Αδιάλλακτη ηθική εναντίον ηθικής ελευθερίας

Η πολεμική που εξαπέλυσε ο Πασκάλ εναντίον των Ιησουιτών στις “Επαρχιακές επιστολές” του παραμένει το παράδειγμα της αιώνιας αντίθεσης μεταξύ αδιάλλακτης ηθικής και ηθικής ελευθερίας, μεταξύ γιανσενισμού και καζουιστικής. Το βιβλίο θέλει να δείξει ότι η “χαλαρή ηθική” των καζουιστών, την οποία ο Πασκάλ καταδικάζει, χαρακτηρίζει στην πραγματικότητα μια στάση συνεπή με τη ζωή του πνεύματος (και του χριστιανικού Πνεύματος). Όσον αφορά την αδιάλλακτη ηθική του Πασκάλ, το βιβλίο περιγράφει τα αδιέξοδα μιας άκαμπτης ερμηνείας του χριστιανικού μηνύματος. Με αυτόν τον τρόπο, δίχως αμφιβολία, το προδίδει. Στη συνέχεια, ο Πασκάλ παραβάλλεται με μια διάνοια της καζουιστικής: τον Μπαλτασάρ Γκρασιάν. Οι κανόνες αυτού του Ισπανού Ιησουίτη θεμελιώνονται πάνω στη διάκριση που έχουμε να κάνουμε μπροστά στις επιλογές μας, παραμένοντας πιστοί στις αξίες μας οι οποίες δίνουν νόημα στη ζωή. Στο τέλος, ο συγγραφέας εξηγεί, με διάφορα παραδείγματα, πόσο αυτή η ρεαλιστική στάση μπορεί να μας βοηθήσει να αντιληφθούμε καλύτερα την κοινωνική και πολιτική μας επικαιρότητα.