Κάθε φορά που γίνεται λόγος για τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας -το ρατσισμό, την έλλειψη ανεκτικότητας, τη βία, τα ναρκωτικά κ.λπ.- το συμπέρασμα είναι το ίδιο: ότι πρόκειται για ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται από τη σχολική ηλικία. Σε όλες σχεδόν τις χώρες όμως γίνεται επίσης λόγος για την κρίση στην εκπαίδευση καθώς το ένα εκπαιδευτικό σύστημα διαδέχεται το άλλο, οι δάσκαλοι εκδηλώνουν τη δυσαρέσκειά τους, οι φοιτητές διαμαρτύρονται, οι γονείς παραπονιούνται, οι υποστηρικτές της δημόσιας εκπαίδευσης και οι υπέρμαχοι της ιδιωτικής συζητούν και διαφωνούν έντονα μεταξύ τους… Αξίζει λοιπόν τον κόπο να θέσουμε ορισμένα στοιχειώδη ερωτήματα. Τι είναι εκπαίδευση; Τι ήταν η εκπαίδευση και πώς μπορεί να εξελιχθεί στο μέλλον; Τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτήν; Είναι απλή μεταβίβαση γνώσεων ή μήπως αποβλέπει στη διαμόρφωση μιας δημοκρατικής κοινωνίας;
Σε αυτό το δοκίμιο γίνεται προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα και να προσεγγιστούν μια σειρά από άλλα θεμελιώδη ζητήματα, όπως η ένταση ανάμεσα στην πειθαρχία και την ελευθερία στην εκπαίδευση, η παρακμή των ανθρωπιστικών σπουδών, τα όρια της ουδετερότητας του σχολείου, ο ρόλος της οικογένειας, η ηθική διαπαιδαγώγηση και η σχέση της με τη σεξουαλική συμπεριφορά, τα ναρκωτικά, η βία κ.λπ. Πρόκειται για προβληματισμούς φιλοσοφικού επιπέδου, των οποίων όμως τα πρακτικά αποτελέσματα αφορούν το ευρύτερο κοινωνικό φάσμα και ενδιαφέρουν όσους εμπλέκονται με το αντικείμενο της εκπαίδευσης.
Fernando Savater (Συγγραφέας)
Ο Φερνάντο Σαμπατέρ γεννήθηκε στο Σαν Σεμπαστιάν το 1947. Είναι καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης, ενώ προηγουμένως υπήρξε καθηγητής ηθικής στο Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων. Δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος, μυθιστοριογράφος και δραματουργός, έχει δημοσιεύσει περισσότερα από σαράντα πέντε βιβλία, ανάμεσά τους τα: “La infancia recuperada”, “Etica para Amador”, “Diccionario filosofico” και “El valor de educar”. Το έργο του έχει μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες. Τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Δοκιμίου, τα Βραβεία Anagrama και Cuco Cerecedo (της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημοσιογράφων), ενώ το μυθιστόρημά του “El jardin de las dudas”, με θέμα τη μορφή του Βολτέρου, απέσπασε το Δεύτερο Βραβείο Planeta. Μεγάλος υποστηρικτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης, είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας “Basta Ya”, που μάχεται ειρηνικά την τρομοκρατία της ΕΤΑ.
Βαγγέλης Νικολόπουλος (Μεταφραστής)
