Η καταστροφή του δήμου

Ο ορθολογισµός του νεοφιλελευθερισµού, κυρίαρχος σηµέρα στον δυτικό κόσµο παντού, στην εργασία, στο κράτος, στην παιδεία, στον πολιτισµό, επαναπροσδιορίζει τα πάντα και τους πάντες κατ’ εικόνα του homo economicus. Όλες οι µορφές συµπεριφοράς εκλαµβάνονται ως οικονοµικές, όλοι οι τοµείς της ύπαρξης πλαισιώνονται και µετρώνται µε οικονοµικούς όρους και νούµερα, ακόµη και όταν αυτοί οι τοµείς δεν µπορούν να αποτιµηθούν άµεσα σε χρήµα. Ο homo economicus δεν είναι το πλάσµα του Άνταµ Σµιθ που ωθείται από τη φυσική παρόρµηση “να αγοράζει, να ανταλλάσσει και να ανταποδίδει”. Ο σηµερινός homo economicus είναι ένα πλήρως κατασκευασµένο και κυβερνώµενο κοµµάτι του ανθρώπινου κεφαλαίου, επιφορτισµένο µε τη βελτίωση και αξιοποίηση της ανταγωνιστικής θέσης του, καθώς και µε την ενίσχυση της (χρηµατικής και µη χρηµατικής) αξίας του σε όλες τις δραστηριότητές του. Τι συµβαίνει όταν τα διδάγµατα και οι αρχές της δηµοκρατίας ανακατασκευάζονται µε αυτή τη λογική και διακυβέρνηση; Τι συµβαίνει όταν η δέσµευση για ατοµική και συλλογική αυτοδιοίκηση, καθώς και για θεσµικά όργανα που τη στηρίζουν υπερφαλαγγίζεται και στη συνέχεια εκτοπίζεται από την αποθέωση της αξίας του κεφαλαίου, της ανταγωνιστικότητας και των αξιολογήσεων της πιστοληπτικής ικανότητας; Τι συµβαίνει όταν οι πρακτικές και οι αρχές του δηµόσιου λόγου, της σκέψης, του δικαίου, της λαϊκής κυριαρχίας, της συµµετοχικότητας, της εκπαίδευσης, των δηµοσίων αγαθών και του διαµοιρασµού της εξουσίας υποβάλλονται σε οικονοµικοποίηση;