Ημιτελής τοπογραφία

Και τι συμβαίνει όταν οι στίχοι γίνονται έναυσμα για μια συνάντησή μας στη χώρα της μνήμης; Στις σελίδες του παρελθόντος που άλλοτε έχουν την οσμή της ψιλής βροχής, άλλοτε γίνονται προμήνυμα καταιγίδας και άλλοτε της αχτίδας που ξεμυτίζει μέσα από τα σύννεφα; Και τι συμβαίνει μέσα στην ψυχή μας όταν ναυαγούμε στα δειλινά, όταν το οικείο γίνεται ανοίκειο, η ομίχλη συνήθεια και η λύπη μια ενοχλητική συγκάτοικος; Η Ιουλία Τολιά συνεχίζει να σκαρώνει στίχους με την επιμονή και την ευλάβεια ενός ακάματου ανασκαφέα που με την αρχαιολογική σκαπάνη του φέρνει μέσα από τη σκόνη στο φως αντί για θραύσματα ιστορίας, θραύσματα λέξεων. Λέξεων τόσο προσεκτικά μετρημένων και δεξιοτεχνικά οριοθετημένων πάνω στη λευκή σελίδα• μια πραγματική άσκηση ύφους λιτότητας. Γεμάτης, όμως, ψυχικό φορτίο και σκεπτικισμό. Γιατί στους στίχους της Τολιά η μόνη γνώση που αποκτούν οι ήρωες των ποιημάτων της στην περιδιάβασή τους στον χρόνο είναι η διαπίστωση πως όλοι ασυνείδητα γινόμαστε θύματα των αισθήσεών μας… Έτσι, όπως για να φτιάξεις ένα αριστοτεχνικό οριγκάμι δεν μπορείς να παρεκκλίνεις ούτε σε μια κίνηση διπλώματος του χαρτιού, έτσι και η Τολιά στα ποιήματά της είναι σαν να μετρά με τον χάρακα τα εκφραστικά της μέσα. Κάποιες φορές μάλιστα συνομιλεί μαζί τους: «Μη μας εκβιάζεις, μου είπαν με θυμό οι λέξεις. Εμείς θα διαλέξουμε τη στιγμή να γίνουμε ποίημα…». Ή κάπου άλλου θα γράψει: «Έχουν πολλά πρόσωπα οι λέξεις. Άλλοτε γίνονται πλεούμενα. Αμέριμνες αρμενίζουν. Μα όταν αγριεύει ο καιρός γίνονται σήματα κινδύνου». Τίποτα το περιττό, τίποτα το πλεονάζον, τίποτα το άστοχο. Όλα εξυπηρετούν έναν στόχο νοήματος. Μελαγχολικό, συνήθως, για να θυμόμαστε πάντοτε πως «Μια κίνηση είμαστε αδιάκοπη στο σκοτάδι και το φως».

Ιουλία Τόλια (Συγγραφέας)