Ζωή Θάνατος: Μη αναπαράσταση. Τελετουργία – Ἀπὸ τὴν Νέκυια τοῦ Ὁμήρου στὶς Βάκχες τοῦ Εὐριπίδη

Τὸ παρὸν κείμενο φαίνεται νὰ εἶναι μία μελέτη γιὰ τὴν μὴ ἀναπαραστατική, ἀνακλαστική, πρόσληψη τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου καὶ τὴν τελετουργικὴ βίωσή της κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, στὸ πλαίσιο τῆς ἀδιαχώριστης, ὀργανικῆς ὁλότητας ἀνθρώπου-Φύσης. Τὸ παρὸν κείμενο εἶναι ὅλα ὅσα φαίνεται νὰ εἶναι, ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον αὐτά· εἶναι κάτι πολὺ περισσότερο καὶ παράλληλα κάτι πέρα ἀπὸ ὅλα αὐτὰ καὶ τὸν σύγχρονόν τους ὁρίζοντα: Εἶναι ἡ ἀφόρμηση τῆς διατύπωσης μιᾶς διερώτησης ὅσον ἀφορᾶ τὴν δυνατότητα διαφυγῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸ σημερινὸ ἀδιέξοδο τῆς σχέσης του μὲ τὴν Φύση· ἡ Φύση ἀπειλεῖ πλέον σοβαρότατα τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος ἐπὶ αἰῶνες διέγραψε, καὶ ἀκόμη στὸ παρὸν διαγράφει, μία πορεία ὑπερτροφικῆς βούλησης κατίσχυσης καὶ ἐπιτέλεσης ἀκραίων πράξεων παρέμβασης ἐπὶ τῆς Φύσης, μία πορεία θεμελιωμένη στὴν ἀκόλουθη, μείζονα, πλάνη: στὴν ἀναπαραστατικὴ βεβαιότητα τοῦ ἀνθρώπου περὶ τοῦ πλήρους, ἀπόλυτου, διαχωρισμοῦ του ἀπὸ αὐτήν, βεβαιότητα ἡ ὁποία ὡς παρεπόμενο εἶχε τὴν αὐτο-θεοποίηση τῆς ἀξίας του, τῆς δύναμής του, τῶν δυνατοτήτων του καὶ τὴν υἱοθέτηση τοῦ μηδενιστικοῦ δόγματος «ὅλα μοῦ ἐπιτρέπονται». Τὸ ἐρώτημα τὸ ὁποῖο θέτει στὸ Ἐπίμετρό του τὸ παρὸν κείμενο εἶναι κατὰ πόσον ἡ στοχαστική —μὲ παραδειγματικὸ ἐπίκεντρο τὸν Ἐμπεδοκλῆ— καὶ ἡ ποιητική —μὲ παραδειγματικὲς ἀναφορὲς τὸν Ὅμηρο, τὸν Ἡσίοδο, τὸν Εὐριπίδη καὶ τοὺς ὀρφικοὺς ὕμνους— δείξη τῆς ὀργανικῆς ὁλότητας ἀνθρώπου-Φύσης, θὰ μποροῦσε νὰ ἐκληφθεῖ ὡς μία ἀρχαϊκὴ ἁπλοϊκότητα ἢ ὡς μία διττὴ εὑρετικὴ ἀνάκτησης τῆς φυσικῆς ἱερότητας τῆς ζωῆς.

Δημήτρης Ν. Λαμπρέλλης (Συγγραφέας)

Ο Δημήτρης Λαμπρέλλης γεννήθηκε στην Αθήνα· κατάγεται από τη Μικρά Ασία και τη Λέσβο. Σπούδασε, με υποτροφία, φιλοσοφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ (ΗΠΑ). Παράλληλα με την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής για τον Nietzsche, ασχολήθηκε ενεργά με την ψυχανάλυση. Είναι καθηγητής της φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Δημοσίευσε φιλοσοφικές μελέτες και άρθρα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και έλαβε μέρος σε φιλοσοφικά συνέδρια. Τα ενδιαφέροντά του εστιάζονται στο χώρο της φιλοσοφικής ανθρωπολογίας, της αισθητικής και της κοινωνικής φιλοσοφίας. Έχει ήδη εκδώσει 13 φιλοσοφικά βιβλία. Είναι, επίσης, Διευθυντής Έκδοσης της Επετηρίδας Φιλοσοφικής Έρευνας “διαΛΟΓΟΣ”. Ποιήματά του, καθώς επίσης και συνεργασίες του σχετικές με τη μελέτη και την κριτική της λογοτεχνίας, έχουν δημοσιευθεί σε μία σειρά από λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες. Έχει εκδώσει επτά ποιητικές συλλογές και μία μελέτη για τον Μίλτο Σαχτούρη. Είναι μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος. Ως καθηγητής φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ασχολείται και με θέματα οικολογικής φιλοσοφίας. Με τη φωτογραφία ασχολείται επί μία εικοσαετία, τα τελευταία όμως δέκα χρόνια έχει στρέψει το ενδιαφέρον του αποκλειστικά στη φωτογραφία της φύσης. Είναι μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας, έχει εκδώσει δύο λευκώματα φωτογραφιών, έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις φωτογραφίας και έχει βραβευτεί.