Έρευνα. Σύνθεση. Ερμηνεία – Προσεγγίζοντας το θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου

Το γόνιμο και ειδολογικά ευρύ σκηνοθετικό έργο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου (1940-2017), που καταγράφεται σε περισσότερες από διακόσιες παραγωγές θεάτρου και όπερας, άφησε αναμφισβήτητα ισχυρό αποτύπωμα στη σύγχρονη σκηνή. Από τους κορυφαίους αναμορφωτές της τέχνης του θεάτρου στην Ελλάδα, προχώρησε σε τολμηρούς πειραματισμούς στο πεδίο της αναβίωσης του αρχαίου δράματος και σφράγισε με την επί δεκαετίες παρουσία του το Φεστιβάλ Επιδαύρου. Διερεύνησε συστηματικά το κλασικό ρεπερτόριο προσφέροντας σύγχρονες και ανανεωτικές σκηνικές αναγνώσεις και πρότεινε νέες σκηνοθετικές και ερμηνευτικές κατευθύνσεις στις παραστάσεις του λυρικού θεάτρου. Ανέδειξε με επιμονή και φανατισμό την παλαιότερη ελληνική γραμματεία προβαίνοντας στη σκηνική υλοποίηση (θεατρικών και μη) κειμένων που πολύ δύσκολα και πολύ σπάνια παρουσιάζονταν και με τις διεθνείς περιοδείες των παραστάσεων του προσωπικού του θιάσου, του Αμφι-Θεάτρου, κατόρθωσε να μεταφέρει τη σύγχρονη ελληνική θεατρική δημιουργία σε τριάντα περίπου πόλεις των πέντε ηπείρων. Παράλληλα με την επιστημονική και διδακτική του δραστηριότητα (Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος και Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών) και τη διεύθυνση σημαντικών καλλιτεχνικών οργανισμών (Γενικός Διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Γενικός Διευθυντής και Πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου), κατέθεσε ένα εξόχως παραγωγικό έργο σε διάστημα πενήντα πέντε ετών. Επιχείρησε και πέτυχε να χαράξει έναν δικό του, εντελώς προσωπικό δρόμο στη σκηνοθεσία, μακριά από παγιωμένες αντιλήψεις και εδραιωμένες αισθητικές τάσεις, μακριά από μεθόδους και «σχολές», επιτυγχάνοντας μια ανεξάντλητη υφολογική ποικιλία στις παραστάσεις του, που πήγαζε από τη διερεύνηση των συστατικών στοιχείων κάθε κειμένου, τη βαθιά γνώση της μακραίωνης ευρωπαϊκής θεατρικής παράδοσης, τη μουσικότητα που συνυφαινόταν με τη σκηνοθετική σύλληψη, την επιτυχή αφομοίωση –και ενίοτε ανάμειξη– μορφών και ειδών και την ειλικρινή πίστη του στην τέχνη του ηθοποιού. Οι συγγραφείς του τόμου: Ιωάννα Αθανασάτου, Σοφία Αλεξιάδου, Αλεξία Αλτουβά, Μιχαέλα Αντωνίου, Μαρία Βελιώτη, Constantin Bobas, Αλεξάνδρα Βουτζουράκη, Κωνστάντζα Γεωργακάκη, Βαρβάρα Γεωργοπούλου, Ξένια Γεωργοπούλου, Μάνος Δαμασκηνός, Κατερίνα Διακουμοπούλου, Kαίτη Διαμαντάκου, Κωνσταντίνα Ζηροπούλου, Γρηγόρης Ιωαννίδης, Κατερίνα Καρρά, Μαρία Κονομή, Ίλια Λακίδου , Βάιος Λιαπής, Άννα Μαυρολέων, Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Αθανάσιος Μπλέσιος, Θάλεια Μπουσιοπούλου, Σοφία Παντουβάκη, Kυριακή Πετράκου, Γιώργος Π. Πεφάνης, Βάλτερ Πούχνερ, Ιωάννα Ρεμεδιάκη, Κωνσταντίνα Ριτσάτου, Γιώργος Σαμπατακάκης, Μανώλης Σειραγάκης, Άννα Ταμπάκη, Gilda Tentorio, Ηλίας Τουμασάτος, Στεριανή Τσιντζιλώνη

Συλλογικό έργο (Συγγραφέας)

 

Παναγιώτης Μιχαλόπουλος (Επιμέλεια)

Ο Παναγιώτης Μιχαλόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Στο παρελθόν έχει διδάξει στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, έχει εργαστεί ως ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών, ενώ ως θεατρολόγος έχει συνεργαστεί με πολλούς αθηναϊκούς θιάσους και ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σπούδασε θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο οποίο συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του και αναγορεύτηκε αριστούχος διδάκτωρ. Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε συνέδρια, ημερίδες και διημερίδες και έχει δημοσιεύσει μελέτες του σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων.

(Πηγή: “Κάπα Εκδοτική”, 2023)

 

Γιώργος Π. Πεφάνης (Επιμέλεια)

Ο Γιώργος Π. Πεφάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε ψυχολογία και παιδαγωγικές επιστήμες στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην ίδια σχολή ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη φιλοσοφία της τέχνης και του πολιτισμού, ενώ το 1995 αποκτά το διδακτορικό του δίπλωμα με θέμα που αφορά στη θεωρία του θεάτρου. Σήμερα είναι λέκτωρ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κριτικός θεάτρου. Οι μελέτες του στρέφονται γύρω από τη φιλοσοφική προσέγγιση του θεατρικού φαινομένου και τη δραματουργική θεωρία, τη νεοελληνική δραματουργία και το νεότερο ευρωπαϊκό θέατρο. Άρθρα του και μελετήματα -περισσότερα από 100- έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά και επιστημονικά περιοδικά. Επί σειρά ετών υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (Κ.Ε.Ε.Λ.) της Ακαδημίας Αθηνών, του Εθνικού Θεάτρου και της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία:
-“Το θεατρικό. Σκιαγράφηση μιας φαινομενολογικής θεατρολογίας”, Δωδώνη, Αθήνα 1991.
-“Εισαγωγή στην κοινωνιολογία της διασκέδασης. Το νεομπαρόκ και το τέλος της ιστορίας”, Πρίσμα, Αθήνα 1992.
-“Ο Arcene Lupin και ο γιατρός Shepard. Τομή στο αλφάβητο του αστυνομικού μυθιστορήματος”, Fragmenta, Θεσσαλονίκη 1996.
-“Jean-Paul Sartre. Τέσσερα μελετήματα για το έργο και τη φιλοσοφία του”, Αιγόκερως, Αθήνα 1996.
-“Το θέατρο και τα σύμβολα. Διαδικασίες συμβόλισης του δραματικού λόγου”, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999.
-“Θέματα του μεταπολεμικού και σύγχρονου Ελληνικού θεάτρου”, Κέδρος, Αθήνα 1999.
-“Το βασίλειο της Ευγένας”, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2005 (Τιμητική Διάκριση Θεατρολογικού Συγγράμματος της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, 2006)
-“Σκηνές της θεωρίας. Ανοιχτά πεδία στη θεωρία και την κριτική του θεάτρου”, Παπαζήσης, Αθήνα, 2007
κ.ά.