Αναγκαία τύχη

“Αφοβως” – Για τον Φίλιππο Ηλιού Αναγκαία τύχη – Για τον Άγγελο Ελεφάντη Στον τόπο – Για τον Δήμο Μαυρομμάτη Δ.Ν. Μαρωνίτης – Το θάρρος του αδιάκοπου μετεωρισμού Ποιά είναι η δική μας αντίδραση απέναντι στην αρχαία τραγωδία; […] Ο Ναπολέων είχε πει στον Γκαίτε πως ό,τι ήταν το πεπρωμένο για τον αρχαίο κόσμο ήταν η πολιτική για τον νεότερο, και ο Μπενζαμέν Κονστάν έλεγε πως η σημασία του υπερφυσικού στην αρχαία τραγωδία θα μπορούσε να μεταφερθεί στο νεότερο θέατρο μόνο με πολιτικούς όρους. […] Η αρχαία τραγωδία αρνείται να παρουσιάσει ανθρώπινα όντα ιδανικά εναρμονισμένα με τον κόσμο τους, και δεν έχει χώρο για έναν κόσμο ο οποίος, αν γινόταν επαρκώς κατανοητός, θα μπορούσε να μας διδάξει πώς να εναρμονιστούμε με αυτόν. Υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα σε αυτό που είναι ο τραγικός ήρωας […] και στους τρόπους με τους οποίους επενεργεί πάνω του αυτός ο κόσμος. Σε ορισμένες περιπτώσεις το χάσμα αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε με όρους σύγκρουσης ανάμεσα σε ανθρώπινους σκοπούς διαφορετικούς μεταξύ τους. Σε άλλες περιπτώσεις δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πλήρως και δεν ελέγχεται. Αυτό μπορεί να ισχύει εξίσου για την κοινωνική πραγματικότητα και για έναν κόσμο που περιέχει υπερφυσικές πραγματικότητες. Η αλληλεπίδραση του ήρωα […] με δυνάμεις, δομές ή καταστάσεις που μπορούν να τον καταστρέψουν μπορεί να διατηρεί τη σημασία της χωρίς την παρουσία θεών ή χρησμών. Bernard Williams, “Αιδώς και ανάγκη” (1993)