Η αλύγιστη ψυχή της ρωμιοσύνης: Νίκος Καζαντζάκης

Οι πάντες τον κατηγόρησαν στην εποχή του: η Εκκλησία για πολέμιο της πίστης· η Δεξιά για πληρωμένο κομμουνιστή από τη Μόσχα· η Αριστερά για μυστικιστή· το ΚΚΕ για πράκτορα της Ιντέλλιτζενς Σέρβις. Τελικά τι ήταν ο Καζαντζάκης; Άθεος, κομμουνιστής ή φασίστας; Το γεγονός και μόνο ότι κατηγορήθηκε απ’ όλους, για διαφορετικούς και αντικρουόμενους λόγους από την κάθε πλευρά, φανερώνει ότι ο μεγάλος Έλληνας στοχαστής ‒ίσως ο μεγαλύτερος του 20ού αιώνα‒ δεν ήταν τίποτε απ’ όσα του καταλόγισαν, παρά ένας φιλελεύθερος επαναστάτης. Ένας ανήσυχος φιλελεύθερος που ως διανοούμενος ταξίδεψε τη σκέψη του σε όλα τα φιλοσοφικά και πολιτικά ρεύματα της εποχής του, αναζητώντας ερμηνείες και απαντήσεις στα εγκόσμια και μεταφυσικά ζητήματα που βασάνιζαν τον άνθρωπο. Και πράγματι ταξίδεψε παντού: στον εθνικισμό, στον κομμουνισμό, στον χριστιανισμό, στον βουδισμό… Όμως, απ’ όπου περιηγήθηκε, απ’ όπου στρατοπέδευε τον συλλογισμό του, η διαρκής πνευματική αναζήτησή του δεν του επέτρεπε να παραμείνει για πολύ. Πάντα έφευγε, απογοητευμένος κάθε φορά. Ο εσωτερικός του κόσμος δεν έβρισκε πουθενά την ικανοποίηση. Ώσπου, αναζήτησε τις απαντήσεις ‒έξω από ιδεολογίες και κόμματα‒ μέσα από τους ανηφορικούς δρόμους της ψυχής. Ποια ήταν η κοσμοθεωρία του Καζαντζάκη που ξεσήκωσε εναντίον του το μονολιθικό κατεστημένο της εποχής του; Ο λόγος και η σκέψη του δεν έκρυβαν τίποτε άλλο από την ανησυχία του για τον Θεό και τον Άνθρωπο, θέτοντας και τους δύο μπροστά στο χρέος και τις ευθύνες τους. Η πνευματική του κοσμοθεωρία απέβλεπε σε κάτι όντως πρωτοποριακό και ταυτόχρονα μεγαλειώδες: στη συνένωση/ταύτιση/συμφιλίωση του Θεού με τον Άνθρωπο. Να εξισωθεί ο Άνθρωπος στο μέγεθος του Θεού, ώστε «να μπορεί να κινήσει βουνά». Να κατεβεί ο Θεός στα βήματα του Ανθρώπου, ώστε «να μοιράζεται δίκαια η ευτυχία και το ψωμί. Για περισσότερη δικαιοσύνη». Αν και διωκόμενος ανηλεώς από το επίσημο Κράτος και την Εκκλησία, αγαπήθηκε από τον λαό όσο κανείς άλλος Έλληνας συγγραφέας. Το έργο του, εξήντα πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του, διαβάζεται μέχρι και σήμερα. Και θα διαβάζεται ανά τους αιώνες. Ο Καζαντζάκης κέρδισε την αιωνιότητα.

Στέλιος Παρασκευόπουλος (Συγγραφέας)

Ο Στέλιος Παρασκευόπουλος είναι δημοσιογράφος, μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ).
Η σταδιοδρομία του ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 από την εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» των Λίλιαν και Άρη Βουδούρη και αργότερα εργάστηκε στην ιστορική εφημερίδα «Βραδυνή» του αείμνηστου εκδότη Τζώρτζη Αθανασιάδη επί της οδού Πειραιώς. Επίσης, εργάστηκε στην ημερήσια εφημερίδα «Ελεύθερος».
Από τους πρωτεργάτες της ελεύθερης ραδιοφωνίας, στον ιστορικό ραδιοφωνικό σταθμό του Δήμου Αθηναίων, τον «9,84», που ίδρυσε ο Μιλτιάδης Έβερτ. Στον «Αθήνα 9,84 FM Stereo» εργάστηκε από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του (31/5/1987) και επί 24 συναπτά έτη (έως το 2011).
Στον τηλεοπτικό σταθμό «STAR CHANNEL» εργάστηκε από το 1995 έως το 2004. Διετέλεσε ακόμη, επί σειρά ετών, ανταποκριτής στην Αθήνα της ομογενειακής ημερήσιας εφημερίδας «Πρωινή Νέας Υόρκης».
Το 2009 με την επανέκδοση της εφημερίδας επέστρεψε στον «Ελεύθερο Τύπο» όπου παρέμεινε έως το 2014. Τελευταία ενασχόλησή του στον χώρο του Τύπου (2017-2018) ήταν στην εφημερίδα «Έθνος».
Σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σπούδασε Ιστορία και Πολιτισμό και, ειδικότερα, τις αμφίδρομες σχέσεις Ελληνισμού και Δύσεως από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας.
Έχει τιμηθεί με δημοσιογραφικό βραβείο από το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας «Αθ. Μπότση», καθώς και από τον Δήμο Σίφνου.
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ανέπτυξε συγγραφική δραστηριότητα και από τις Εκδόσεις Ι. Σιδέρης έχουν εκδοθεί επτά βιβλία του (λεύκωμα, μυθιστορήματα και δοκίμια).
Από τον Ιούνιο του 2015, ανελλιπώς μέχρι σήμερα, εκδίδει και διευθύνει τη μηνιαία Free Press εφημερίδα «Boulevard».

Του ιδίου:
• «Εν Σίφνω, στην πάλλευκη ομορφιά της παράδοσης και της γεύσης» (Λεύκωμα, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2006).
• «Όταν οι ήλιοι μάζεψαν το φως τους» (Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2008).
• «Ηττηθήκαμε; Νομίζω πως ναι! Ζητείται Ελλάς» (Πολιτικό δοκίμιο, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2012).
• «Ελλάδα των άθλων και των αθλίων. Η Επανάσταση του 1821, ο Ι. Καποδίστριας και το σήμερα» (Ιστορικό δοκίμιο, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2014).
• «Φως και Πέλαγο. Σταλάγματα ψυχής στ’ όνειρο της Σίφνου» (Αφήγημα, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2017).
• «Μνήμα Βαθύ. Η Ιστορία του Ελληνισμού» (Ιστορικό δοκίμιο, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2021).
• «1922. Το τέλειο έγκλημα» (Ιστορικό δοκίμιο, Εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2023).

(Πηγή: “Εκδόσεις Ι. Σιδέρης”, 2023)