Η βιομηχανική επανάσταση – Συνοπτική εισαγωγή

Όποιος διαβάζει αυτές τις γραμμές απολαμβάνει ένα βιοτικό επίπεδο που οι πρόγονοί του δεν είχαν ποτέ διανοηθεί. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν γίνει πολύ πιο αποτελεσματικές στην παραγωγή αγαθών, κυρίως χάρη στην τεχνολογία και τις μηχανές. Τούτη η εξέλιξη δεν υπήρξε ούτε γραμμική ούτε ομοιόμορφη: για πολλούς αιώνες, το βιοτικό επίπεδο των κοινωνιών παρέμενε σχετικά σταθερό και οι μεταξύ τους διαφορές μικρές. Το 1700, ο μέσος κάτοικος της Κίνας ζούσε εξίσου άνετα με τον μέσο Γάλλο της εποχής, ενώ κανείς δεν ήταν πλουσιότερος από τον προπάππου του. Αιφνιδίως, ο κόσμος άλλαξε δραματικά: ορισμένες περιοχές –με πρώτη και καλύτερη τη Βρετανία– γνώρισαν εντυπωσιακή ανάπτυξη, ενώ άλλες έμειναν πίσω ή έγιναν φτωχότερες. Στην καρδιά αυτού του μετασχηματισμού βρίσκεται η Βιομηχανική Επανάσταση, που ξεκίνησε στη Βρετανία γύρω στα μέσα του 18ου αιώνα και διήρκεσε περίπου έναν αιώνα, προτού διαδοθεί στον υπόλοιπο κόσμο, αν και όχι σε ολόκληρο. Τι την προκάλεσε; Γιατί ξεκίνησε τότε; Γιατί εκεί κι όχι αλλού; Τι επιπτώσεις είχε στη ζωή των ανθρώπων, τη λειτουργία της οικονομίας και τη δομή της κοινωνίας; Πώς επηρέασε την εργατική τάξη και τις πολιτικές ισορροπίες; Αυτά είναι τα ερωτήματα που απαντά ο κορυφαίος οικονομικός ιστορικός Robert C. Allen, σ’ ένα βιβλίο που συμπυκνώνει τη σύγχρονη επιστημονική συζήτηση για ένα από τα πιο κομβικά ζητήματα της παγκόσμιας ιστορίας. Με αφορμή το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, που καταπιάνεται με τη διάδοση της εκβιομηχάνισης στον υπόλοιπο κόσμο, η έκδοση συμπληρώνεται από επίμετρο του Ανδρέα Κακριδή, που επιδιώκει να τοποθετήσει την ελληνική εκβιομηχάνιση στον ίδιο ιστορικό καμβά.

Robert Carson Allen (Συγγραφέας)

Ο Ρόμπερτ Κάρσον Άλλεν είναι αμερικανός ιστορικός της οικονομίας, ο οποίος έχει μελετήσει εκτενώς την αγγλική γεωργική ιστορία και τη Βιομηχανική Επανάσταση. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης μέχρι το 2013, είναι σήμερα Καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Άμπου Ντάμπι. Άλλα βιβλία του: Enclosure and The Yeoman: The Agricultural Development of the South Midlands, 1450-1850 (1992, Οι περιφράξεις και ο μικροκτηματίας: Η αγροτική ανάπτυξη των Νότιων Μίντλαντς, 1450- 1850), Farm to Factory: A Reinterpretation of the Soviet Industrial Revolution (2003, Από το χωράφι στο εργοστάσιο: Μια επανερμηνεία της σοβιετικής βιομηχανικής επανάστασης), The British Industrial Revolution in Global Perspective (2009, Η βρετανική βιομηχανική επανάσταση σε παγκόσμια προοπτική), Global Economic History: A Very Short Introduction (2011, Παγκόσμια οικονομική ιστορία)

(Πηγή: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2022)

 

Ανδρέας Κακριδής (Μεταφραστής) (Επιμέλεια)

Ο Ανδρέας Κακριδής σπούδασε Οικονομικά στο Balliol College της Οξφόρδης και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη συνέχεια στράφηκε προς την οικονομική ιστορία και το 2009 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, με θέμα την οικονομική σκέψη και το ζήτημα της ανάπτυξης στη μεταπολεμική Ελλάδα. Από τότε διδάσκει στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ έχει διατελέσει επίσης επισκέπτης ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ελληνική οικονομική ιστορία και την ιστορία της οικονομικής σκέψης, με έμφαση στα ζητήματα νομισματικής πολιτικής, ανασυγκρότησης και ανάπτυξης.

 

Άγγελος Φιλιππάτος (Μεταφραστής)