Ελλάδα: Μια χώρα παραδόξως νεωτερική

Το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να προτείνει μια νέα ματιά στα βασικά χαρακτηριστικά και τις δομικές τάσεις της πορείας της Ελλάδας στη νεωτερικότητα, πρακτικά από τη σύστασή της σε εθνικό κράτος. Νέα ματιά δεν σημαίνει “ανακαλύπτω την πυρίτιδα” αλλά επιχειρώ να συνδυάσω με διαφορετικό τρόπο και να δώσω διαφορετικό βάρος στις διαδικασίες που διαμόρφωσαν την εθνική μας ζωή. Δεν προτείνω άλλη μια ιστορία της νεότερης Ελλάδας, έχουμε άλλωστε πολλές και καλές, εξάλλου δεν είμαι ιστορικός. Προτείνω ένα νέο ερμηνευτικό πλαίσιο που συνδυάζει την ανωτέρω ιστοριογραφική παραγωγή με την ιστορική κοινωνιολογία και την πολιτική επιστήμη. Αυτοί οι δύο επιστημονικοί κλάδοι διαμορφώνουν τον “φέροντα οργανισμό” που συμπληρώνεται με ιστορικό υλικό όπου και όσο είναι αναγκαίο. Το εγχείρημα οργανώνεται σε δύο μέρη τα οποία μάλιστα μπορούν να διαβαστούν ξεχωριστά και αυτοτελώς. Στο πρώτο εξετάζω τα κυρίαρχα ερμηνευτικά σχήματα που προτάθηκαν από την επιστημονική κοινότητα για την κατανόηση αυτής της πορείας. Πρακτικά, εξετάζω πώς οι γενιές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας είδαν την Ελλάδα. Ή ακριβέστερα, πώς οι ιστορικοί και οι κοινωνικοί επιστήμονες της μεταπολιτευτικής περιόδου, αξιοποιώντας τόσο τη γνώση της εποχής τους όσο και την κληρονομιά των προηγούμενων, πρότειναν στην ελληνική κοινωνία να δει τον εαυτό της. Στο δεύτερο μέρος επιχειρώ μια νέα σύνθεση της γνώσης για την “ελληνική περίπτωση” που έχει εν τω μεταξύ παραγάγει η ιστοριογραφία και η ιστορική κοινωνιολογία. Αποδέκτης του βιβλίου δεν είναι μόνο οι “ειδικοί”, αλλά ο ενήμερος αναγνώστης που αγωνιά για την τύχη αυτού του τόπου. Γ.Β.

Γιάννης Βούλγαρης (Συγγραφέας)

Ο Γιάννης Βούλγαρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951. Είναι ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διδάκτορας Πολιτικών Επιστημών, ερευνητής στο Ινστιτούτο Πολιτικής Κοινωνιολογίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, έχει δημοσιεύσει μεταξύ άλλων: “Ο δύσκολος εκσυγχρονισμός: πολιτικές στρατηγικές και κοινωνικό κράτος στη σύγχρονη Ιταλία”, Εξάντας (1990)· “Η επόμενη ημέρα: μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού” (επιμ.), Παρατηρητής (1992)· “Φιλελευθερισμός, συντηρητισμός, κοινωνικό κράτος 1973-1990”, Θεμέλιο (1994)· “Καπιταλισμός και δημοκρατία: η επάνοδος του παλαιού προβλήματος”, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης (1997)· “L΄ Italia del Centro-sinistra”, εκδόσεις Carocci (1998)· “Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης 1974-1990: σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία”, Θεμέλιο (2001)· “Η πρόκληση της ηγεμονίας”, Πόλις (2003)· “Η Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση στην παγκοσμιοποίηση”, Πόλις (2008)· “Στα μονοπάτια του Αντόνιο Γκράμσι: Πολιτική και πολιτισμός από το έθνος-κράτος στην παγκοσμιοποίηση” (επιμ.), Θεμέλιο (2010)· “Η μοιραία πενταετία: Η πολιτική της αδράνειας 2004-2009”, Πόλις, 2011. Επίσης έχει δημοσιεύσει δοκίμια και άρθρα που επικεντρώνονται στα ζητήματα της δημοκρατίας και του καπιταλισμού, του κράτους και της κοινωνίας πολιτών, της παγκοσμιοποίησης και της σύγχρονης πολιτικής ανάλυσης. Επίσης, έχει δημοσιεύσει δοκίμια και άρθρα που επικεντρώνονται στα ζητήματα της δημοκρατίας και του καπιταλισμού, του κράτους και της κοινωνίας πολιτών, της παγκοσμιοποίησης και της σύγχρονης πολιτικής ανάλυσης. Έχει διευθύνει τα “Ενθέματα” της “Κυριακάτικης Αυγής” και έχει συνεργαστεί με την “Καθημερινή”.