Δείπνα και συμπόσια των αρχαίων Ελλήνων

… Η οινοφόρος άμπελος από την οποία παράγεται ο οίνος, εθεωρείτο για τους αρχαίους Έλληνες δώρο θεϊκό στον άνθρωπο, που του χαρίστηκε από τον θεό Διόνυσο, θεό της βλάστησης και του οίνου. Ο Διόνυσος λατρευόταν στη διάρκεια σημαντικών εορτών, όπως τα Ανθεστήρια, γιορτή του κρασιού, και τα Λήναια, με την συμμετοχή σε αυτήν μόνον γυναικών που εκτελούσαν λατρευτικές τελετές στον θεό. Το γεγονός ότι ο οίνος συνδέεται με την ευθυμία και τη χαρά της ζωής, οδήγησε από νωρίς στην ανάπτυξη γύρω από τον οίνο και την οινοποσία μιας ολόκληρης κουλτούρας, από τα ιδιωτικά και φιλικά γεύματα στα σπίτια έως τα οργανωμένα συμπόσια. Τα συμπόσια (από το συν-πίνω δηλαδή πίνω παρέα με άλλους) γίνονταν στα σπίτια των συμποσιαστών και λάμβαναν χώρα στον «ανδρώνα», ένα δωμάτιο στο ισόγειο του σπιτιού ιδιαίτερα προορισμένο γι’ αυτό το σκοπό. Οι συμποσιακές συναθροίσεις, πέραν της διασκέδασης και των γευστικών απολαύσεων που προσέφεραν, αποτελούσαν κέντρο πνευματικών αναζητήσεων και ανταλλαγής ιδεών και διαλογικής συζήτησης. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα αυτού του ρόλου και της προσφοράς των συμποσίων, ανατρέχουμε στο κατ’ εξοχήν ελληνικό «Συμπόσιο» του Πλάτωνα που λαμβάνει χώρα το 416 π.Χ. στο σπίτι του Αγάθωνα, νεαρού τραγικού ποιητή… Τα πρόσωπα που συμμετέχουν είναι Αγάθων: ο οικοδεσπότης, Σωκράτης: κυριαρχική μορφή του συμποσίου, Απολλόδωρος: γνωστός γλύπτης, Γλαύκων: αδελφός του Πλάτωνα, ανώνυμος: φίλος του Απολλόδωρου, Αριστόδημος: φίλος του Σωκράτη, Φαίδρος: γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, Παυσανίας: ο στρατηγός και σοφιστής, Ευρυξίμαχος: πολυμαθής γιατρός, Αριστοφάνης: ο μεγάλος κωμωδιογράφος, Αλκιβιάδης: ο μεγάλος πολιτικός και εύγλωττος ρήτορας, διάσημος για την ομορφιά του, ο οποίος έφθασε τελευταίος μάλιστα στο δείπνο, ερχόμενος από άλλη γιορτή και σε εύθυμη διάθεση. Θέμα της συζήτησης ο έρωτας σε όλες τις εκφάνσεις του ως «αίσθηση» και ως «ιδέα», με υψηλού επιπέδου διαλόγους και φιλοσοφικά διανοήματα… Ο θεσμός του Συμποσίου, πέρα από την κοινωνική του σημασία, έπαιξε σημαίνοντα ρόλο στην εκπαιδευτική, πολιτιστική και πολιτική ζωή των Ελλήνων. …

Γεώργιος Ν. Φιλάρετος (Συγγραφέας)

Ο Γεώργιος Φιλάρετος γεννήθηκε στη Χαλκίδα το 1848 και ήταν γιος του Θεσσαλού Νικόλαου Φιλάρετου, αξιωματικού της χωροφυλακής, και της Μαργίτσας Συμεώνος από την Προύσα. Διδάκτωρ της Νομικής το 1871, άρχισε να δικηγορεί, αλλά το 1878 έλαβε μέρος στη Θεσσαλική επανάσταση κατά των Τούρκων. Η συμμετοχή του όμως αυτή συνδέθηκε με το τραγικό συμβάν της αποπληξίας και, μετά από λίγους μήνες, με το θάνατο της μητέρας του, από την ψευδή είδηση ότι είχε φονευθεί. (Αν και έσπευσε στη Χαλκίδα, την είδε να τον κοιτάζει ευχαριστημένη, αλλά χωρίς φωνή πλέον, και είχε τη γενναιότητα να την αποχωριστεί μετά από λίγες μέρες). Από το 1881 ήταν βουλευτής Πηλίου και Φερών για τέσσερις βουλευτικές περιόδους. Το 1892 διετέλεσε Υπουργός της Δικαιοσύνης. Το 1916 συμμετείχε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Με την μεταπολίτευση του 1924, ως ο μόνος επιζών από τους πρώτους δημοκρατικούς, ονομάστηκε για τους αγώνες του “πατέρας της Δημοκρατίας”, εκλεγόμενος αργότερα αριστίνδην Γερουσιαστής. Ο βίος του υπήρξε περιπετειώδης και έντονος και κατακλύσθηκε από τις επαγγελματικές του ασχολίες, την πολιτική, τη δημοσιογραφία, τα ταξίδια, στο εξωτερικό, τις επαναστάσεις και την οικογενειακή του ζωή. Υπέστη ατυχήματα και δοκίμασε πικρίες, που όμως υπέμεινε με φιλοσοφική καρτερία. Από το γάμο του με την Πολυτίμη Κούρου, που πέθανε σε ηλικία 28 ετών, απέκτησε ένα γιο, τον Κλεισθένη Φιλάρετο και μια θυγατέρα, ενώ από τη δεύτερη σύζυγο, Λίνα Σταύρου, άλλες τρεις θυγατέρες.
Διαπρεπής νομομαθής, εκτός από τα νομικά έργα του, έγραψε μελέτες, ιστορικές, πολιτικές κλπ., καθώς και τα απομνημονεύματά του “Σημειώσεις από του 75ου υψώματος”. Υπήρξε συνεργάτης ή φίλος μεγάλων ανδρών όπως του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Κλεμανσώ. Απεβίωσε το 1929, αφήνοντας μνήμη ευπατρίδη.