Εισαγωγή στην Ηθική του Σπινόζα – Το πρώτο μέρος, Η φύση των πραγμάτων

Από τη στιγμή της δημοσίευσης της Ηθικής, το 1677, οι ιδέες του Σπινόζα προκάλεσαν, σύμϕωνα με τους πιο ποικίλους προσανατολισμούς, ένα ενδιαϕέρον, που έκτοτε παραμένει αμείωτο. Οι ιδέες αυτές, όμως, εξετάστηκαν τις περισσότερες ϕορές μεμονωμένα, ανεξάρτητα από το αποδεικτικό πλαίσιο που υποβαστάζει την έκθεσή τους, εξαιτίας του ιδιαίτερα τεχνικού χαρακτήρα και της δυσκολίας του πλαισίου αυτού. Στο παρόν βιβλίο, που στόχο έχει να χρησιμεύσει ως εργαλείο εργασίας για όσους επιδιώκουν μια πιο άμεση πρόσβαση στο κείμενο, προτείνονται οι εξηγήσεις οι οποίες θεωρούνται εντελώς απαραίτητες για μια συνεχή ανάγνωση του πρώτου μέρους της Ηθικής, όπου επιχειρείται, υπό τον τίτλο «Περί Θεού», η εμπεριστατωμένη μελέτη του συνόλου της πραγματικότητας με βάση την ορθολογική και αιτιώδη αρχή, που της προσδίδει συγχρόνως την εσωτερική ενότητά της και τον απολύτως αναγκαίο χαρακτήρα της. Αυτό το μέρος του βιβλίου του Σπινόζα, το οποίο είναι ιδιαίτερα δύσκολο και αινιγματικό λόγω της σχετικής συντομίας του, διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο στη συνολική οικονομία του έργου: παρέχει στο σχέδιο της ηθικής απελευθέρωσης τις αντικειμενικές βάσεις του, ριζώνοντάς το βαθιά στη φύση των πραγμάτων.

Pierre Macherey (Συγγραφέας)

Ο Πιερ Μασερέ (γεν. 1938), ένας από τους σημαντικότερους γάλλους φιλοσόφους της εποχής μας, υπήρξε συνεργάτης του Αλτουσέρ και δίδαξε φιλοσοφία στα πανεπιστήμια Paris I και Lille III. Διαθέτει πλούσιο συγγραφικό έργο αναφορικά με τη φιλοσοφία του Σπινόζα, τις σχέσεις φιλοσοφίας και λογοτεχνίας, τον μαρξισμό και τη γαλλική φιλοσοφία.

 

 

 

Τάσος Μπέτζελος (Μεταφραστής)

 

Κυριακή Γουδέλη (Επιμέλεια)

 

Δημήτρης Αθανασάκης (Επιμέλεια)

Ο Δημήτρης Ι. Αθανασάκης (D.E.A. Université Paris I-Panthéon-Sorbonne, Ph.D. ENS de Lyon) είναι Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης Φιλοσοφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Διδάσκει, επίσης, στο Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Συστηματική Φιλοσοφία». Συμμετέχει στις εργασίες του Institut d’histoire des représentations et des idées dans les modernités (ENS de Lyon), του Laboratoire d’excellence «Constitution de la modernité: raison, politique, religion» (Université de Lyon) και του Εργαστηρίου Φιλοσοφίας των Κοινωνικών Επιστημών (ΦΛΣ Α.Π.Θ.).
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη συγκρότηση των φιλοσοφικών συστημάτων της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας (Ντεκάρτ, Μαλμπράνς, Σπινόζα, Λάιμπνιτς) σε συνάρτηση με τις επιστημονικές θεωρίες, μεθόδους και πρακτικές από τον Κοπέρνικο και τον Γαλιλαίο μέχρι τον Νεύτωνα και τον Διαφωτισμό. Στις Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ έχει επιμεληθεί την ελληνική έκδοση των βιβλίων του P.-F. Moreau Ο Σπινόζα και ο σπινοζισμός (2016, 2η επαυξ. έκδ., 2019) και Σπινόζα. Κράτος και θρησκεία (2018) και έχει μεταφράσει και προλογίσει το βιβλίο του D. Lecourt Η φιλοσοφία των επιστημών (2020). Άλλες πρόσφατες δημοσιεύσεις: «“Pauca de natura corporum”: η φυσική και η φυσιολογία στην Ηθική του Σπινόζα», ΝΕΥΣΙΣ, 27-28 (2019-2020), σ. 5-43· «Ο Σπινόζα και η κανονιστική ηθική», δια-ΛΟΓΟΣ, 10 (2020), σ. 9-40· «Individu et multitude dans le Traité politique de Spinoza», στο S. Lavaert, P.-F. Moreau (επιμ.), Spinoza et la politique de la multitude, Παρίσι, Kimé, 2021, σ. 85-111· «Réalisme et utopie: Alexandre Matheron lecteur critique de Hobbes», στο R. Carbone (επιμ.), Modernità e critica – Modernity and Critique – Modernité et critique. Proceedings of the conference Modernity and Critique: Issues and Keys to Understanding the Modern World, Naples/ Paris, 25-28 May 2021, Νάπολη, La città del sole, 2022, σ. 41-60.

(Πηγή: “Εκδοτικός Οίκος Ι. Σιδέρης”, 2022)