Είναι ηθικός ο καπιταλισμός;

Οι σχέσεις ανάμεσα στην ηθική και στην οικονομία δεν ήταν ποτέ απρόσκοπτα αρμονικές. Ανάμεσα στο αγαθό -με την ηθική σημασία του όρου- και στα αγαθά -με την οικονομική σημασία- υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά. Όμως, είτε φτωχός είτε πλούσιος, κανείς δεν ξεφεύγει ούτε από την ηθική ούτε από τον καπιταλισμό, αφού καλείται να απαντήσει σε δύο αλληλένδετα ερωτήματα ηθικής και οικονομικής τάξεως: “Τι οφείλω να κάνω;” και “Τι οφείλω να κατέχω;”. Από τη στιγμή που όλοι εργαζόμαστε, αποταμιεύουμε, καταναλώνουμε, σημαίνει ότι μετέχουμε σ’ ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο άλλοι υπερεθματίζουν ως το μόνο βιώσιμο, ιδίως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη της δεκαετίας του ’80 -με την αμφιλεγόμενη έκφραση “ο θρίαμβος του καπιταλισμού”-, άλλοι ανέχονται ελλείψει ενός αξιόπιστου εναλλακτικού μοντέλου και άλλοι κατηγορούν ως ανήθικο. Τίθεται θέμα ηθικότητας του καπιταλισμού; Η επάνοδος τα τελευταία χρόνια ενός λόγου περί ηθικής καθιστά το παραπάνω ερώτημα πιο επίκαιο από ποτέ. Ο φιλόσοφος Αντρέ Κοντ – Σπονβίλ εξετάζει τον καπιταλισμό μέσα από το πρίσμα μιας σύγχρονης ηθικής φιλοσοφίας. Όπως υποστηρίζει, ο καπιταλισμός δεν είναι ηθικός, δεν είναι όμως και ανήθικος. Είναι αήθικος (amoral). […]