Η γέφυρα των λεμονιών

Η Γέφυρα των Λεμονιών, Κούμπρι ελ Λεμούν στ’ αραβικά, Pont Limoun για τους λεβαντίνους, είναι η σιδερένια γέφυρα που περνάει πάνω από τα τρένα του Κεντρικού Σταθμού του Καΐ̱ρου (Μπαμπ ελ Χαντίντ), για να συνδέσει το κέντρο της πόλης με τη φτωχογειτονιά της Σούμπρα. Εκεί γεννιέται και μεγαλώνει ο Τάκης, χαϊδευτικό όνομα του συγγραφέα που αυτοβιογραφείται μυθοπλαστικά σε αυτή την νουβέλα. Στα χρόνια του πολέμου, τ’ αδέρφια κι ο πατέρας του υπηρετούν στον Αγγλικό στρατό, ενώ ο μικρός ονειρεύεται να ταξιδέψει στην «πατρίδα», την Ελλάδα, με τις ανοιχτές θάλασσες. Η αμέσως επόμενη επιθυμία του, είναι φυσικά να γνωρίσει τον έρωτα, και η τρίτη να γίνει σκηνοθέτης κινηματογράφου. Οι προσωπικές του περιπέτειες, συγχρονίζονται με την Ιστορία της Αιγύπτου (1940-1957), την άνοδο του Νάσερ και την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ. Στην Αμπέτειο Σχολή όπου σπουδάζει, πηγαινοέρχεται με τα πόδια, διασχίζοντας καθημερινά τη σιδερένια γέφυρα, στοχαζόμενος ξανά και ξανά το μέλλον του. Θα τα καταφέρει στο τέλος να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, μετατρέποντας την εμπειρία της Γέφυρας των Λεμονιών σε έργο τέχνης;

Κώστας Φέρρης (Συγγραφέας)

Ο Κώστας Φέρρης γεννήθηκε στις 18 Απριλίου 1935 στο Κάιρο της Αιγύπτου. Είναι Έλληνας και η οικογένεια του έχει κυπριακές και λιβανέζικες (από την οικογένεια Λαχούντ) καταβολές. Η παιδεία του ήταν προσανατολισμένη στο διεθνή ορίζοντα, αλλά βασισμένη στις ελληνικές ρίζες του. Σπούδασε στην Αμπέτειο Σχολή και στη Δραματική Σχολή του Τάκη Τσάκωνα, στο Κάιρο, στην Ανωτέρα Σχολή Κινηματογράφου, στην Αθήνα, και συνέχισε τις σπουδές του με stages στη Nanterre και στη Σορβόννη, στο Παρίσι. Απ’ το 1957 εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Δουλεύει ως βοηθός σκηνοθέτη σε περισσότερες από 60 ταινίες μυθοπλασίας. Συνεργάζεται, ανάμεσα σε άλλους, με τους Μιχάλη Κακογιάννη, Νίκο Κούνδουρο, Τάκη Κανελλόπουλο, Γρηγόρη Γρηγορίου, Andrew Marton, James Neilson, Robert Aldrich, Edouard Molinaro, Richard Sarafian, Laszlo Benedeck, Richard Wilson, Pierre Kast, Jean-Daniel Pollet, κ.ά. Εντάσσεται στην ομάδα έρευνας για το ρεμπέτικο τραγούδι, και συγχρόνως δημιουργείται, με δική του κυρίως πρωτοβουλία, η Ομάδα για την ανανέωση του Ελληνικού Κινηματογράφου. Ίσαμε το 1967, σκηνοθετεί την πρώτη του ταινία μικρού μήκους, “Τα ματόκλαδά σου λάμπουν” (1961), ανώνυμα την ταινία “Ένας Ντελικανής” (1963), που υπογράφει ο συγγραφέας Μανώλης Σκουλούδης, και την πρώτη (με την υπογραφή του) ταινία μεγάλου μήκους, “Μερικές το προτιμούν χακί” (1965). Από πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της εξορίας του στο Παρίσι (1967-1973), συνεργάζεται στενά με το Γάλλο σκηνοθέτη (και φίλο του από το 1962) Jean-Daniel Pollet. Μαζί του συμμετέχει ενεργά στο κίνημα του Μάη του 1968. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα γνωρίζεται επίσης με τους Volker Schloendorf, Werner Hertzog, Barbet Schroeder, Nicholas Ray, Samuel Fuller, Ruy Guerra, Anatole και Pascale Dauman και άλλους. Το σενάριο μιας ταινίας, μία όπερα και ένα ροκ-ορατόριο σφραγίζουν την Παρισινή του περίοδο. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1973, σκηνοθετεί τις ταινίες: “Η Φόνισσα”, 1974, “Προμηθέας σε δεύτερο πρόσωπο”, 1975, “Δυο φεγγάρια τον Αύγουστο”, 1978, “Ρεμπέτικο”, 1983 (Αργυρή Άρκτος Φεστιβάλ Βερολίνου, 1984 και Μεγάλο Βραβείο Φεστιβάλ Αλεξάνδρειας, 1985), και “Oh Babylon”, 1988, καθώς και εννέα τηλεοπτικές σειρές, συνολικής διάρκειας περίπου 120 ωρών, για την Ελληνική τηλεόραση, αλλά και περισσότερες από 80 ώρες μουσικών προγραμμάτων, ντοκιμαντέρ, εκπαιδευτικών και ερευνητικών ταινιών. Χαρακτηριστικές είναι οι σκληρές πολεμικές σκηνοθετών -κριτικών, στις οποίες ο Φέρρης πρωτοστατεί από το 1974 ως το 1990. Σκηνοθέτης και σεναριογράφος, κινηματογράφου, θεάτρου, πολυμέσων και άλλων θεαμάτων, λιμπρετίστας, στιχουργός, θεωρητικός του οπτικοακουστικού, παραγωγός ταινιών και μουσικών έργων, μοντέρ και ενίοτε ηθοποιός ή… τραγουδιστής, κατά καιρούς δημοσιογράφος, εκδότης, τηλεοπτικός παρουσιαστής και δάσκαλος σκηνοθεσίας, με τρία διεθνή βραβεία και περισσότερα από 30 εθνικά, μέλος της Ακαδημίας Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, ο Κώστας Φέρρης υπήρξε ένας από τους πλέον πολυπράγμονες κινηματογραφικούς δημιουργούς στη χώρα μας.

