Δύσκολος

Γεννημένος στην Κηφισιά το 342 π.Χ., μεγαλωμένος σε εύπορη οικογένεια, αθλητικός, εμφανίσιμος, παρ’ ότι ελαφρώς αλλήθωρος, ο Μένανδρος ήταν συνέφηβος του Επίκουρου, του οποίου το φιλοσοφικό σύστημα σαφώς τον επηρέασε. Στα 52 χρόνια της ζωής του (πνίγηκε κολυμπώντας στην περιοχή της Φρεαττύδας, στον Πειραιά) αφοσιώθηκε στην παραγωγικότατη συγγραφική του δραστηριότητα και αρίθμησε, κατά τη Σούδα, 108 κωμωδίες. Από τα έργα του ακέραιος σώζεται μόνο ο Δύσκολος και, σε πολύ μεγάλο μέρος τους, η Σαμία και οι Επιτρέποντες· μικρότερα αποσπάσματα διαθέτουμε από αρκετά άλλα έργα. Εισηγητής μιας ευρύτατης θεατρικής φόρμας, που επηρέασε τη ρωμαϊκή κωμωδία, την κομέντια ντελ άρτε, μέχρι και το βουλεβάρτο, ο Μένανδρος εστιάζεται στον μέσο άνθρωπο και την ταπεινή του μοίρα. Μικροσυμφέροντα, μικροαδυναμίες, πάθη χλωμά και έριδες μικρές συνωθούνται με ιδιαίτερη χάρη στο μενανδρικό πάνθεον, από το οποίο απουσιάζει τελείως το πολιτικό ον. Ο Δύσκολος διδάχθηκε στα Λήναια το 317 π.Χ. Φέρει και τον τίτλο Μισάνθρωπος, βρέθηκε δε μόλις το 1957. Έργο πεντάπρακτο χωρίς χορικά, παρακολουθεί τις κωμικές καταστάσεις που δημιουργούνται καθώς ο νεαρός Σώστρατος προσπαθεί να ξεπεράσει το μεγάλο εμπόδιο του έρωτά του, τον δύστροπο Κνήμωνα, πατέρα της αγαπημένης του. Η μετάφραση, παραπέμποντας στη λογική του αθηναϊκού κωμειδυλλίου των αρχών του αιώνα, έχει γίνει στην απλή καθαρεύουσα και κλείνει τον κύκλο ενός εγχειρήματος σ’ αυτή τη γλώσσα που περιλαμβάνει τα τρία γνωστότερα έργα του Μενάνδρου: Σαμία, Επιτρέποντες, Δύσκολος.