Η αρχή της ασφάλειας

Μετά την πτώση του Tείχους του Βερολίνου, άλλαξε ο τρόπος της πολιτικής σκέψης. Η έννοια του “εχθρού” αντικαταστάθηκε από την έννοια του “υπόπτου”, και το δίπολο “πόλεμος-ειρήνη” έδωσε τη θέση του στο “επέμβαση-ασφάλεια”. Το κράτος δεν επιδιώκει πλέον να προσφέρει εγγυήσεις ασφάλειας στους πολίτες του, αλλά να ελέγχει τις ποικίλες ροές: οικονομικές, μεταναστευτικές, διατροφικές, υγειονομικές, πολιτισμικές. Το νεότερο κράτος θεμελίωσε τη νομιμοποίησή του στην ικανότητά του να εγγυάται την ασφάλεια των προσώπων. Αυτή η ασφάλεια περιελάμβανε την εγγύηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του πολίτη (Δικαιοσύνη), την προστασία της ζωής και της περιουσίας των προσώπων (αστυνομία), της ακεραιότητας της εδαφικής επικράτειας (στρατός). Σήμερα διασφαλίζονται οι ροές και καθίστανται ανασφαλή τα άτομα. Ελέγχουμε για να προστατεύουμε, προστατεύουμε για να ελέγχουμε. Η ασφάλεια αποκαλύπτει τη λογική του νεοφιλελευθερισμού: έλεγχος των ατόμων, αυτορρύθμιση των ροών, αποπολιτικοποίηση… Εδώ και είκοσι χρόνια, ο νεοφιλελευθερισμός έχει προκαλέσει την έκρηξη των ανισοτήτων και την αλόγιστη καταστροφή του πλανήτη. Προκειμένου να ανακοπεί η αυξανόμενη οργή των απόκληρων και των περιθωριακών, τα νεοφιλελεύθερα κράτη τείνουν να μετατραπούν σε αστυνομικά κράτη. Όταν επιχειρούμε να αμφισβητήσουμε το δόγμα της αποτελεσματικότητας της αγοράς, μας αντιτείνουν το αιώνιο επιχείρημα του ολοκληρωτισμού. Μας κουνούν το δάχτυλο με τον Στάλιν, λες και θα πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα στην απορρυθμισμένη αγορά και το γκουλάγκ. Πρέπει να προσδώσουμε ξανά αξία στην πολιτική βούληση, αντί να περιμένουμε τα μαγικά αποτελέσματα μιας αυτορρύθμισης που δεν ωφελεί παρά μια μειονότητα. Αποσπάσματα συνέντευξης του Φρεντερίκ Γκρο στο περιοδικό Le Nouvel Observateur