Έτσι τελειώνει η δημοκρατία;

Η δημοκρατία έχει πεθάνει εκατοντάδες φορές στην Ιστορία σε ολόκληρο τον κόσμο. Πιστεύουμε ότι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό κάθε φορά: δημιουργείται χάος και επεμβαίνει ο στρατός για να “αποκαταστήσει” την τάξη, ώσπου ο λαός να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ότι μπορεί να φροντίσει ο ίδιος τις υποθέσεις του – αν έρθει ποτέ η μέρα αυτή, που συχνά δεν έρχεται. Ίσως, όμως, εστιάζουμε στις λάθος απειλές. Στο βιβλίο “Έτσι τελειώνει η δημοκρατία”, ο Βρετανός κορυφαίος πολιτικός επιστήμονας κάνει μια επισκόπηση του πολιτικού τοπίου της Δύσης και μας δείχνει πώς να αναγνωρίζουμε τα νέα ανησυχητικά σημεία των καιρών. Ο Ράνσιμαν καταπιάνεται με τα πραξικοπήματα στην Ελλάδα, από την αρχαιότητα ως το 1967, με τον πυρηνικό πόλεμο, με την καταστροφή του περιβάλλοντος και με τα πιο ειδεχθή εγκλήματα και μας αποκαλύπτει πώς οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί στις κοινωνίες μας -που πλέον είναι πολύ εύπορες, πολύ μεγάλες σε ηλικία, πολύ δικτυωμένες- καθιστούν απίθανο το ενδεχόμενο μιας κατάρρευσης αντίστοιχης με το παρελθόν. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται ποτέ. Σοβαρό κίνδυνο για το μέλλον των δημοκρατιών μας συνιστά η προϊούσα σήψη των θεσμών μας. Όλα τα πολιτικά συστήματα φτάνουν στο τέλος τους. Το βιβλίο αυτό, γραμμένο με οίστρο και σφρίγος, μας βοηθάει να στοχαστούμε πάνω στο άλλοτε αδιανόητο. Ποιες θα είναι οι συνέπειες μιας γενικής αποτυχίας της δημοκρατίας τον εικοστό πρώτο αιώνα; Θα μπορούσε να διαδεχθεί τη δημοκρατία κάτι καλύτερο;