Η Ελλάδα των δανείων και των χρεοκοπιών

Η κρίση χρέους, που αποτελούσε βραδυφλεγή “βόμβα” στα θεμέλια του ελληνικού κράτους, και η οποία τελικά ξέσπασε το 2009, έχει πλέον μετατραπεί σε μια πολύπλευρη οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση. Μέσα σε αυτή την αγωνιώδη περιδίνηση, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με απειλές και ζητήματα που μοιάζουν να επιστρέφουν από το παρελθόν: χρεοκοπία, στάση πληρωμών, εξωτερική βοήθεια, διεθνή οικονομικό έλεγχο, οικονομική κηδεμονία. Το βιβλίο αποτελεί ένα ιστορικό οδοιπορικό στην Ελλάδα των οικονομικών κρίσεων και των μεγάλων οικονομικών ζητημάτων. Χρεοκοπίες, αγωνιώδεις προσπάθειες για τη σύναψη εξωτερικών δανείων, διεθνείς οικονομικοί έλεγχοι, έντονες κομματικές συγκρούσεις, εξωτερικές παρεμβάσεις και μια μεγάλη, σχεδόν διαχρονική διαλεκτική περί “οικονομικής κηδεμονίας” συνθέτουν αυτό το οδοιπορικό, που ξεκινάει από τα πρώτα δάνεια της “Ανεξαρτησίας” (1824), για να φτάσει μέχρι σήμερα, στην εποχή του ΔΝΤ και της “διάψευσης των προσδοκιών”. Μέσα από τις σελίδες αυτού του οδοιπορικού αναδύεται, σχεδόν πάντοτε, το σημαντικότερο ίσως ερώτημα που παραμένει εδώ και πολλές δεκαετίες αναλλοίωτο: μπορεί άραγε το ελληνικό κράτος να καταστεί οικονομικά, άρα και πολιτικά, ανεξάρτητο; Το μακρινό 1947, ο Αμερικανός αξιωματούχος Πολ Πόρτερ έγραψε πως “τα αντιτιθέμενα πολιτικά κόμματα της Ελλάδος, όσα ενδιαφέρονται διά την διατήρησιν της ελληνικής ανεξαρτησίας, θα πρέπη να προσπαθήσουν να εξομαλύνουν τας διαφοράς των και να εργασθούν διά το κοινόν συμφέρον της χώρας των. Αν δεν παύση η εσωτερική πολιτική έντασις, η οικονομία της Ελλάδος είναι αδύνατον να ανάρρωση”. Σήμερα, το 2012, η παρατήρηση του Πόρτερ ηχεί πιο επίκαιρη από ποτέ.