Τον Νοέµβριο του 1933, η αστυνοµία εισβάλλει σε κεντρικά βιβλιοπωλεία της Αθήνας και προχωρά σε κατάσχεση της έκδοσης ενός συγγραφικού έργου που είχε κυκλοφορήσει λίγες ηµέρες νωρίτερα. Είχε προηγηθεί σχετική καταγγελία της Ιεράς Συνόδου, που απαιτούσε την απόλυτη απαγόρευση του βιβλίου.
Η αληθινή ιστορία της Εκκλησίας του Κώστα Απέκα αποτελεί την πρώτη απόπειρα να γραφτεί µια κριτική ιστορία της Ελλαδικής Εκκλησίας, µέσα από ένα µαρξιστικό πρίσµα. Σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, αντανακλά το αντικληρικό κλίµα του Μεσοπολέµου, που σε µεγάλο βαθµό εκφράζεται µέσω ενός πρωτοφανούς, για τα δεδοµένα της ελληνικής κοινωνίας, λαϊκού αντικληρικαλισµού.
Πιάνοντας το νήµα από τη µεγάλη παράδοση του Νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού, ο Απέκας παρουσιάζει τον εκµεταλλευτικό χαρακτήρα της Εκκλησίας και τα συµφέροντα που αυτή εκπροσωπεί, αναλύοντας τον ρόλο της στο βυζαντινό και κυρίως στο οθωµανικό κράτος. Περιγράφει την πολιτική και ιδεολογική της αµφισβήτηση από τους φιλελεύθερους ριζοσπάστες διαφωτιστές κατά την Ελληνική Επανάσταση και αναδεικνύει τον νέο της ρόλο, αµέσως µετά τη δηµιουργία του νέου ελληνικού κράτους, ως ένας ιδεολογικός µηχανισµός της νέας κυρίαρχης αστικής τάξης, καθώς αυτή ξεκίνησε να συντηρητικοποιείται και να συµβιβάζεται µε τα προεπαναστατικά κυρίαρχα στοιχεία.
Η Σειρά Lux Orbis φέρνει στο φως µία ακόµα εξαιρετικά σπάνια έκδοση, που ενώνει τα προτάγµατα του Νεοελληνικού ∆ιαφωτισµού µε άγνωστες πτυχές και γεγονότα του 20ού αιώνα.
Κώστας Απέκας (Συγγραφέας)
Ο Κώστας Απέκας ήταν µαρξιστής θεολόγος. Πιθανότατα πρόκειται για ψευδώνυµο, ενώ δεν είναι γνωστές άλλες πληροφορίες γύρω από το πρόσωπό του. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Έλαβε το πτυχίο του πιθανότατα στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ή στις αρχές του 1930 και έζησε στην Αθήνα.
Στα ελληνικά γράµµατα εµφανίστηκε το 1932, γράφοντας αρχικά στην εφηµερίδα «Ριζοσπάστης» και κατόπιν στην εφηµερίδα «Πάλη των Τάξεων» (1933), εκφράζοντας τον µαχητικό πολιτικό αντικληρικαλισµό του µεσοπολεµικού κοµµουνισµού. Επηρεασµένος από τον Γιάνη Κορδάτο, υπήρξε ο πρώτος διανοούµενος στην Ελλάδα που επιχείρησε να αρθρώσει µια µαρξιστική κριτική θεώρηση απέναντι στην Eκκλησία. Το βιβλίο του Η αληθινή ιστορία της Εκκλησίας κυκλοφόρησε τέλη Σεπτεµβρίου ή αρχές Οκτωβρίου 1933.
∆υστυχώς, δεν υπάρχουν πληροφορίες για το µετέπειτα συγγραφικό του έργο. Πιθανόν να έδρασε µε άλλο όνοµα ή να χάθηκε κατά τη δεκαετία του 1940, όπως πολλοί κοµµουνιστές του Μεσοπολέµου.
(Πηγή: “Εκδόσεις iWrite”, 2023)
Έθελ Αγγελίδου (Επιμέλεια)
