Γαυγάμηλα 331 π.Χ.

Όταν τον Οκτώβριο του 331 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Δαρείος Γ΄ και τα στρατεύματά τους συναντήθηκαν στην πεδιάδα των Γαυγαμήλων, το διακύβευμα ήταν πολύ σημαντικότερο από μία απλή νίκη ή ήττα. Αν νικούσε ο Αλέξανδρος, θα ξεκλείδωνε τις πύλες της Μεσοποταμίας και η Αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών θα βρισκόταν ένα βήμα πριν από την κατάρρευση. Όμως, αν νικούσαν οι Πέρσες, ο Αλέξανδρος κινδύνευε να εγκλωβιστεί βαθιά μέσα σε εχθρικό έδαφος, χωρίς ελπίδα ενίσχυσης, περικυκλωμένος από αντιπάλους που θα είχαν αποδείξει ότι δεν είναι αήττητος. Η σημασία της μάχης αποδεικνύεται από την εξέλιξη των γεγονότων που συνέβησαν μετά το τέλος της. Ο νικητής Αλέξανδρος κυρίευσε τις πιο σημαντικές περσικές πόλεις και κατέλυσε τη Δυναστεία των Αχαιμενιδών, έθεσε υπό τον έλεγχό του τον τεράστιο υλικό πλούτο που είχε συσσωρευθεί στα θησαυροφυλάκια της Αυτοκρατορίας, καθώς, επίσης, και τα θεμέλια για τη δημιουργία ισχυρών ελληνικών βασιλείων στα ερείπια του περσικού κράτους. Ο ηττημένος Δαρείος είχε άδοξο τέλος από το χέρι έμπιστων υποτελών του, οι οποίοι τον πρόδωσαν και συνωμότησαν εναντίον του. Χρειάστηκε να περάσει μισή χιλιετία προκειμένου να ιδρυθεί από τους Σασσανίδες η επόμενη μεγάλη περσική Αυτοκρατορία, στις αρχές του 3ου αιώνος μ.Χ. Το νέο αυτό βιβλίο αναφέρεται στη σημαντική Μάχη των Γαυγαμήλων, η οποία πυροδότησε τις προαναφερθείσες σπουδαίες εξελίξεις. Το βιβλίο παρουσιάζει, κατ’ αρχάς, όσα προηγήθηκαν της μάχης, τους παράγοντες που επηρέασαν τα σχέδια των δύο πλευρών και τον τρόπο που οι αντίπαλοι επέλεξαν να παραταχθούν στην πεδιάδα των Γαυγαμήλων. Επίσης, παρουσιάζει τις επικρατούσες απόψεις για τον γεωγραφικό και χρονολογικό της εντοπισμό. Επιπλέον, πραγματεύεται τον εξοπλισμό, τις τακτικές και τα πολεμικά δόγματα των δύο αντιπάλων. Οι φάσεις της ίδιας της μάχης ξεδιπλώνονται αναλυτικά, με βάση τόσο τις αρχαίες πηγές όσο και τη σύγχρονη έρευνα. Επιλογικά, ο αναγνώστης πληροφορείται τις σημαντικές εξελίξεις που προκάλεσε η αποφασιστική αυτή σύγκρουση, με αποτέλεσμα να καταλυθεί η Αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών και να πραγματοποιήσει ο Μέγας Αλέξανδρος τον βασικότερο από τους στόχους του. Την ιστορική αφήγηση πλαισιώνουν κεφάλαια σχετικά με τις άγνωστες πτυχές, τους αντίπαλους διοικητές, την κινηματογραφική απεικόνιση της μάχης, καθώς, επίσης, και σχετική βιβλιοπαρουσίαση-βιβλιογραφία. Όπως πάντα, ο τόμος θα είναι εμπλουτισμένος από επεξηγηματικούς χάρτες, φωτογραφίες και αναπαραστάσεις πολεμιστών. Το συνοδευτικό αυτό υλικό συμπληρώνει και εμπλουτίζει την αφήγηση, με σκοπό να ικανοποιήσει τόσο τον εμβριθή ιστοριοδίφη όσο και τον αρχάριο μελετητή της αρχαιότητος. Το βιβλίο Γαυγάμηλα (331 π.Χ.) έρχεται να συμπληρώσει την επική τριλογία των θριάμβων του Αλεξάνδρου επί των Περσών ‒ μία εποποιία η οποία άρχισε με τη διάβαση του Γρανικού, συνεχίστηκε στην Ισσό, κοντά στα ανατολικά παράλια της Μεσογείου, και ολοκληρώθηκε στην πεδιάδα των Γαυγαμήλων, κάπου στο σημερινό βόρειο Ιράκ. Παράλληλα, ο τόμος έρχεται να καλύψει ένα κενό, επειδή η σπουδαία αυτή μάχη ζούσε στη «σκιά» της Ισσού και του Γρανικού.

Γεώργιος Χ. Κουφογιώργος (Συγγραφέας)