Η ηγεμονία της αξίας

Τριάντα χρόνια κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού οδήγησαν στον προσδιορισμό της έννοιας της αξίας επί τη βάσει των κριτηρίων και των αρχών της χρηματοπιστωτικής οικονομίας, που σφράγισαν τη σύγχρονη οικονομική επιστήμη. Η πραγματική ζωή απέδειξε την αποτυχία αυτού του μοντέλου οικονομικής σκέψης, το οποίο, παρά ταύτα, εξακολουθεί να επικρατεί. Το γεγονός δεν εκπλήσσει τον Αντρέ Ορλεάν. Όπως και στην κοπερνίκεια επανάσταση, η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου προϋποθέτει την ύπαρξη ενός καινούργιου παραδείγματος που θα πάρει τη σκυτάλη. Και εδώ βρίσκεται η φιλοδοξία του συγγραφέα: να επινοήσει μια νέα γενική θεωρία της αξίας. Για να ορίσει την έννοια της αξίας, η νεοκλασική οικονομία περιορίζεται στο πλαίσιο της εμπορευματικής λογικής. Ο Ορλεάν αποδεικνύει ότι, στην πραγματικότητα, η αξία προκύπτει από τις αλληλεπιδράσεις των κοινωνικών δυνάμεων. Οι τιμές των χρηματοοικονομικών προϊόντων, η χρηματιστηριακή τους αξία, όπως προκύπτει από τις διακυμάνσεις τους, δεν αποτελούν συνέπεια μιας αντικειμενικής πραγματικότητας, αλλά αποτέλεσμα μιας υποκειμενικότητας. Μέσω αυτών των τιμών, η ιδεολογία, οι πεποιθήσεις και τα συμφέροντα των κατόχων του κεφαλαίου διαχέονται σε όλη την κοινωνία. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την εμπορευματική λογική, η Ελλάδα πτώχευσε, και η αξία της περιορίζεται πλέον στη δυνατότητά της να ιδιωτικοποιήσει τους αυτοκινητόδρομους και τα λιμάνια. Ο ελληνικός λαός, όμως, δεν πρόκειται ποτέ να υιοθετήσει αυτό το όραμα. Marianne