντι έχει ελάχιστη αξία χρήσης, ωστόσο μπορούμε εύκολα να το ανταλλάξουμε με μια μεγάλη ποσότητα άλλων αγαθών. Προκειμένου να διερευνήσουμε τις αρχές που ρυθμίζουν την ανταλλάξιμη αξία των εμπορευμάτων, θα προσπαθήσουμε να δείξουμε: Πρώτον, ποιο είναι το πραγματικό μέτρο αυτής της ανταλλάξιμης αξίας, ή, σε τι συνιστάται η πραγματική τιμή όλων των εμπορευμάτων. Δεύτερον, ποια είναι τα διάφορα μέρη που συνθέτουν αυτήν την πραγματική τιμή. Και, τέλος, ποιες είναι οι πραγματικές περιστάσεις που μερικές φορές αυξάνουν ορισμένα τμήματα ή το σύνολο των ανωτέρω τμημάτων της τιμής και μερικές φορές τα συμπιέζουν κάτω από το φυσικό ή το κανονικό τους επίπεδο. Ή, ποιες είναι οι αιτίες που μερικές φορές εμποδίζουν τη σύμπτωση της αγοραίας τιμής, δηλαδή της πραγματικής τιμής των εμπρευμάτων, με αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε φυσική τους τιμή”. (Adam Smith)

Adam Smith (Συγγραφέας):

Adam Smith (1723 – 1790). Ήταν από το 1751 μέχρι το 1763 καθηγητής για Λογική και Φιλοσοφία της Ηθικής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. Σε ένα ταξίδι του στη Γαλλία και την Ελβετία στα έτη 1764-66 γνωρίστηκε με τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Διαφωτισμού, ανάμεσά τους τον Βολταίρο. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη γενέτειρά του, Kirkcaldy, ως ιδιωτικός δάσκαλος. Για τις επιστημονικές εργασίες του διορίστηκε ο Σμιθ το 1779 μέλος της ανώτατης τελωνειακής αρχής της Σκωτίας. Στο κυριότερο φιλοσοφικό σύγγραμμά του με τίτλο “Θεωρία των Αισθημάτων” (1759) παρουσιάζει ο Σμιθ μια θεωρία για την κοινωνική πράξη, η οποία θεωρία αποτελεί επίσης τη βάση για το οικονομολιγικό έργο του “Διερεύνηση για τη φύση και το αίτιο του εθνικού πλούτου” (1776). Θεμέλιο της οικονομικής θεωρίας του είναι η διδασκαλία για την αξία της εργασίας, σύμφωνα με την οποία, το κόστος ενός προϊόντος εξαρτάται από την εργασία που έχει “ενσωματωθεί” σ΄ αυτό. Συνέπεια των νόμων της αγοράς είναι, χωρίς εξωτερική παρέμβαση, μία οικονομική ισορροπία, η οποία επιτυγχάνεται χωρίς παρεμβολή τού κράτους. Γι΄ αυτό θεωρούσε ο Σμιθ βλαβερές τυχόν παρεμβάσεις και περιορισμούς από πλευράς του κράτους, ειδικότερα την μερκαντιλιστική εμπορική πολιτική και αναδείχθηκε σε προπομπό του οικονομικού φιλελευθερισμού.

Χρήστος Βαλλιάνος (Μεταφραστής)

Γιάννης Μηλιός (Επιμέλεια):

Ο Γιάννης Μηλιός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Ε. Μ. Πολυτεχνείο. Τον Οκτώβριο του 1982 ίδρυσε μαζί με άλλους την τριμηνιαία επιθεώρηση οικονομικής και πολιτικής θεωρίας “Θέσεις”, στην οποία μέχρι σήμερα είναι διευθυντής. Είναι συγγραφέας περισσότερων από 200 άρθρων σε ελληνικές και διεθνείς εκδόσεις. Πέραν της ελληνικής, τα κείμενά του έχουν κυκλοφορήσει στην αγγλική, γερμανική, γαλλική, ισπανική, ιταλική και τουρκική γλώσσα.