Εγχειρίδιο ιχθύων

“Ανοίξτε το, βυθιστείτε μέσα του και αρχίστε να κολυμπάτε στα υπέροχα νερά του. Είναι ένα μυθιστόρημα που ξεχειλίζει γόνιμη φαντασία, με τον απόηχο του Ραμπελαί, του Σμόλλετ, του Φήλντινγκ, του Στέρν, του Μέλβιλ, του Χέμινγκουεϋ και του Ντοστογιέφσκι. Όλες αυτές οι σπουδαίες φωνές κολυμπούν εκεί κοντά, μια ιδέα κάτω από την επιφάνεια, αλλά αυτή που σκίζει τον αέρα είναι η οργιώδης φωνή του Φλάναγκαν…Το βιβλίο… κινητοποιεί μέσα σου την αίσθηση του κωμικού, ακριβώς όπως και ο Ραμπελαί. Δονεί τη φαντασία σου με τη δύναμη που τη δονούν τα “Ανεμοδαρμένα Ύψη”. (The Weekend Australian). “Ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει. Λυρικό και συνάμα κωμικό, τρυφερό και συνάμα οργισμένο, αναδημιουργεί τη ζοφερή πρώιμη ιστορία της Τασμανίας καταθέτοντας ταυτόχρονα μια εκπληκτική πρόταση για τη μορφή του μυθιστορήματος.” (“Books of the Year, Observer). “Στο βιβλίο του Φλάναγκαν ο Γκούλντ γίνεται ο πανταχού παρών, πολύμορφος μάρτυρας των θηριωδιών που εξελίσσονται στην αποικία, διασκεδαστικός αλλά αμφιβόλου αξιοπιστίας αφηγητής, άλλοτε αχέφρων, άλλοτε παράφρων, ενίοτε θύμα που υπομένει παθητικά τη μοίρα του, ενίοτε θύτης του ίδιου του εαυτού του.” (Daily Telegraph). “O Φλάναγκαν είναι ένας αρχιπαραχαράκτης και το Εγχειρίδιο Ιχθύων ένα αριστούργημα – όχι επειδή ο τρομακτικός κόσμος του είναι τόσο πειστικός, αλλά επειδή εγείρει πιεστικά ερωτήματα στους αναγνώστες του για τα άχρωμα, ύποπτα μέρη που έχουμε μάθει να κατοικούμε.” (The Times). “Μια αστεία στον ζόφο της και λαμπερή στη μελαγχολία της ιστορία με θέμα τις λέξεις, την τέχνη, την αποικιοκρατία και τη φύση της ανθρωπότητας… σε έναν λόγο που χορεύει, σιγοκαίει και αιμορραγεί.” (Cleveland Plain Dealer). “Η αφήγησή του μας παρασύρει σε έναν κόσμο ρευστό, όπου είναι αδύνατον να καταλάβεις που σταματούν τα ψάρια και που αρχίζουν οι άνθρωποι. Το αποτέλεσμα είναι ένα κείμενο που ρέει αριστουργηματικά αποθεώνοντας το γκροτέσκο.” (Independet on Sunday). “Σπάνια είναι τα αριστουργήματα εκείνα τα οποία κηρύσσουν τον πόλεμο στα επιβεβλημένα στη μυθοπλασία παραδοσιακά όρια και τα υπερβαίνουν. Ωστόσο το “Εγχειρίδιο Ιχθύων”, κατ’εναλλαγήν ασελγές και στοχαστικό, συγκινητικό και καυστικό, δυσοίωνο και χιμαιρικό, ανήκει σ’αυτήν την κατηγορία.” (Washington Post). “Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων” είναι ένα μυθιστόρημα για τα ψάρια κατά τον ίδιο τρόπο που ο “Μόμπυ Ντικ” είναι μυθιστόρημα για τις φάλαινες και ο “Οδυσσέας” του Τζόυς μυθιστόρημα για τα συμβάντα μιας και μοναδικής ημέρας… πρόκειται για έναν καταπληκτικό, φαντασμαγορικό στοχασμό πάνω στην τέχνη, την ιστορία και τη φύση.” (New York Times). Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων”, το πιο αξιόλογο μυθιστόρημα του διεθνώς γνωστού συγγραφέα Ρίτσαρντ Φλάναγκαν, είναι ένα καταπληκτικό κωμικοτραγικό μωσαϊκό της Αυστραλίας του 19ου αιώνα, με τους βαρυποινίτες και τους αποίκους, τους κλέφτες και τους κίναιδους. Η αιματοβαμμένη ιστορία τους καταγράφεται με τρόπο άκρως ασυνήθιστο: μέσα από την ταξινόμηση των ψαριών. Μια φορά κι έναν καιρό, τότε που η γη ήταν ακόμα στα νιάτα της, πριν αρχίσουν να αφανίζονται όλα τα ψάρια της θάλασσας κι όλα τα πλάσματα της στεριάς, κάποιος ονόματι Ουίλλιαμ Μπιούλοου Γκούλντ καταδικάστηκε σε ισόβια και τόπος έκτισης της ποινής του θα ήταν η αποικία των βαρυποινιτών της νήσου Σάρα, στη Γη του Βαν Ντήμεν, σημερινή Τασμανία. Απατεώνας και παραχαράκτης με ταλέντο, ο Γκούλντ εξουσιοδοτήθηκε από τον γιατρό της αποικίας να ζωγραφίσει ένα βιβλίο με εικόνες ψαριών, που θα αποτελούσε το εισιτήριο του γιατρού για τη Βασιλική Εταιρεία. Ο Γκούλντ θα ερωτευθεί την ιθαγενή ερωμένη του αρχιδεσμοφύλακα και θα διαπιστώσει, πολύ αργά, ότι ο έρωτας είναι επικίνδυνο πράγμα. Θα επιχειρήσει να καταγράψει την παράξενη πραγματικότητα που βίωνε στη φυλακή, αλλά θα διαπιστώσει ότι η ιστορία γράφεται μόνο από τους εξουσιαστές. Ο αφελής Μπίλλυ Γκούλντ, εισβολέας στην Αυστραλία, κλέφτης, ψεύτης και φονιάς, θα ζήσει για να γίνει μάρτυρας της φρίκης και της χλεύης αλλά των θαυμάτων. Καθώς η εξέγερση μαίνεται και μπορεί ανά πάσα στιγμή να μετατραπεί σε απόλυτη φρίκη, καθώς ο έρωτας υπερβαίνει όλους τους φραγμούς ανάμεσα στον κύριο και τον σκλάβο, ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν μας προκαλεί σ’ένα πραγματικό “ιδρυτικό” μυθιστόρημα. Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων” είναι κάτι παραπάνω από μυθιστόρημα: για να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια λόγια του συγγραφέα, “ο κόσμος δεν υπήρχε πια, άρα δεν μπορούσε να γίνει βιβλίο. Υπήρχε όμως ένα βιβλίο με την αισχρή φιλοδοξία να γίνει ο κόσμος”.Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων” είναι ένα βιβλίο θαυμαστό, μια λογοτεχνική πρόκληση, γραμμένη με τη λαιμαργία ενός Ραμπελαί, το χιούμορ ενός Λώρενς Στέρν και τη σκοτεινή διάθεση ενός Κόνραντ όταν είναι να εξερευνήσει τα κατάβαθα του υποσυνείδητου ενός ολόκληρου λαού “μεγαλωμένου σε μια φυλακή η οποία έγινε έθνος.”