Βιασμός, συναίνεση και αμοιβαία ερωτική επιθυμία – Βιολογικές και κοινωνιολογικές ερμηνείες

Το κύριο ερώτηµα στο πρώτο µέρος αυτού του µικρού βιβλίου είναι αν ο βιαστής γεννιέται ή γίνεται. Μία µερίδα εξελικτικών βιολόγων διατείνεται ότι ο βιασµός είναι προϊόν της βιολογικής εξέλιξης και έχει προσαρµοστική αξία. ∆ηλαδή ότι ο βιαστής γεννιέται. Ποια τα επιχειρήµατα και πόσο στέκουν; Η Κοινωνιολογία υποστηρίζει τo αντίθετo: ο βιαστής γίνεται. Είναι προϊόν µιας κοινωνίας που εκπαιδεύει και εθίζει τα άτοµα στη βίαιη και εκµεταλλευτική συµπεριφορά, έστω και αν τα συµβουλεύει –και ενίοτε τα τιµωρεί– για το αντίθετο. Ευτυχώς, υπάρχει και η ετυµηγορία της Εθνολογίας και της Ανθρωπολογίας, που υποδεικνύουν ότι υπήρξαν κοινωνίες στις οποίες ο βιασµός ήταν από σπάνιος έως ανύπαρκτος. Αξίζει να τις εξετάσουµε. Αφού υπήρξαν, ποιος ξέρει, µπορεί και να υπάρξουν ξανά. Στο δεύτερο µέρος θα ασχοληθούµε µε το αντίθετο του βιασµού. Συνήθως το ονοµάζουµε συναίνεση. Ωστόσο, συναινώ σηµαίνει αποδέχοµαι, ανέχοµαι ή συµβιβάζοµαι µετά από εξέταση των επιχειρηµάτων. Ο έρωτας όµως δεν είναι τόσο ορθολογικός, και αν γίνει, δεν είναι έρωτας αλλά κοινωνική σύµβαση και συζυγικό καθήκον. Γι’ αυτό θα προτιµηθεί ο περιφραστικός όρος αυθόρµητη και αµοιβαία ερωτική επιθυµία. Επειδή περιγράφει καλύτερα την τρέλα του έρωτα. Θα δούµε λοιπόν τι λέει η Βιολογία για την προέλευση αυτού του πανάρχαιου ανθρώπινου χαρακτήρα. Θα δούµε τι είναι αυτό που το λένε αγάπη. Και ευτυχώς, σε αυτό το θέµα, η Βιολογία δεν τα ανάγει όλα στη δαρβινική επικράτηση του ισχυρότερου.

Γιάννης Μανέτας (Συγγραφέας)

Ο Γιάννης Μανέτας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947 και είναι οµότιµος καθηγητής στο Τµήµα Βιολογίας του Πανεπιστηµίου Πατρών. Σπούδασε φυσιογνωσία και γεωγραφία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα βιολογικών επιστημών από το Πανεπιστήμιο της Πάτρας το 1976. Από το 1978 έως το 2014 εργάστηκε στο ίδιο πανεπιστήμιο. Το 1993 εξελέγη Καθηγητής Φυ­σιολογίας Φυτών. Έχει επίσης εργαστεί ερευνητικά στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών επιστημών «Δημόκριτος», στον Πειραματικό Σταθμό «Abisco» της Λαπωνίας και στα Πανεπιστήμια Stirling (Σκοτία), Göteborg (Σουηδία), Essen και Karlsruhe (Γερμανία). Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης κυκλοφορούν τα βιβλία του Τι θα έβλεπε η Αλίκη στη χώρα των φυτών (1η έκδ. 2010, 6η έκδ. 2023), που έχει μεταφραστεί και στα αγγλικά, Περί φυτών αφηγήματα – Μικρές ιστορίες για φυτά που άλλαξαν τον κόσμο (1η έκδ. 2014, 5η έκδ. 2019), Η ζωή σήμερα, άλλοτε, αλλού και στο μέλλον – Η λογική των βιολογικών συστημάτων (2019) και Η συμβιωτική περιπέτεια – Η καταγωγή της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, και οι βιολογικές και κοινωνικές τους συνέπειες (2023). Έχει γράψει επίσης τα μυθιστορήματα Τη νύχτα που αγκάλιασε το Ginkgo biloba (Αιώρα, 2017) και Η στιγμή και το στίγμα (Κέδρος, 2022).

(Πηγή: “Εκδόσεις Διόπτρα”, 2025)