 

Πέρσα Κουμούτση (Συγγραφέας)

Η Πέρσα Κουμούτση, είναι συγγραφέας και μεταφράστρια λογοτεχνίας, γεννήθηκε στο Κάιρο και φοίτησε στην Αμπέτειο σχολή. Επέστρεψε στην Ελλάδα αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστήμιο του Καΐρου. Τα πρώτα χρόνια δίδαξε στη Μέση και Ανώτερη εκπαίδευση, ενώ από το 1993 ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη λογοτεχνική μετάφραση, κυρίως της αραβικής λογοτεχνίας στα ελληνικά. Μεταξύ των μεταφρασμένων έργων από τα αραβικά είναι 14 μυθιστορήματα του βραβευμένου με Νόμπελ Αιγύπτου συγγραφέα Naguib Mahfouz καθώς και πολλά έργα άλλων διακεκριμένων Αράβων συγγραφέων και ποιητών. Μεταξύ άλλων, η βιβλιογραφία της περιλαμβάνει την πρώτη Ανθολογία Σύγχρονης Αραβικής Ποίησης στα Ελληνικά, για την οποία έλαβε το Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Λογοτεχνών Μεταφραστών, 2017, Για το μεταφραστικό της έργο της έχει επίσης απονεμηθεί το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, το 2001 και ειδική διάκριση από το Τμήμα Ελληνικών και Ιταλικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Al-Azhar ,2015 για το σύνολο του έργου που ανέρχεται πλέον σε πάνω από 40 τίτλους αραβικής λογοτεχνίας και οκτώ προσωπικά μυθιστορήματα ,τα περισσότερα με άξονα τον διαπολιτισμικό διάλογο. Το προσωπικό της έργο, 8 μυθιστορήματα, έχει επίσης διακριθεί και σημαντικό μέρος του έχει μεταφραστεί στα αραβικά. Συνεργάζεται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια σε εκπαιδευτικά προγράμματα διαπολυτισμικότητας και διαλόγου και έχει συγγράψει άρθρα, κριτικά κείμενα και μελέτες γύρω από τη λογοτεχνία ως μέσο και φορέα κατανόησης του Άλλου. Από το 2020 διευθύνει το Κέντρο Ελληνικής και Αραβικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού, που στοχεύει στην προώθηση και την ενίσχυση των πολιτισμικών σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και τις χώρες της Μεσογείου με έμφαση στον αραβικό κόσμο , μέσα από στοχευμένες δράσεις και προγράμματα για την ενημέρωση / ευαισθητοποίηση σε θέματα σύγχρονης ελληνικής και αραβικής λογοτεχνίας, ποίησης, γλώσσας , συνάπτοντας σημαντικές συνεργασίες και άλλους φορείς πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. το 2021 έλαβε το σημαντικό Βραβείο “Επιτεύγματος” για τη συνολική προσφορά της στη λογοτεχνική Μετάφραση και τη Διεθνή Κατανόηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Sheikh Hamad, με έδρα το Κατάρ.