Δεύτερο ταξίδι στην αιωνιότητα

Ο λιθοξόος, ο πρωτομάστορας Θανάσης Πόραβος με την συγγραφή του βιβλίου επιδιώκει να σημειώσει τα προβλήματα και τις δυσκολίες που συνάντησε στην εκτέλεση της αναστήλωσης των Γεφυριών της Πλάκας και του Κοράκου, μεγάλα γεφύρια της Ηπείρου, αλλά και να μεταφέρει την τεχνογνωσία του στους μελλοντικούς μαστόρους. Στην πατρίδα μας έχουμε πολλά τέτοια μνημεία πολιτισμού: γεφύρια, που είτε κατέρρευσαν, είτε έχουν σημαντικά προβλήματα, άλλα με ανάγκη επεμβάσεων. Ο άνθρωπος δοκίμασε πολλούς τρόπους αντιμετώπισης των αγριεμένων ποταμών όπως περάσματα από μεγάλες πέτρες και ξύλα, μέχρι που η Λαϊκή Αρχιτεκτονική με την χρήση της πέτρας κατάφερε να φτιάξει, μονότοξα, δίτοξα, πολύτοξα γεφύρια. Η πιο αποτελεσματική όμως γλώσσα συνεννόησης με την πέτρα είναι η υπομονή. Με την υπομονή δοκιμάζεις τις μεθόδους που θα έχουν θετικό αποτέλεσμα. Πρώτο και καλύτερο μέσο συνεννόησης είναι το χάδι. Το έχει ανάγκη η ίδια η πέτρα αλλά το έχουμε και εμείς. Μ’ αυτόν τον τρόπο βλέπεις την επιφάνειά της, την αξιολογείς, θα σου πει πού είναι τα δυνατά της ή τα αδύνατά της σημεία και οργανώνεις την επέμβαση. Ο ρόλος των μαστόρων όλο και υποβαθμίζεται, γιατί η κοινωνία δεν έχει εμπιστοσύνη σ’ αυτούς. Η πολιτεία και πολλοί άλλοι θα πρέπει να φροντίσουν να αναβαθμιστούν οι γνώσεις. Να υπάρχουν σχολεία που να μπορούν να συστηματοποιήσουν την γνώση και την παραδοσιακή τεχνογνωσία. Να βγουν πιστοποιημένοι τεχνίτες και να έχουν την αντίστοιχη θέση μετά τον μηχανικό στην παραγωγική ιεραρχία. Η γοητεία που εκπέμπει το αποτέλεσμα του έργου μας υπερκαλύπτει την στεναχώρια του παραγωγικού αποτελέσματος. Το ιστορικό γεφύρι ξαναστήνεται στα πόδια του, λειτουργικό και πανέμορφο αισθητικά. Παραδίδεται στους λογοτέχνες, στους ποιητές για να το περιγράψουν, και να το τραγουδήσουν, όπως ξέρουν εκείνοι με την δική τους τέχνη. Η τέχνη των μαστόρων της πέτρας, εκφραζόμενη μέσα από αυτά τα θαυμάσια δείγματα της πλούσιας λαϊκής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του τόπου μας, ενέπνευσε όχι μόνο φωτογράφους αλλά και ζωγράφους, συγγραφείς, κινηματογραφιστές και μελοποιούς. Η κοινωνία μας οφείλει μια στοιχειώδη αναγνώριση στους ανώνυμους μαστόρους που δημιούργησαν αυτό το τεράστιο έργο-μνημείο αναφοράς της ηπειρωτικής γεφυροποιίας. Ένα έργο που έγινε και από χέρια που μάτωσαν πελεκώντας ή λαξεύοντας όλες αυτές τις πέτρες, μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη θέση τους. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε και να στηρίξουμε όσους συμμετέχουν στην διατήρηση της παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής και να δοθούν κίνητρα σε νέους μαστόρους ώστε να συνεχίσουν στην περιοχή τους αντίστοιχες εργασίες, διασώζοντας την κληρονομιά και τον πολιτισμό μας.

Θανάσης Πόραβος (Συγγραφέας)

Ο Θανάσης Πόραβος είναι λιθοξόος με καταγωγή από τα Γρεβενά.