Επιστροφή στον έσω θίασο – Νέες προσεγγίσεις στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη

Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είμαστε όλοι κληρονόμοι του Καμπανέλλη. «Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο»: είτε με τον τρόπο του επίσημου κρατικού λόγου που εκφράζεται σε επετείους και αναμνηστικούς τόμους, μετατρέποντας έτσι τη ζωτική μνήμη σε μνημονικούς τόπους και χρόνους· είτε με τον τρόπο του ιστορικού λόγου με τις κατηγοριακές συντάξεις και τις αξιολογικές αναγωγές του· είτε, τέλος, με τον τρόπο ακόμα και εκείνου του λόγου που, με εφαλτήριο έναν αυτάρεσκο παροντισμό και μια ανερμάτιστη νεοπάθεια, υποβαθμίζει και απαξιώνει ό,τι δεν είναι «νέο» ή δεν προσιδιάζει στη δεοντολογία του συγκρητισμού. Κληρονόμοι του Καμπανέλλη λοιπόν ακόμα και όταν αρνούμαστε την επικαιρότητα ή τη δραστικότητά του. Αλλά, εάν μπορούσαμε να αφαιρέσουμε από την «κληρονομιά» κάθε υποχρεωτικό στοιχείο, κάθε επιταγή που θέτει ο κανόνας του ιστορικού κύρους, αυτό που θα έμενε, το διηθημένο περιεχόμενο του κληροδοτήματος, θα ήταν ίσως μια καθαρή πρόθεση έρευνας και βαθύτερης γνωριμίας με έναν πλούσιο θεατρικό κόσμο, ο οποίος διερευνάται συνεχώς και μένει πάντα προς διερεύνηση. Θα ήταν ακόμα μια επιθυμία πειραματισμού, μια προσπάθεια γεφύρωσης δύο διαφορετικών εποχών: εκείνης που ξεκίνησε στα χρόνια της καχεκτικής δημοκρατίας και αυτής που διάγουμε τα τελευταία, εξίσου καχεκτικά, χρόνια, χωρίς την παρουσία του Καμπανέλλη. Θα ήταν, τέλος, η επιστροφή στον Έσω Θίασο, δημιούργημα και προέκταση του οποίου είναι για τον συγγραφέα το θέατρο καθ’ εαυτό. Αυτή η επιστροφή επιχειρείται εδώ από νεότερους ως επί το πλείστον θεατρολόγους οι οποίοι κομίζουν μια νέα ματιά και ένα νέο επιστημονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον στο έργο του Καμπανέλλη. Με κείμενα των: Ουρανία Αναγνώστου, Μιχαέλα Αντωνίου, Αλεξάνδρα Βουντζουράκη, Κατερίνα Διακουμοπούλου, Βασίλης Ζακόπουλος, Γρηγόρης Ιωαννίδης, Γιώργος Π. Πεφάνης, Ναταλία Κατσού, Ιφιγένεια Καφετζοπούλου, Στέλιος Κρασανάκης, Αλέξανδρος Λαβράνος, Κωνσταντίνος Μαρούγκας, Διονυσία Μπουζιώτη, Θάλεια Μπουσιοπούλου, Ελευθερία Ράπτου, Μαριαλένη Σολδάτου, Μαρία Σούμπερτ, Θωμάς Τσαλαπάτης, Θανάσης Χαλκιάς.

Συλλογικό έργο (Συγγραφέας)

 

Γιώργος Π. Πεφάνης (Επιμέλεια)

Ο Γιώργος Π. Πεφάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε ψυχολογία και παιδαγωγικές επιστήμες στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην ίδια σχολή ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη φιλοσοφία της τέχνης και του πολιτισμού, ενώ το 1995 αποκτά το διδακτορικό του δίπλωμα με θέμα που αφορά στη θεωρία του θεάτρου. Σήμερα είναι λέκτωρ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κριτικός θεάτρου. Οι μελέτες του στρέφονται γύρω από τη φιλοσοφική προσέγγιση του θεατρικού φαινομένου και τη δραματουργική θεωρία, τη νεοελληνική δραματουργία και το νεότερο ευρωπαϊκό θέατρο. Άρθρα του και μελετήματα -περισσότερα από 100- έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα λογοτεχνικά και επιστημονικά περιοδικά. Επί σειρά ετών υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (Κ.Ε.Ε.Λ.) της Ακαδημίας Αθηνών, του Εθνικού Θεάτρου και της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία:
-“Το θεατρικό. Σκιαγράφηση μιας φαινομενολογικής θεατρολογίας”, Δωδώνη, Αθήνα 1991.
-“Εισαγωγή στην κοινωνιολογία της διασκέδασης. Το νεομπαρόκ και το τέλος της ιστορίας”, Πρίσμα, Αθήνα 1992.
-“Ο Arcene Lupin και ο γιατρός Shepard. Τομή στο αλφάβητο του αστυνομικού μυθιστορήματος”, Fragmenta, Θεσσαλονίκη 1996.
-“Jean-Paul Sartre. Τέσσερα μελετήματα για το έργο και τη φιλοσοφία του”, Αιγόκερως, Αθήνα 1996.
-“Το θέατρο και τα σύμβολα. Διαδικασίες συμβόλισης του δραματικού λόγου”, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999.
-“Θέματα του μεταπολεμικού και σύγχρονου Ελληνικού θεάτρου”, Κέδρος, Αθήνα 1999.
-“Το βασίλειο της Ευγένας”, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2005 (Τιμητική Διάκριση Θεατρολογικού Συγγράμματος της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, 2006)
-“Σκηνές της θεωρίας. Ανοιχτά πεδία στη θεωρία και την κριτική του θεάτρου”, Παπαζήσης, Αθήνα, 2007
κ.ά.

 

Θάλεια Μπουσιοπούλου (Επιμέλεια)

Η Θάλεια Μπουσιοπούλου είναι φιλόλογος-θεατρολόγος, μέλος ΕΕΠ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών.