Γράμματα από το Χαράρ

Η παρούσα έκδοση συγκεντρώνει τα γράμματα του Ρεμπώ προς τη μητέρα του και την αδελφή του από το Άντεν και το Χαράρ, όπου ο μέγας Γάλλος ποιητής του 19ου αιώνα πέρασε τα έντεκα τελευταία χρόνια της ζωής του, σε συνθήκες δύσκολες και χωρίς εξωτισμό. O Ρεμπώ εγκαταλείπει οριστικά την ποίηση στο τέλος του 1873. Μετά από απίστευτες περιπλανήσεις που τον φέρνουν για χρόνια στην Αγγλία, τη Γερμανία, την Ιάβα, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και την Κύπρο, εγκαθίσταται από τον Δεκέμβριο του 1880 στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας. Εναλλάσσοντας παραμονές στα υψίπεδα του Χαράρ (στην Αβησσυνία) με αναγκαστικές υποχωρήσεις στο Άντεν ή στο Κάιρο, προσπαθεί επί ένδεκα χρόνια να κάνει την τύχη του με κάθε τρόπο: εμπόριο καφέ, θυμιάματος και φτερών στρουθοκαμήλου, κυνήγι ελεφάντων, εμπόριο βαμβακερών, ελεφαντόδοντου και δερμάτων (τίγρεις, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια), πώληση όπλων. Παραγγέλνει συνεχώς στη μητέρα του τεχνικά βιβλία, κάσες ολόκληρες: μεθόδους μεταλλουργίας, υδραυλικής ή δομικής των οποίων το διάβασμα θα τον κάνει «να περνά ευχάριστα την ώρα». Και δεν ξεχνά μια σειρά από τις πιο ετερόκλιτες συσκευές: γραφόμετρο, βαρόμετρο, εξάντα, πυξίδα, θεοδόλιχο, τηλεσκόπιο, χωρίς να υπολογίσουμε την περίφημη φωτογραφική μηχανή. Ο Ρεμπώ ζητά ακόμα λεξικά (αραβικών αλλά και αμπάρα), όπως και χάρτες. Η ενεργητικότητά του φαίνεται ανεξάντλητη: την άνοιξη του 1888 διασχίζει εξακόσια χιλιόμετρα με άλογο σε ένδεκα μέρες. «Το εμπόριο με το άγνωστο» όμως δεν έχει επιτυχίες. Οι επιχειρήσεις του «μέσα στη φρίκη ων σεληνιακών χωρών» καταλήγουν, η μία μετά την άλλη, σε καταστροφή. Ο εφιάλτης αυτής «της εποχής στην κόλαση» περιγράφεται στα γράμματα που συγκεντρώνονται εδώ, απευθυνόμενα κυρίως στη μητέρα του και την αδελφή του, μεταξύ 1880 και 1891· δεν ευνοούν τον θρύλο του νεαρού τυχοδιώκτη που τον παρασύρει η μέθη του εξωτισμού: μοναδικός του σκοπός είναι να κάνει ένα κεφάλαιο και να κερδίσει μια αξιοπρέπεια (γιατί το παρελθόν του τον ακολουθεί) και προς τούτο ο Ρεμπώ υπομένει τη ζέστη, την αποκτηνωτική μοναξιά, τις εξοντωτικές πορείες και όλους τους κινδύνους «αυτής της διαβολικής χώρας». Όταν απελπίζεται πως θα πετύχει τον σκοπό του στο Χαράρ, ο Ρεμπώ ονειρεύεται να πάει πιο μακριά ή αλλού: Ζανζιβάρη, Ινδίες, Τονκίνο, Παναμάς… Εγκαταλείπει όμως γρήγορα αυτές τις χίμαιρες. Όσο για να επιστρέψει στη Γαλλία, φοβάται πως δεν θα βρει εκεί τη θέση του, φοβάται τους χειμώνες. Αναγκασμένος όμως από την ασθένεια που τον βρίσκει, γυρίζει στη Μασσαλία, όπου του ακρωτηριάζουν το ένα πόδι και πεθαίνει με άθλιο τρόπο. Την παραμονή του θανάτου του, το τελευταίο του σημείωμα απευθυνόταν σε μια ναυτιλιακή εταιρεία για να εξασφαλίσει το πέρασμα προς το Σουέζ…