Η γέννηση των φυτών – Αιτιολογικοί μύθοι των αρχαίων Ελλήνων

Οι αρχαίοι Έλληνες, γοητευμένοι απ’ την ομορφιά του κόσμου, έπλαθαν αιτιολογικούς μύθους για να εξηγήσουν τη δημιουργία του σύμπαντος, της Γη, της φύση, της κοινωνίας… Η σκέψη των ανθρώπων της προεπιστημονικής εποχής ήταν «μυθική». Γι’ αυτό οι ιστορίες των προγόνων μας μοιάζουν με όμορφα παραμύθια. Σήμερα αποκωδικοποιούμε τα σύμβολα των μύθων και «διαβάζουμε» μέσα τους τη Θρησκεία, την Ιστορία και την Επιστήμη των αρχαίων Ελλήνων. Αυτές οι πρώιμες απόπειρες ερμηνείας του κόσμου οδήγησαν στην ανάπτυξη των σημερινών επιστημών. Δικαιολογημένα η μυθολογία διατρέχει τα βιβλία σχεδόν όλων των μαθημάτων και διδάσκεται, κυρίως, ως εισαγωγή στην Ιστορία της Γ΄ Δημοτικού: «Από τη Μυθολογία στην Ιστορία». Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν θεοποιήσει τη φύση, τη θεωρούσαν μητέρα όλων των πλασμάτων. Την αγαπούσαν και τη φρόντιζαν. Μέσα στους μύθους έκλειναν αυτή την αντίληψη σεβασμού στη φύση. Επί αιώνες οι δάσκαλοι αναγνώριζαν την παιδαγωγική σημασία των μύθων και τους αξιοποιούσαν διδακτικά. Αυτά τα μικρά κείμενα διέσωσαν τη δημιουργική φαντασία των προγόνων μας, τον πλούτο του πολιτισμού, τις ηθικές αξίες και τις οικολογικές ευαισθησίες τους. – 6 -Και τα σημερινά παιδιά αξίζει να αντλήσουν από τους μύθους διδάγματα και στάσεις ζωής. Σε αυτή τη σειρά βιβλίων παρουσιάζουμε τους αρχαιοελληνικούς «αιτιολογικούς» μύθους θεματικά. Ξεκινάμε με μύθους για τη δημιουργία της χλωρίδας (δέντρων και φυτών). Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τα δέντρα ιερά. Πίστευαν πως μέσα τους κατοικούσαν θεότητες (νύμφες): στις βελανιδιές οι Αμαδρυάδες, στις δάφνες οι Δαφναίες, στα καρποφόρα δέντρα οι Μελιάδες, ενώ οι Οθρείδες και Ορειάδες προστάτευαν τα δέντρα των δασών. Οι νύμφες τιμωρούσαν όσους ανθρώπους τα έκοβαν άσκοπα. Σε πολλούς αρχαιοελληνικούς μύθους δέντρα και φυτά προήλθαν από μεταμορφώσεις. Οι θεοί για να ανταμείψουν ή να λυτρώσουν απ’ τα δεινά κάποιο καλό άνθρωπο τον μεταμόρφωναν σε δέντρο.

Βασίλης Ι. Γεργατσούλης (Συγγραφέας)

Ο Βασίλης Γεργατσούλης είναι δάσκαλος, φιλόλογος και Διδάκτορας Λαογραφίας Πανεπιστημίου Αθηνών με υποτροφία του ΙΚΥ.
Έχει επιμεληθεί και προλογίσει πολλά βιβλία. Υπεύθυνος και ανθολόγος της σειράς “Ποιητικές Συμπλεύσεις” των εκδόσεων Εντύποις. Επιστημονικός υπεύθυνος και επιμελητής της σειράς “Παιχνίδια Δημιουργικής Φαντασίας στο 23ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας”.
Έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε επιστημονικά συνέδρια (λαογραφικά και παιδαγωγικά). Μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά.
Μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα και παραμύθια του βραβεύτηκαν σε δεκάδες πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.
Εργάζεται ως διευθυντής στο 23ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας.

 

 

 

Φώτιος Μυλωνάς (Συγγραφέας)