Η ιστορία μιας ματαίωσης – Το CCF και ο πολιτισμικός ψυχρός πόλεμος στην Ελλάδα (1950-1967)

O πολιτισμός και οι ιδέες αποτέλεσαν κεντρικό στοιχείο της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο στρατοπέδων του Ψυχρού Πολέμου. Στη μεγάλη μάχη για «την καρδιά και τον νου των ανθρώπων» που ονομάστηκε Πολιτισμικός Ψυχρός Πόλεμος, το Congress for Cultural Freedom (CCF) αποτέλεσε το πιο εκλεπτυσμένο, εντυπωσιακό και επιτυχημένο όπλο του δυτικού κόσμου. Το βιβλίο του Στρατή Μπουρνάζου διηγείται τη συναρπαστική ιστορία του, παρακολουθώντας τις διαδρομές του φιλελεύθερου αντικομμουνισμού και της συμμαχίας της μη Κομμουνιστικής Αριστεράς με το αμερικανικό κράτος. Αναδεικνύει επίσης τη ματαιωμένη ιστορία του ελληνικού CCF, διερευνώντας γιατί η συνάντηση του οργανισμού με τους Έλληνες διανοούμενους και πολιτικούς, συντηρητικούς και φιλελεύθερους, στάθηκε άγονη και για τις δύο πλευρές. Η περιπλάνηση στους δαιδάλους της ψυχροπολεμικής πνευματικής ζωής αποκαλύπτει τις πολλαπλές αποχρώσεις του αντικομμουνισμού, το χάσμα ανάμεσα στους φιλελεύθερους προοδευτικούς αντικομμουνιστές και τους διανοούμενους του «κράτους των εθνικοφρόνων», τις δυσχέρειες της εκσυγχρονιστικής ιδεολογίας στην Ελλάδα του 1950, αλλά και τη σημασία της αυτονόμησης του Κέντρου και της ρήξης με την εθνικοφροσύνη, στον χώρο της διανόησης και των τεχνών, κατά την εκρηκτική δεκαετία του 1960.

Στρατής Μπουρνάζος (Συγγραφέας)

Ο Στρατής Μπουρνάζος είναι ιστορικός (γεν. 1969). Έχει ασχοληθεί με την ελληνική εκπαίδευση, το στρατόπεδο της Μακρονήσου, τον αντικομμουνισμό και τον Πολιτισμικό Ψυχρό Πόλεμο. Ήταν τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Ο Πολίτης και της εφημερίδας Η Εποχή, καθώς και υπεύθυνος του ενθέτου ιδεών «Ενθέματα» της κυριακάτικης Αυγής. Δουλεύει ως επιμελητής βιβλίων στο Ίδρυμα της Βουλής. Με το ψευδώνυμο Στράτος Μπουλαλάκης έχει γράψει, μαζί με τον «Ξένο Μάζαρη», την «κοινωνική μυθ-ιστορία» Ο πάγος ή πώς να απολαμβάνετε τα αγαθά του καπιταλισμού χωρίς να χάνετε από τα μάτια σας το στρατηγικό όραμα της αταξικής κοινωνίας (Καστανιώτης, 1998· α΄ έκδ.: Φουρεούρογλου, Κάιρο 1883). Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί η συζήτησή του με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη (Έντεκα συναντήσεις, 2020).

(Πηγή: “Εκδόσεις Αντίποδες”, 2024)