Ζωή: Οδηγίες χρήσεως

Στο Ζωή οδηγίες χρήσεως, ο Περέκ συλλαμβάνει ολόκληρο το Χρόνο ως μία χρονική στιγμή. Και τι είναι αυτό που βαλσαμώνει μια χρονική στιγμή; Η φωτογραφία. Ε, λοιπόν, το Ζωή οδηγίες χρήσεως δεν είναι τίποτ’ άλλο, όσο κι αν αυτό ακούγεται περίεργο για ένα μυθιστόρημα εξακοσίων σελίδων, από ένα ενσταντανέ. Αυτή η εντελώς φωτογραφική εκδοχή του Χρόνου δεσπόζει στο μυθιστόρημα, αλλά, χάρη στην ιδιοφυή της χρήση από τον συγγραφέα, δεν γίνεται αντιληπτή, ως τεχνική, παρά μόνο στο συγκλονιστικό τελευταίο κεφάλαιο. Εξηγούμαι: Το Ζωή οδηγίες χρήσεως δεν είναι παρά η αστραπιαία ματιά στο εσωτερικό μιας τυπικής παρισινής πολυκατοικίας, όπως μας το αποκαλύπτει μια νοητή, στιγμιαία κάτοψη. Όλοι οι ένοικοι αυτής της πολυκατοικίας συλλαμβάνονται από τον φωτογραφικό φακό του Περέκ σ’ αυτό που κάνουν εκείνην ακριβώς τη στιγμή. Όμως ο Περέκ δεν αρκείται σε ό,τι του αποκαλύπτουν οι δύο διαστάσεις τής φωτογραφίας, αλλά προχωράει και σε μια τρίτη διάσταση, το βάθος, που δεν είναι παρά ο Χρόνος. Κάθε πράγμα –πόσο μάλλον κάθε άνθρωπος– δεν είναι μόνον αυτό που φαίνεται, αλλά, κυρίως, αυτό που είναι. […] Δημιουργείται έτσι ένα άπειρο και ιλιγγιώδες πλέγμα ιστοριών, που εφορμώνται απ’ αυτή τη στιγμιαία θέαση, απ’ αυτό το «κλικ» της φωτογραφικής μηχανής, και αναπτύσσονται προς μια τρίτη διάσταση: εις βάθος. Είναι όπως όταν κοιτάζουμε παλιές φωτογραφίες από εκδρομές, κι αρχίζει να δουλεύει η μνήμη, οι συνειρμοί. Κι επειδή αυτή η επίσκεψη στην πολυκατοικία εξομοιούται με μια εκδρομή όπου δε μας άφησαν να πάμε, ο Περέκ αναλαμβάνει να μας υποκαταστήσει τις αναμνήσεις. Αχιλλέας Κυριακίδης (Απόσπασμα από το «Επίμετρο» της έκδοσης)

Georges Perec (Συγγραφέας)

O Zωρζ Περέκ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1936 από Eβραίους γονείς, που τους έχασε στον πόλεμο. Tο 1965 τιμήθηκε με το βραβείο Renaudot για το πρώτο του μυθιστόρημα “Tα πράγματα” και το 1978 με το βραβείο Medicis για το “Zωή οδηγίες χρήσεως”. Πέθανε στο Παρίσι το 1982. Kυριότερα έργα: “Tα πράγματα” (1965), “Ποιο μοτοποδήλατο με νικέλινο τιμόνι στο βάθος της αυλής;” (1966), “Η εξαφάνιση” (1969), “Tο σκοτεινό μαγαζί” (1973), “Xορείες χώρων” (1974), “W ή η ανάμνηση των παιδικών χρόνων” (1975), “Zωή οδηγίες χρήσεως” (1978).

Παρά τα δύο έγκυρα λογοτεχνικά βραβεία που τίμησαν το έργο του, ο Περέκ, ενόσω ζούσε, παρέμεινε ένας μάλλον περιθωριακός συγγραφέας, στα όρια της εκκεντρικότητας. Σήμερα, καθιερωμένος και πολυμεταφρασμένος, εκτιμάται ως μείζων εκπρόσωπος της σύγχρονης γαλλικής αυτοβιογραφικής γραφής, στην οποία έδωσε νέα ώθηση και προοπτική, δίχως να παραγνωρίζεται η συμβολή του στην αυστηρή παράδοση των τεχνοπαιγνίων του Oulipo. Η επινόηση του νέου και η ανάμνηση του παλαιού είναι οι δύο πόλοι μεταξύ των οποίων κινείται και τους οποίους συνεχώς συνδυάζει ο Περέκ στα κείμενά του. Επιχειρώντας απεγνωσμένα να ολοκληρώσει το παζλ της προσωπικής του ζωής, από το οποίο λείπουν βασικά κομμάτια (πατέρας, μητέρα, οικείοι, παιδικές μνήμες), διατάσσει και αναδιατάσσει αδιαλείπτως, ταξινομώντας επίμονα και ευρηματικά γνώσεις, εμπειρίες, ενθυμήσεις, αναγνώσματα, προγράμματα, ευφρόσυνες και τραυματικές στιγμές, συνθέτοντας ένα είδος εύτακτης αταξίας.

 

Αχιλλέας Κυριακίδης (Μεταφραστής)

Ο Αχιλλέας Κυριακίδης γεννήθηκε το 1946 στο Κάιρο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εκδώσει εννέα βιβλία με διηγήματα, μικρά πεζά και δοκίμια (κινηματογραφικά και φιλολογικά), έχει γράψει τρία σενάρια που γυρίστηκαν σε ισάριθμες κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους, και έχει σκηνοθετήσει επτά ταινίες μικρού μήκους σε δικά του σενάρια. Κυκλοφορούν πάνω από σαράντα πέντε μεταφράσεις του έργων συγγραφέων όπως ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο Ζορζ Περέκ, ο Ρεϊμόν Κενό, ο Λουίς Σεπούλβεδα, ο Αλφρέντ Ζαρί, ο Ρολάν Τοπόρ, ο Άντριου Κρούμι, ο Ζαν Εσενόζ, ο Κάρλο Φραμπέτι κ.ά. Το 2004 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τις “Τεχνητές αναπνοές”, το 2006 με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, για τη μετάφραση των πεζογραφικών “Απάντων” του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (στην οριστική έκδοση των “Ελληνικών Γραμμάτων” -η απονομή έγινε το 2007), την επόμενη χρονιά με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης, στο πλαίσιο των Καβαφείων 2007, και το 2009 με το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ, για τη μετάφραση του μυθιστορήματος “Στο cafe της χαμένης νιότης” του Πατρίκ Μοντιανό.