Η καθ’ ημάς θάλασσα

Το στρατηγικό περιβάλλον της Μεσογείου διαμορφώνεται κατ’ αρχήν από τις πολιτικές, τα συμφέροντα, τις δράσεις και τις συνεργασίες ή τις αντιπαραθέσεις των κρατών που την περιβάλλουν. Επιπλέον, το περιβάλλον αυτό επηρεάζεται από τις πολιτικές, τα αντικρουόμενα συμφέροντα και τους ανταγωνισμούς ισχύος των μεγάλων δυνάμεων, οι οποίες, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είναι παρούσες ή παρεμβαίνουν ή ασκούν επιρροή στη μεσογειακή περιοχή. Ευρισκόμενη στο κέντρο ενός σχετικά ασταθούς περιφερειακού πλαισίου, η Μεσόγειος διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη μορφή του γεωστρατηγικού περιβάλλοντος ολόκληρης της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής αλλά και ευρύτερα. Στη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, η Μεσόγειος αποτέλεσε κύριο χώρο ενδιαφέροντος των διεθνών συνασπισμών και των μεγάλων διεθνών δρώντων,. Παραλλήλως αναπτύχθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες συνεργασίας μεταξύ της βόρειας και της νότιας ακτής, με στόχο την σταθερότητα και την επίλυση θεμάτων τρομοκρατίας, λαθρομετανάστευσης, ενεργειακών πόρων, ρύπανσης κ.α. Κατά τα τελευταία έτη, νέες διεθνείς απειλές και προκλήσεις ανέκυψαν στην ευρύτερη μεσογειακή περιοχή, ενώ οι εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο δημιούργησαν ένα εντελώς νέο γεωπολιτικό σκηνικό. Η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί κύριο αντικείμενο ενδιαφέροντος στην ευρύτερη μεσογειακή περιοχή, δεδομένου ότι σ’ αυτήν υπάρχουν τεράστια αποθέματα ενεργειακών πόρων, καθώς επίσης και δίκτυα αγωγών που μεταφέρουν την ενέργεια στις ακτές της Μεσογείου. Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μία γεωστρατηγική ανάλυση και αξιολόγηση της μεσογειακού περιβάλλοντος με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για την κατανόηση ή ακόμη και την εκτίμηση του τρόπου που σε κάθε περίπτωση ενήργησαν ή αναμένεται να ενεργήσουν οι διάφοροι γεωστρατηγικοί δρώντες. Ένας μεγάλος αριθμός έγχρωμων χαρτών, διαγραμμάτων και πινάκων που ακολουθούν το κείμενο, βοηθούν τον αναγνώστη στην πληρέστερη κατανόηση των στοιχείων που παρατίθενται. Είναι ευνόητο ότι ελήφθησαν υπόψη όλα τα νέα στοιχεία, πληροφορίες, γεγονότα, μεταβολές ισχύος, γεωπολιτικές ανατροπές, απειλές και προκλήσεις που έχουν ανακύψει και έχουν δημιουργήσει νέες συνθήκες στο στρατηγικό περιβάλλον της Μεσογείου. Οι πρόσφατες εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες, και οι εξελίξεις που ακολούθησαν – ιδιαίτερα η συριακή κρίση – αποτέλεσαν ξεχωριστό αντικείμενο έρευνας και ανάλυσης. Αναλύονται επίσης θέματα όπως η παράνομη μετανάστευση, η τρομοκρατία, ο θρησκευτικός φανατισμός, η ενεργειακή ασφάλεια, οι ένοπλες δυνάμεις, οι πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας, ενώ παρατίθενται εκτιμήσεις για τις προοπτικές που διαφαίνονται για το μέλλον.