Ετυμολογικό λεξικό των ελληνογενών τουρκικών λέξεων

Λεξικά που συνδέουν Ελληνικές και Τουρκικές λέξεις υπάρχουν αρκετά ως Ελληνοτουρκικά ή Τουρκοελληνικά, κυρίως ως χρηστικά. Επίσης, υπάρχουν προσπάθειες καταγραφής των λέξεων, που δανείστηκε η Ελληνική από την Τουρκική. Το παρόν λεξικό περιέχει μόνον τις λέξεις εκείνες, που η αφετηρία τους είναι ελληνική και έχουν ως τελικό αποδέκτη την τουρκική γλώσσα (δανειζόμενη). Η πορεία εισδοχής των ελληνικών εννοιών στην Τουρκική έγινε, α) ευθέως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στο ευρύτερο χώρο που ζούσαν Έλληνες (σημερινή ηπειρωτική Ελλάδα και νησιά – Μ. Ασία – Μέση Ανατολή – Αίγυπτο), β) μέσω της Περσικής γλώσσας (Ελλην. – Περσ. – Τουρκική), γ) διά της Αραβικής (Ελλην. – Αραβ. – Τουρκική), που έγινε κατά τον εξισλαμισμό των Τούρκων κυρίως δε μέσω του Κορανίου, αλλά και από την ανάπτυξη των σχέσεών τους προς τους Αραβικούς λαούς της Μέσης Ανατολής και της Αιγύπτου. (Οι Τούρκοι με κοιτίδα τους τη Μογγολία και τη Ν.Α. Σιβηρία, μετακινήθηκαν Δυτικά μεταξύ του 6ου και του 11ου αι.. Η μεγαλύτερη μεταναστευτική τους κίνηση προς τη Μ. Ασία, έγινε μετά το 1071. Στις 26.08.1071 έγινε η μάχη του Μάτζικερτ, στην οποία ηττήθηκε ο Βυζαντινός στρατός υπό τον Ρωμανό Δ΄ Διογένη, από τους Σελτζούκους Τούρκους. Το Ισλάμ ιδρύθηκε ως θρησκεία στα μέσα του 5ου αι. μ.Χ.), δ) μέσω των Ευρωπαϊκών γλωσσών (Γαλλικής – Γερμανικής – Αγγλικής – Ιταλικής) κατά τα τελευταία έτη. Πρόκειται για λέξεις λόγιες – επιστημονικές – εμπορίου (Ελληνική – Λατινική – Νεολατινική – Ευρωπαϊκή γλώσσα – Τουρκική), ε) μέσω της Ενετικής, από τη γλώσσα των ναυτικών και τις σχέσεις των Ενετών προς τους Τούρκους μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Μέσω της Περσικής και της Αραβικής τα δάνεια είναι της παλαιάς Τουρκικής γλώσσας. Μέσω της Ελληνικής, τα δάνεια της περιόδου από της εμφανίσεώς τους στη Μ. Ασία και μέχρι σήμερα. Μέσω της Λατινικής και των Ευρωπαϊκών γλωσσών, τα δάνεια της σύγχρονης τουρκικής γλώσσας. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του παρόντος λεξικού είναι, ότι είναι ετυμολογικό, που αναφέρει όλες τις ετυμολογικές εκδοχές, που προτείνονται και περιήλθαν στη γνώση μου μέσω της βιβλιογραφίας που χρησιμοποίησα, και ιστορική αναφορά των αρχικών ριζικών Ελληνικών λέξεων, στην αρχαία Ελληνική γραμματεία με παράθεση σχετικών εδαφίων και μετάφρασής τους στη νεοελληνική.

Κωνσταντίνος Σ. Χατζηκωνσταντινίδης (Συγγραφέας)